Waarom de schildpad zijn schild heeft 

Heb jij je ooit afgevraagd waarom schildpadden eigenlijk een schild hebben? Hoewel het logisch lijkt dat het schild aanvankelijk diende ter verdediging, blijkt uit nieuw onderzoek dat het schild evolueerde om ondergronds beter te kunnen graven.

De evolutie van het schild van de schildpad was lange tijd een raadsel voor paleontologen. Wel duidelijk was hoe het schild van schildpadden lang geleden is ontstaan. Tyler Lyson, hoofdauteur van het onderzoek, vertelt over de rol van ribben bij de ontwikkeling van een schild:

“We wisten door zowel fossielen te bestuderen als te observeren hoe het schild van moderne schildpadden ontwikkelt, dat een van de eerste grote veranderingen richting het ontwikkelen van een schild de verbreding van de ribben was.”

Verbreding van de ribben
Als eerste werden de onderste ribben breder en deze fuseerden samen om een soort half schild te vormen. Vervolgens volgden de bovenste ribben en voegden samen met de wervelkolom. Tenslotte begonnen de ribben over de schouderbladen te groeien en ontstond de schildpad zoals wij hem kennen.

Grote impact
Deze verbreding van de ribben heeft een grote impact op de fysieke conditie van het dier. Ribben ondersteunen het lichaam tijdens beweging en spelen en cruciale rol bij de ventilatie van je longen. Door verbreding van de ribben zal het torso verstijven, waardoor het dier langzamer zal bewegen en langzamer zal ademen. Dit maakte het dier juist kwetsbaar. De grote vraag was dan ook welk voordeel een schild had dat zou compenseren voor slechter kunnen voortbewegen en ademen? Lyson:

“Wanneer ik naar conferenties ging over schildpadden en met mensen sprak, zeiden ze automatisch dat het voor bescherming was. Maar dat sloeg nergens op. Moderne schildpadschilden zijn zeker goed voor verdediging, maar de brede ribben van de voorouders van de schildpad niet. Die zouden niet eens het hoofd, schouders of rug bedekken van het dier.”

Waarom een schild?
Hoewel het duidelijk was hoe het schild is ontstaan, bleef de vraag waarom het is ontstaan onbeantwoord. De doorbraak kwam met de ontdekking van een aantal goed bewaard gebleven fossielen van de Eunotosaurus Africanus. Hoewel het dier je wellicht doet denken aan een hagedis, is het de oudste (260 miljoen jaar oud) en eerste voorouder van de schildpad die wij kennen. Een van de fossielen werd ontdekt door een achtjarige jongen uit Zuid-Afrika. Dit fossiel was ontzettend belangrijk, omdat het hele lichaam van het dier intact was, inclusief de voor- en achterpoten.

Bijzondere kenmerken
En deze voor- en achterpoten maakten veel duidelijk voor de wetenschappers. De handen waren een stuk groter en steviger dan de voeten. Het dier had grote klauwen om grond om te spitten en de voorpoten hadden dikke botten, terwijl de achterpoten veel dunnere botten hadden. De schouderbladen en armen lieten zien dat het dier grote triceps had, zodat de armen terug konden worden getrokken met veel kracht. Het dier was gebouwd als een echte graafmachine! De brede ribben waren nu ook logisch: ze boden steun aan de voorpoten tijdens het wegscheppen van aarde. Lyson over de ontdekking:

“Waarom de schildpadschild is geëvolueerd is een zeer Dr. Seuss-achtige vraag en het antwoord lijkt in eerste instantie vrij duidelijk – het was voor bescherming. Maar net als vogelvleugels die in eerste instantie niet werden ontwikkeld om te kunnen vliegen, was het schild in eerste instantie niet voor bescherming maar voor het ondergronds graven om de harde Zuid-Afrikaanse omgeving te ontsnappen waar deze eerste schildpadden woonden.”

Belangrijke ontdekking
Na al die jaren biedt deze ontdekking belangrijke informatie over de evolutie van het schildpadschild. Dit kan daarnaast ook helpen met verklaren hoe de voorouders van de moderne schildpadden de massale uitsterving van 250 miljoen jaar geleden hebben overleefd, die de meeste planten en dieren op de aarde heeft uitgevaagd.

Bronnen: The Atlantic, ScienceDaily, ScienceNews, Sci News ©PiepVandaag.nl Nadine van Wissen