In een uitverkocht Carré in Amsterdam vertelde de nu 84-jarige Jane Goodall woensdag haar fascinerende levensverhaal, van jong meisje met een sterke wil, tot de wereldwijd gerespecteerde redder, beschermer en kenner van chimpansees. Goodall klonk zoals altijd rustig en overtuigend, maar ze leek ook wat ongeduldig. Er dreigt een kantelpunt en er is geen tijd te verliezen.

Jane Goodall
Jane Goodall (l) in gesprek met Twan Huys, Carré, 23 mei 2018 | Foto: AnimalsToday

‘Er is nog hoop, maar onze tijd om te handelen is beperkt’, zei Jane Goodall woensdag in Carré. Daar vertelde de Engelse antropologe en biologe, gespecialiseerd in ethologie en primatologie, haar levensverhaal, zoals altijd beginnend bij het nieuwsgierige meisje, de interesse voor dieren, natuur en wetenschap en de steun daarin van haar moeder. Later het eerste echte contact met chimpansee David Greybeard, in het Gombe Stream National Park in Tanzania, waarbij ze zag dat hij zelfgemaakt gereedschap gebruikte.

In die dagen was dat niet comme il faut in de wetenschapswereld, want het gebruik van gereedschap was exclusief voorbehouden aan mensen. Ook het waarnemen van complexe karakters en emoties bij chimpansees werd verworpen. Het geven van namen als David, Flo en Flint was uit den boze en werd afgedaan als ‘niet wetenschappelijk’.

Jane Goodall
Wounda en Jane | Foto: screenshot video the JGI/YouTube

Persoonlijkheid

De jaren ’50 en ’60 van vorige eeuw lagen ook nog in het tijdperk van vooroordelen over meisjes en vrouwen in onderwijs en wetenschap. Jane Goodall is erg tevreden met wat er op dat vlak is bereikt, net als de – soms schoorvoetende – erkenning dat dieren wel degelijk hun eigen, individuele persoonlijkheid hebben:

“Het wetenschappelijk onderzoek op dat vlak staat wagenwijd open, we staan nog maar aan het begin van onze kennis over dieren als intelligente wezens, met gevoel en emoties.”

Lezingen van Jane Goodall worden doorgaans afgesloten met het inmiddels bij iedereen bekende filmpje over de vrijlating van chimpansee Wounda, waarbij iets onverwachts gebeurt:
.

Roots & Shoots

Nadat Goodall realiseerde wat ze als dieren- en natuurbeschermer had bereikt, wilde ze haar kennis verspreiden onder zoveel mogelijk jonge mensen, via het in 1991 opgerichte Roots & Shoots-programma. Dit is inmiddels wereldwijd actief en daar put Jane veel hoop uit. Maar er dreigt wel een ‘point of no return’. Er zijn tegenslagen te verwerken, zoals de terugtrekking van de VS uit het klimaatakkoord. En andere bedreigingen, zoals bestrijdingsmiddelen in de landbouw, stroperij, illegale handel en oorlog. Ze laat zich hierover beschouwend uit:

“Ik erken dat er een kantelpunt is, dat we daarna niet meer terug kunnen. Het is onbegrijpelijk dat een wezen met onze intelligentie bezig is om zijn eigen leefwereld te verwoesten, en die van andere diersoorten. We hebben deze wereld te leen van onze kinderen, laten we daarnaar handelen.”

Jane Goodall
Jane Goodall (Londen, 3 april 1934) | Foto: publiek domein

Denk na wat jij kan doen

Jane Goodall is 300 dagen per jaar onderweg om haar verhaal te vertellen, geld in te zamelen voor projecten en in het bijzonder om jongeren te inspireren. Ze weet dat tijd een rol speelt, dan mag je ongeduldig klinken. Er is een ‘window in time’ waarbinnen het nog zin heeft om te handelen. Dus moeten zoveel mogelijk jongeren leren dat we zuinig horen te zijn op dieren, natuur en milieu. En op onszelf. ‘Denk na wat je kan doen om te helpen’, aldus Jane.

Animals Today sprak woensdag met Jane Goodall. Dat interview zal binnenkort hier op de website te zien zijn. Vanmiddag, 25 mei, is Jane Goodall aanwezig in De Balie in Amsterdam, waar de film ‘Jane’ wordt vertoond en aansluitend het publiek vragen kan stellen. Deze bijeenkomst is uitverkocht.

Bekijk hieronder de trailer van de film Jane:
.

.

  • Meer informatie over Roots & Shoots op de website van het Jane Goodall Instituut Nederland
    .

©AnimalsToday.nl Bart van Riel