Bokjes de dupe van schaalvergroting in geitenhouderij 

Door de populariteit van geitenkaas en -melk is het aantal melkgeiten sinds het jaar 2000 bijna vervijfvoudigd. Van 98.000 in 2000 naar ruim 476.000 in 2020. Dit betekent ook dat door deze schaalvergroting steeds meer mannelijke lammeren geboren worden; de bokjes. Hoewel de geitenhouderij al jarenlang in goed financieel vaarwater zit krijgen ze de ‘problemen’ met de bokjes niet opgelost. Het gros van de bokjes gaat op een leeftijd van 7-10 dagen naar de slacht, blijkt uit onderzoek van Eyes on Animals.

In de periode 2017-2020 heeft Eyes on Animals uitgebreid onderzoek gedaan naar het welzijn van geitenbokken. We inspecteerden tientallen geitenbedrijven, verzamelplaatsen en veetransporten en spraken met verschillende partijen binnen de geitensector. De bevindingen en aanbevelingen zijn gebundeld in het rapport ‘Welzijn geitenbokken in beeld’.

Wat is er aan de hand?

Om geitenmelk te produceren moeten lammeren geboren worden. De helft van deze lammeren is mannelijk. Ze geven geen melk en hun vlees levert weinig op. Dus moet de boer extra bijleggen om ze groot te brengen. Gelukkig zijn er boeren die dit doen, maar er zijn er veel meer die dit niet doen. Deze boeren sturen de bokjes zo snel als mogelijk naar de slacht: na 7 dagen. Afgelopen lammerseizoen ging dit om 80-90 procent van de bokjes, mede als gevolg van COVID-19. In 2019 ging het om 30-40 procent van de bokken. Sommige boeren willen hun bokjes wel mesten, maar krijgen geen vergunning om daarvoor een extra stal te bouwen.

Onduidelijkheid over sterfte

Lammeren worden direct na de geboorte bij de moeder weggehaald en alleen in een plastic bak gezet. Bij bokjes schiet de verzorging vaak tekort. Omdat ze weinig waarde hebben krijgen ze vaak minder (goede) biest. Bokjes die na 7 dagen worden geslacht krijgen soms helemaal geen biest. Als ze sterven hoeven ze namelijk niet naar de slachterij te worden afgevoerd en dat scheelt geld.

Zicht op deze sterfte is er niet. Tot aan december 2020 moeten lammeren binnen een half jaar geregistreerd worden. Als ze binnen dit half jaar sterven blijft dit vaak buiten zicht. Per december is registratie binnen een week verplicht. Maar hiermee is er nog steeds geen zicht op de sterfte in de eerste week, bijvoorbeeld omdat boeren hun bokjes helemaal geen biest geven.

Lange transporten

Voor de bokjes die de eerste week wel overleven is het transport naar de slachterij een grote aanslag op hun welzijn. De transporten duren lang (6-8 uur) omdat bokjes van verschillende bedrijven worden verzameld. In deze periode krijgen de piepjonge bokjes geen melk en z komen regelmatig verzwakt aan op de slachterij.

Verdere schaalvergroting onverantwoord

Het is onverantwoord om de geitensector, die grote hoeveelheden ongewenste bokjes produceert, nog verder te laten groeien, zo luidt het standpunt van Eyes on Animals. Hoe meer geiten er zijn, hoe meer bokjes er worden geboren, die direct weer worden geslacht. Dit is niet alleen dieronvriendelijk, maar ook nog eens verre van duurzaam. Eyes on Animals stelt de volgende dringende maatregelen voor:

• Laat alle lammeren minimaal drie weken op het melkgeitenbedrijf, zoals al vereist is in de biologische sector. Zo voorkom je transport op hele jonge leeftijd en stimuleer je de boeren de lammeren goed te verzorgen vanaf de geboorte;
• Stop met het direct na de geboorte weghalen van lammeren bij hun moeder. Laat melkgeitenhouders de lammeren bij hun moeders, in de kudde, grootbrengen;
• Verplichte registratie van lammeren binnen 3 dagen na de geboorte om sterfte in de eerste week in beeld te brengen;
• Meer verspreid over het jaar aflammeren, zodat er geen geboortepiek is in het lammerseizoen. Je verlaagt hiermee de zorgbelasting en voorkomt een overaanbod aan bokkenvlees;
• Soepeler beleid vanuit de gemeenten om bokjes te mogen vetmesten op het geboortebedrijf.
  .

Bekijk een video van Eyes on Animals die het trieste lot van de bokjes in beeld brengt, dierenleed dat alleen maar toeneemt door de groeiende schaalvergroting in de geitenhouderij:
.

Denk na bij de keuzes die je maakt

Onderzoeker Madelaine Looije van Eyes on Animals licht toe dat je er als consument goed bij moet nadenken dat er ernstig dierenleed kan schuilen achter de keuzes die je maakt bij het doen van boodschappen:

“Achter ieder stukje geitenkaas in de supermarkt, schuilt het leed van een bokje dat een verdrietig en kort leven heeft gehad. Consumenten, waaronder ook vegetariërs, zouden zich moeten afvragen of je een sector wil steunen die melk produceert ten koste van onschuldige dieren. Kies voor een plantaardig alternatief, of zoek via onze ‘Betere Boerenlijst’ een boer waar de lammeren een paar maanden bij de moeder mogen blijven.”

Het programma Radar van AVROTROS besteedde op 30 november 2020 uitgebreid aandacht aan de bokjes. De uitzending is hier terug te zien, of kijk hieronder:
.

Bron:

• Persbericht Eyes on Animals