In steden liggen veel kansen voor bijen en vlinders, vooral wanneer burgers hun tegeltuinen willen omruilen voor groen. Ook helpt het als de gemeente meewerkt, zoals in Amsterdam-Noord, waar je bloemenlinten kunt adopteren en onderhouden. Steden zijn een prima omgeving voor bijen, als we ze maar een plekje gunnen.

bloemenlinten
Bloemen voor bijen en vlinders | Foto: publiek domein

Gemeenten kunnen vaak prima voorzien in de relatief bescheiden stukjes grond die nodig zijn om wilde bloemen te zaaien, zoals ook dit jaar weer op 22 april tijdens landelijke zaaidag. Bijen en vlinders liggen onder vuur door het gebruik van neonicotinoïden in de landbouw, en door het grote aantal betegelde tuinen en het verdwijnen van stadsgroen:

Linten
In stedelijke gebieden is een vierkante meter met bloemen of een vlinderstruik al haalbaar door wat tegels te lichten. Of door je tegeltuin helemaal te vergroenen voor bijen en vlinders, en liefst ook vogels. De stad Amsterdam roept op om mee te werken aan de bijenlinten in Amsterdam-Noord, waarbij mensen vrijwillig zo’n 12 kilometer aan wilde bloemenstroken onderhouden. De gemeente schrijft:

“In Amsterdam leven naast de honingbij nog 71 andere soorten bijen, waaronder zes hommels, Maskerbijen, Roodgatjes en de Witbaardzandbij. Ze variëren van uiterlijk en van dieet. Waar specialistische bijen zoals de Grote Klokjesbij op enkele plantenfamilies vliegen, zijn Honingbijen en zeventig procent van de wilde bijen generalisten: ze vliegen op veel verschillende plantensoorten, op zoek naar nectar en stuifmeel.

Door deze diversiteit aan bijen bestaat er ook een grote diversiteit aan planten. Bovendien hebben we een groot deel van ons voedsel te danken aan bijen; zonder bijen geen aardbeien, appels of chocolade. Wereldwijd gaan de aantallen bijen sterk achteruit, ook in Nederland, ook in Amsterdam. Hoe kunt u helpen?”

bloemenlint
12 kilometer aan bloemenlinten | Foto: Gemeente Amsterdam/Beelease

Ecologisch beheer
In Amsterdam gaat het, in tegenstelling tot de honingbij, wel goed met verschillende wilde bijensoorten. Dat meldt Het Parool al in 2014, naar aanleiding van onderzoek door bijendeskundige Arie Koster:

“Alles werd platgemaaid en in plantsoenen werd met gif gespoten. In de jaren tachtig waren wilde bijen in de stad op sterven na dood. Midden jaren negentig vond er een omslag plaats en begonnen veel gemeentes met ecologisch beheer. Blijkbaar is er de afgelopen vijftien jaar ook nog een flinke slag gemaakt. Ik merk het effect.”

bloemenlinten
We moeten ze een plekje gunnen | Foto: publiek domein

In 2013 kwam PvdD Amsterdam met een initiatiefvoorstel om de stad geschikter te maken voor bijen en vlinders. Sinds die tijd zijn er veel geschikte plekjes bijgekomen. En dat is niet alleen genieten voor de bij, maar ook voor stadsecoloog Fred Haaijen:

Genieten
Bloemenlinten in en rond de stad zijn pure noodzaak voor bijen en vlinders om te overleven en weer wat in aantal te groeien. Voor mensen betekenen ze vooral genieten van een prachtig stukje stad. Bloemenlinten, of bijenlinten, geven een beeld dat we bijna vergeten waren:

Verloren potentieel
Veel mensen geven aan dat ze best meet voor insecten en vogels zouden willen doen, maar dat ze vanwege het gemak een tegeltuin hebben.  Naar schatting is zo’n 40 procent van alle Nederlandse tuinen betegeld of van grind voorzien. Natuurmonumenten schrijft hierover:

“96 procent van de Nederlanders heeft een tuin of balkon. Veel mensen, waaronder werkende ouders, kiezen uit gemak voor een betegelde tuin. Maar met de verstening van tuinen gaat een potentieel leefgebied van zo’n 56.000 hectare verloren voor wilde bijen in Nederland.”

Nederlandse tuinen vormen potentieel een bijenreservaat zo groot als vijf keer Nationaal Park Veluwezoom, aldus Natuurmonumenten. Bovendien helpen groene tuinen bij de natuurlijke afwatering van overvloedige regenval.

bloemenlinten
Hommels zijn dol op brem | Foto: Animals Today

Zaadjes op zak
Kijk wat jouw gemeente voor bijen doet, en als je niet tevreden bent kun je zelf iets opstarten. Een pakje zaadjes met biologische veldbloemen is al voldoende om zo hier en daar een hoekje in te zaaien. En kijk hieronder hoe je heel makkelijk een luxe bijenhotel kunt maken:

ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode




Bronnen: Gemeente Amsterdam, Natuurmonumenten, Stichting Beelease ©AnimalsToday.nl Bart van Riel