De Indonesische overheid heeft vier van de vijf mijnbouwvergunningen voor nikkel in de Raja Ampat archipel ingetrokken na publieke verontwaardiging. Het gaat om nikkelwinning in één van de meest biodiverse mariene ecosystemen ter wereld, waar de grote mantarog leeft. En dat terwijl mijnbouw bij kleine eilanden in Indonesië bij wet verboden is!
Milieugroeperingen hebben de beslissing om de vier vergunningen in te trekken verwelkomd, maar blijven kritisch. Want de vergunning voor de resterende concessie in Raja Ampat, die in handen is van het bedrijf PT Gag Nikel (GN), blijft wel in stand. Toen de Minister van Mijnbouw, Bahlil Lahadalia, op 10 juni het intrekken van de vier mijnlicenties aankondigde, stelde hij dat dit besluit onder andere was genomen vanwege milieuovertredingen, zoals de verwachtte vervuiling, sedimentatie en ontbossing. Waarom geldt dat niet voor PT Gag?
De mantarog in Raja Ampat
Raja Ampat, gelegen in de koraaldriehoek in de Stille Oceaan, wordt algemeen erkend als een wereldwijd epicentrum van mariene biodiversiteit, met 75 procent van alle bekende koraalsoorten en meer dan 1700 soorten rifvissen. Een bijzondere bewoner is de reuzen- of grote mantarog. De vier ingetrokken concessies waren gelegen op eilanden binnen de Raja Ampat archipel. Deze eilandengroep is in 2023 door UNESCO aangewezen als wereldwijd geopark vanwege hun uitzonderlijke geologische, ecologische en culturele betekenis.
De regio heeft de oudste blootgelegde rotsformaties van Indonesië, die zo’n 400 miljoen jaar oud zijn. Deze oude rotsen, die vooral prominent aanwezig zijn op het eiland Misool, vertegenwoordigen bijna een tiende van de geologische geschiedenis van de aarde en bieden onschatbare inzichten in de evolutie van de planeet. Bahlil erkende deze bijzondere waarde tijdens de persconferentie over de mijnvergunningen:
“Op basis van onze eigen inspecties moeten deze gebieden worden beschermd, vooral hun mariene ecosystemen en beschermingszones.”
Het weerhield de regering er echter niet van de vijfde vergunning, voor mijnbouw op het eiland Gag, niet in te trekken. Deze vergunning is verleend aan GN, dat onderdeel uitmaakt van staatsmijnbouwer Antam. Hoewel Gag Island ook in de Raja Ampat archipel ligt, zei Bahlil dat het buiten het geopark ligt en ver van populaire toeristische trekpleisters zoals Piaynemo. Hij beweerde ook dat hij geen significante milieuvervuiling had aangetroffen toen hij het eiland op 7 juni bezocht. Hij ontkende online berichten die vervuiling van koraalriffen en zeewater rond het eiland toonden.
Herstelverplichtingen
Hij noemde ook de inspanningen van GN om delen van de concessie die voor mijnbouw zijn vrijgegeven te herstellen. Van de 260 hectare land die het bedrijf heeft ontgonnen, heeft het ongeveer de helft hersteld. GN heeft ook 54 hectare van het herstelde land overgedragen aan de staat, waardoor er 130 hectare overblijft die het bedrijf blijft ontginnen en uiteindelijk ook zal moeten herstellen. Bahlil vond dit een goed voorbeeld van hoe milieubescherming zou moeten werken.
Maar ook gaf de minister toe dat de nikkelafzettingen van Gag te winstgevend zijn voor de regering om op te geven. De gewonnen nikkel is cruciaal in de productie van batterijen voor elektrische voertuigen, en bij andere schone energietechnologie. Volgens Minister Bahlil willen lokale leiders ook graag het gebied verder ontwikkelen met de economische activiteiten. Wel stelt hij dat de activiteiten van het bedrijf onder streng toezicht zullen blijven staan.
Vergunningen in strijd met de wet
Milieu-activisten zien dit anders. Volgens hen speelt mee dat het mijn bedrijf onderdeel is van de staat. Bovendien, en dat is het belangrijkste punt, is de mijnvergunning in strijd met de milieuwet van 2014. Daarin is bepaald dat mijnbouw niet is toegestaan op kleine eilanden. Deze wet is sindsdien bevestigd door meerdere rechterlijke uitspraken, in 2022 en 2023, waarbij werd gesteld:
“Mijn bouw op kleine eilanden is een buitengewone gevaarlijke activiteit vanwege de inherente bedreiging die het oplevert voor het leven en de ecologische integriteit van de omgeving.”
Zelfs als mijnbouw op kleine eilanden volgens de Indonesische wet zou zijn toegestaan, blijft het een feit dat nikkelmijnbouw in een ecologisch belangrijk en gevoelig gebied als Raja Ampat te riskant is om te worden toegestaan. De wateren rond de eilanden zijn rijk aan zeeleven en koraalriffen. Zo leven in het gebied de grootste mantaroggen ter wereld. En de mijnactiviteiten snijden precies door hun migratieroutes heen.
De mantarog is een imposante verschijning
Mantroggen zijn indrukwekkende vissen die een spanwijdte van wel zeven meter kunnen bereiken. Ze leven in tropische oceanen, en eten daar plankton en kleine visjes, die ze uit het ater filteren. Ondanks hun imposante uiterlijk zijn ze geheel ongevaarlijk. Zelf worden ze vooral door de mens bedreigd, maar ook orka’s en grote haaiensoorten. De mantarog wordt officieel niet bejaagd, maar toch neemt de vangst toe. In wateren rondom landen als Indonesië, de Filipijnen, Madagaskar, Mexico en India, worden helaas toch mantaroggen gevangen, met name voor hun vinnen, lever en kieuwbogen, die worden gebruikt voor de productie van Chinese medicijnen. In de Filipijnen geldt de vis als delicatesse.
Bron:
- Mongabay
- Lees ook op Animals Today:
Diepzeemijnbouw bedreigt de oceanen; laten we het tij(dig) keren
©AnimalsToday Laura Lancée
