Grootmoeders spelen een belangrijke rol in de samenleving. Zo ook bij de giraffe, blijkt nu uit onderzoek. Na hun vruchtbare leven spenderen ze 30 procent van hun tijd aan het bijstaan van andere giraffen in de kudde. Dat is ongeveer acht jaar. Giraffen leven samen in een matriarchaat en dat is een belangrijke ontdekking.

Giraffen leven samen in een matriarchaat
Giraffen leven samen in een matriarchaat | Foto: publiek domein

Zoe Muller van de Universiteit van Bristol verklaart waarom giraffen de mogelijkheid hebben om in een matriarchaat te leven, in een nieuw onderzoek dat is gepubliceerd in Mammal Review:

“Volwassen vrouwtjes leiden een lang leven ,zelfs nadat hun vruchtbare levens zijn beëindigd.”

Er werd lang gedacht dat dit alleen voorkwam bij mensen, maar ook orka’s en olifanten blijken na hun menopauze nog lang te leven. Door dit fenomeen bij zoogdieren – waaronder dus ook mensen – is de ‘grootmoeder hypothese’ ontstaan. Volgens deze theorie helpen de oudere vrouwtjes bij het opvoeden en beschermen van de jongen van groepsgenoten om hun genen veilig te stellen. Muller licht toe hoe dit bij olifanten zichtbaar is:

“Het is aangetoond dat in tijden van droogte of honger de groep een hogere kans op overleving heeft wanneer er oudere vrouwtjes – ook wel grootmoeders – in de buurt zijn.”

Dat komt omdat de kennis om te overleven bewaard blijft bij de oudere generatie en zo wordt overgeleverd, bijvoorbeeld waar in tijden van droogte toch water te vinden is. Uit onderzoek dat de afgelopen tien jaar is uitgevoerd naar de sociale structuur waarin giraffen leven, blijkt deze net zo geavanceerd te zijn, terwijl voorheen werd gedacht dat het eendimensionale, niet-sociale dieren waren.

giraffen
Giraffen zijn geen eendimensionale, niet-sociale dieren  | Foto: publiek domein

Eerder schreven wij al over de sociale aard van de giraffe. Zij trekken het liefst in kleine groepen van ongeveer zes tot twaalf dieren door open graslandschappen. Hierdoor, in combinatie met hun lange nek, kunnen ze roofdieren op afstand in de gaten houden. Ook is de groep van belang tijdens het drinken, omdat de giraffe zich dan in een kwetsbare positie opstelt.

giraffen
Een kwetsbare positie | Foto: publiek domein

Het verbaast niet dat er nu meer complex gedrag in groepsverband aan het licht is gekomen. Om die reden zou het goed zijn dat er een einde komt aan het leven van deze dieren in gevangenschap, omdat deze dieren nooit natuurlijk groepsgedrag kunnen vertonen.

giraffen
Giraffen leven in een complex sociaal systeem | Foto: publiek domein

Giraffen leven dus in een complex sociaal systeem, dat zelfs als matriarchaat aangeduid kan worden. Deze erkenning leidt er hopelijk toe dat deze iconische Afrikaanse dieren beter begrepen en daarmee ook passend beschermd kunnen worden.

Bronnen:

Europese dierentuinen aangespoord niet langer giraffen te houden

©AnimalsToday.nl Juliëtte Ronteltap