De Sumatraanse neushoorn is uitgestorven in Maleisië. Dat schrijven vooraanstaande wetenschappers op het gebied van neushoornbehoud in het blad Oryx. Alle hoop om deze diersoort te behouden is nu gevestigd op Indonesië, waar nog maar minder dan 100 neushoorns in het wild leven.

Sumatraanse neushoorn
Sumatraanse neushoorn in gevangenschap | Foto: Michael Sachs via Compfight cc

De Sumatraanse neushoorn is met een schouderhoogte van één meter de kleinste neushoornsoort. Deze neushoorn leeft tegenwoordig nog alleen maar op de eilanden Sumatra en Borneo, terwijl hij vroeger te vinden was in een groot deel van Zuidoost-Azië. De 100 dieren die nog in het wild te vinden zijn, leven in drie aparte populaties. Daarnaast leven er op dit moment negen neushoorns in gevangenschap, drie op Sabah (Maleisië), vijf in The Sumatran Rhino Sanctuary Indonesia op Sumatra en één in de Cincinnati Zoo in de Verenigde Staten (deze verhuist binnenkort naar Indonesië). Deze negen worden gebruikt in fokprogramma’s.

In 2011 en 2014 werden nog twee vrouwtjes gevangen genomen om deel te nemen aan fokprogramma’s. Maar los van deze twee zijn er sinds 2007 geen neushoorns meer waargenomen in Maleisië. Wetenschappers dringen nu aan op fikse maatregelen om deze diersoort te behouden.

Vier strategieën
In 2013 zette The Sumatran Rhino Crisis Summit in Singapore vier strategieën op om het behoud van de Sumatraanse neushoorn te stimuleren. De regeringen van Maleisië, Bhutan, India en Nepal gingen akkoord, maar implementatie van de strategieën blijft uit. Zo is het volgens de wetenschappers van cruciaal belang om alle resterende neushoorns als één grote populatie te zien, in plaats van meerdere kleinere populaties.

Rasmus Gren Havmoller, hoofdauteur en promovendus Universiteit van Kopenhagen (Center for Macroecology, Evolution and Climate):

“Op deze manier kan de hele populatie, nationaal én internationaal, in één fokprogramma gezet worden om zo het aantal geboorten te verhogen. Dit geldt ook voor de dieren die nu in gevangenschap leven.”

Sumatraanse neushoorn
Sumatraanse neushoorn | Willem v Strien / Foter / CC

De experts pleiten ook voor zones die zeer intensief gemanaged worden. Door stroperij in de jaren ’80 is het aantal neushoorns zo ver achteruit gegaan, dat wilde neushoorns nu zo ver uit elkaar leven en geen geschikte partner vinden om mee te paren. Het is daarom noodzakelijk om gebieden waar neushoorns zich al voortplanten aan te wijzen als beschermde gebieden (zones). Zo kunnen de dieren intensief bewaakt worden tegen stroperij en kunnen individuele dieren in deze gebieden geplaatst worden om het aantal geschikte partners voor voortplanting te vergroten.

Een derde punt is de oprichting van Rhino Protection Units om bestaande populaties te beschermen. Deze oprichting is in 2013 al volbracht, maar vereist nu meer kennis en power om stroperij in het noorden van Sumatra tegen te gaan.

Het vierde en laatste punt betreft fokprogramma’s met neushoorns in gevangenschap. Deze fokprogramma’s boeken tot op heden nog maar weinig succes. Van 1985 tot 2001 zijn er in verschillende fokprogramma’s met 45 verschillende neushoorns géén jongen geboren. Sinds 2001 zijn er vier jongen geboren uit twee koppels. Wetenschappers hebben hun pijlen nu ook gericht op technologieën, zoals kunstmatige inseminatie en ivf, maar de ontwikkeling hiervan kan nog jaren duren. Volgens de experts is het zeer mogelijk dat we in deze tijd de laatste neushoorns verliezen.

Bronnen: Sci News, Biosphere Online, Yahoo News, Cambridge Journals ©PiepVandaag.nl Lenny Haanen