In Europese dierentuinen leven 580 olifanten, waarvan een groot deel neurotisch gedrag vertoont. Van de jonge olifanten in dierentuinen wordt 4 op de 10 niet ouder dan 5 jaar. Dat is de trieste samenvatting van het rapport ‘Elephants in Zoos: A Legacy of Shame‘, van dierenwelzijnsorganisatie Born Free Foundation. Het rapport schetst de schadelijke uitwerking van gevangenschap op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van olifanten.

580 olifanten doodongelukkig in Europese dierentuinen
580 olifanten doodongelukkig in Europese dierentuinen | Foto: publiek domein

De meeste olifanten in dierentuinen ontwikkelen en vertonen afwijkend stereotiep gedrag. Wie wel eens een olifant in een dierentuin heeft gezien zag deze zeer waarschijnlijk heen en weer wiegen met zijn of haar lichaam en zwaaien met de slurf.  Dit zijn tekenen van langdurige psychische schade, aldus het rapport van Born Free. Ook concludeert het rapport dat van de 10 jonge olifanten 4 vroegtijdig sterven en niet ouder worden dan 5 jaar.

580 olifanten doodongelukkig in Europese dierentuinen
Ze kunnen niet deelnemen aan het rijke sociale leven van hun soort | Foto: publiek domein

580 olifanten doodongelukkig in Europese dierentuinen

Er kan rustig geconcludeerd worden dat veel olifanten in gevangenschap doodongelukkig zijn. Wilde olifanten kunnen wel 70 jaar of nog ouder worden. Ze leven in uitgestrekte gebieden binnen een groep familieleden, bestaande uit meerdere generaties die een hechte onderlinge band hebben. Olifanten rouwen als groep om het overlijden van een familielid en ze komen vaak jaren later nog terug naar de plek waar een tante, oom, broer of zus het leven liet.

Zet dit af tegen een olifant in gevangenschap, die geen familie heeft, soms met een paar andere olifanten in een klein verblijf de tijd moet slijten en hooguit een buitenterrein heeft ter grootte van een voetbalveld. Als gevolg hiervan lijden deze olifanten aan dramatisch verkorte levensverwachtingen en hebben ze veel gezondheidsproblemen. Ze kunnen niet deelnemen aan het rijke sociale leven en de gedragsnormen van hun soort, wat leidt tot de eerdergenoemde psychische schade en het daaruit voortvloeiende afwijkende gedrag.

Meerdere generaties die een hechte onderlinge band hebben | Foto: publiek domein

Cynthia Moss, directeur van Amboseli Trust for Elephants:

“Ons onderzoek in Amboseli onthult dat een enkele vrouwelijke olifant de roep van minstens 100 andere olifanten kent. Het sociale leven van een olifant is wonderbaarlijk rijk in het wild; het is jammerlijk beperkt in een dierentuin.”

Levenslang | Foto: publiek domein

Levenslang

Het rapport concludeerde dat olifanten niet in gevangenschap thuishoren en dat het houden van olifanten in dierentuinen moet worden uitgefaseerd. Angela Sheldrick, directeur van Sheldrick Wildlife Trust voor de redding en rehabilitatie van weesolifanten:

“Dit rapport bevestigt wat iedereen die olifanten in het wild heeft gezien al weet: olifanten opsluiten is ze tot levenslang veroordelen. Dit zijn wezens die mensen op zoveel manieren spiegelen, van hun emotionele diepgang en intellect, tot hun hele levensduur. Ze waarderen familie boven alles en besteden hun hele leven aan het koesteren van hun dierbaren. Geen dierentuin ter wereld kan olifanten de complexe sociale structuren en uitgestrekte ruimtes bieden die ze nodig hebben om te gedijen.”

Dat geldt overigens niet alleen voor olifanten. Giraffen kwijnen ook weg in dierentuinen en grote katachtigen in gevangenschap vertonen  vaak vergelijkbaar stereotiep gedrag.

Bronnen:

Giraffen leven samen in een matriarchaat

Europese dierentuinen aangespoord niet langer giraffen te houden

Open brief van Buba aan Graus, Von Martels en Van Helvert

©AnimalsToday.nl BVR