Natuurbeschermer Emmanuel de Merode werd vorige week dinsdag in Congo beschoten en in kritieke toestand naar een beveiligd VN-ziekenhuis gebracht. De Merode is directeur van het Nationaal Park Virunga en was in zijn jeep onderweg van de stad Goma naar een nabijgelegen natuurbeschermingscentrum in Rumangabo, toen hij door minstens drie mannen werd aangevallen. De Merode overleefde de aanslag; bijna 1.000 milieubeschermers hadden de afgelopen tien jaar minder geluk.

aanslag
In Virunga leven zeldzame berggorilla’s | Foto: Manuel ROMARÍS via Compfight cc

Slachtoffer van hebzucht
Emmanuel de Merode had net gevoelige informatie overhandigd aan de openbaar aanklager, het resultaat van jarenlang onderzoek naar olie-exploitatie door het Britse oliebedrijf SOCO International in Virunga National Park, toen hij met zijn voertuig in een hinderlaag reed. Hij kreeg onder meer twee kogels in zijn buik en werd gered door een legerpatrouille die hem zwaar gewond naar het ziekenhuis bracht. Inmiddels gaat het weer beter met De Merode en herstelt hij voorspoedig.

“Hij doet er alles aan de natuurlijke bronnen van het park te beschermen”, aldus dr. Cosma Wilungula, hoofd van het Congolese Institute for Conservation and Nature.

Het WNF heeft bewijzen dat de Britse oliemaatschappij betrokken is bij intimidatie, bedreiging en wederrechtelijke vrijheidsberoving van lokale activisten, maar SOCO-International ontkent achter de aanslag op De Merode te zitten en zegt deze te veroordelen.

Het gebied wordt niet alleen bedreigd door buitenlandse oliebedrijven die het gemunt hebben op de bronnen van het oudste Afrikaanse nationale park, maar ook door illegale houtkap voor de productie van houtskool, oorlogszuchtige rebellen en stropers van zeldzame berggorilla’s.

In de Democratische Republiek Congo zijn sinds 1996 meer dan 140 parkrangers gedood. Begin dit jaar overleed parkranger Mbera Bagabo, na gevechten met rebellen in Virunga.

Dian Fossey
Virunga is een UNESCO Werelderfgoed en huisvest zo’n 200 van de 790 berggorilla’s die nog over zijn. Het park grenst aan Uganda en Rwanda. Primatologe Dian Fossey deed in de jaren 1960 onderzoek naar de berggorilla’s in Congo, dat ze voortzette in Rwanda, waar ze in december 1985 werd vermoord. Haar moordenaars zijn nooit gevonden.

Criminaliteit en terrorisme
Stropers die machinegeweren als AK-47 richten op een kudde olifanten, enkel en alleen voor het buitmaken van hun ivoren slagtanden, kennen ook geen gewetenswroeging als het gaat om mensenlevens. Rangers in de Afrikaanse parken, die met man en macht wilde dieren als olifanten en neushoorns proberen te beschermen, werken elke dag met gevaar voor eigen leven.

Ook Jonathan Mancha, werkzaam voor Kenya Wildlife Service in Amboseli National Park, was zich hiervan bewust toen hij reageerde op een oproep over gesignaleerde stropers die een olifant en een giraf hadden doodgeschoten. Samen met andere rangers ging hij achter de (vermoedelijk Somalische) stropers aan die het vuur openden, waarop de 37-jarige Mancha ter plekke overleed.

“Er bestaat geen twijfel over dat de syndicaten die ivoor smokkelen ook betrokken zijn bij wapen- en drugshandel. Ze hebben banden met terroristische organisaties, zoals al-Shabaab. De syndicaten zijn extreem rijk geworden door het doden van olifanten”, aldus Daphne Sheldrick, van olifantenweeshuis David Sheldrick Wildlife Trust.

Jairo Mora Sandoval
Met (delen van) wilde dieren valt veel geld te verdienen. Bij pogingen om deze gewilde diersoorten te beschermen lopen milieubeschermers ernstig gevaar, aangezien ze zo zware criminelen dwarsbomen. Een jaar geleden werd de Costa Ricaanse Jairo Mora Sandoval vermoord, omdat hij zich inzette voor de bescherming van lederschildpadden. Eieren van zeeschildpadden zijn veel geld waard op de zwarte markt en deze handel is, net als de ivoor- en neushoornhoornhandel, gelieerd aan drugshandel en de georganiseerde misdaad. Medewerkers van Wider Caribbean Sea Turtle Conservation Network, waar de 26-jarige Sandoval voor werkte, werden vaker bedreigd door stropers en op 30 mei 2013 werden Sandoval en vier vrouwelijke collega’s ontvoerd. De vrouwen ontsnapten en waarschuwden de politie. Een paar uur later werd het lichaam van Sandoval gevonden.

Milieubeschermer: gevaarlijke roeping
Hoe meer strijd er wordt gevoerd om de natuurlijke rijkdommen van de aarde, hoe vaker dit het leven kost aan mensen die zich inzetten voor de bescherming van het milieu, blijkt uit een rapport van Global Witness. Op 15 april, de dag dat Emmanuel de Merode in een hinderlaag reed, verscheen het rapport Deadly Environment. Dit toont aan dat het aantal moorden op milieuactivisten stijgt: tussen 2002 en 2013 werden zeker 908 mensen vermoord die zich inzetten voor milieu of landrechten, in 35 landen. De afgelopen vier jaar werden gemiddeld twee activisten per week gedood; waarschijnlijk ligt het daadwerkelijke cijfer zelfs hoger. Slachtoffers vallen vooral in conflicten om industriële mijnbouw, houtkap en landrechten. De gevaarlijkste landen om je in te zetten voor het milieu blijken Brazilië, Honduras en de Filipijnen te zijn.

Bronnen: Yahoo, News Monkey ©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde