In 2016 zijn er 201.000 dieren omgekomen door stalbranden. Een rampjaar voor de dieren. Dit blijkt uit onderzoek van Wakker Dier. Het is duidelijk dat de maatregelen die de overheid heeft bedacht in 2011 absoluut niet voldoende zijn om de dieren te beschermen. Simpele maatregelen zoals een brandalarm, sprinklerinstallatie of voldoende bluswater zijn nog steeds niet verplicht, ondanks het advies van experts. Een stalbrand gaat gepaard met erg veel leed. De dieren raken in paniek, en proberen tevergeefs te ontsnappen. Ze stikken of raken bewusteloos door vergiftiging of oververhitting en verbranden vervolgens levend. De dieren die de brand overleven hebben vaak blaren in hun mond, keel en/of longen door het inademen van hete rook. Zij worden later meestal alsnog geëuthanaseerd. Wakker Dier slaat alarm:

“Er moet nú ingegrepen worden. In iedere maand die wordt verspild met onderzoek en overleg, vinden mogelijk weer duizenden dieren een gruwelijke dood. We weten wat er moet gebeuren, nu is het tijd om dat ook te gaan doen!”

stalbranden
Aantal dieren gestorven in stalbranden | Afbeelding: Wakker Dier

2016 rampjaar voor de dieren
In 2016 zijn er tot nu toe 100 konijnen, 473 runderen, 14.841 varkens en maar liefst 186.000 kippen omgekomen door stalbranden. Sinds de overheid in 2011 maatregelen heeft genomen om het aantal brandslachtoffers te verminderen, is het aantal brandslachtoffers nog niet zo hoog geweest. De maatregelen blijken dus niet te werken. Opvallend is dat er vooral veel kippen door brand overlijden. Dit komt omdat er enorme aantallen kippen in één stal zitten en deze dieren bij brand zelden kunnen vluchten. Ook de brandweer kan ze zelden redden. Dieren met een uitloop naar buiten, zoals melkkoeien, worden het vaakst gered.

Actieplan stalbranden
Sinds 2008 voeren Wakker Dier en de Dierenbescherming campagne voor brandveiligere stallen. Pas na 2011 waarin 318 duizend dieren omkwamen in een stalbrand, kwam de overheid in beweging. Er kwam een actieplan Stalbranden met vooral veel onderzoek en weinig actie. Het Bouwbesluit is in 2014 aangepast zodat stallen met dieren aan enkele extra eisen moeten voldoen. Maar dit geldt alleen voor stallen die ge- of verbouwd zijn sinds de aanpassing van het Bouwbesluit. De meerderheid van de stallen is nog steeds zeer onveilig: daar is een kip niet beter beveiligd tegen brand dan een wc-rol in een opslagloods.

Zeer beperkte actie in het actieplan
Het actieplan Stalbranden schiet ernstig tekort. Belangrijke aanbevelingen van wetenschappers zijn nauwelijks opgevolgd. Opvallend is dat zelfs simpele maar belangrijke maatregelen niet verplicht zijn. Denk hierbij aan een brandalarm, sprinklerinstallatie of voldoende bluswater. Staatssecretaris Van Dam gaf vorige maand aan dat ze onderzoeken of het verplichten van een brandalarm een goed idee zou zijn. Hier wordt eerst nog wel maanden over nagedacht. Wakker Dier vindt dit onbegrijpelijk gezien het enorme risico waar miljoenen dieren iedere dag aan worden blootgesteld. De brand van 28 november jl. bewijst het nut van een brandalarm: de boer werd gewekt door zijn alarm en kon hierdoor 126 duizend kuikens redden. 34 duizend kuikens haalden het niet.

Eén brand, veel slachtoffers
Stallen worden steeds groter. Er komen steeds meer megastallen bij met 7 duizend varkens of 220 duizend kippen. Als er in zo’n grote stal brand uitbreekt, zijn de gevolgen desastreus. Een stal zit niet alleen bomvol met dieren, maar ook met brandbare stoffen en mestgassen. Bovendien hebben moderne stallen steeds vaker centrale ventilatieschachten die alle stallen verbinden waardoor een brand zich razendsnel verspreidt. De brandweer kan zelden meer doen dan toekijken. Als dieren het wel overleven, worden ze vaak de dag erna geëuthanaseerd omdat ze te veel last hebben van hun brandwonden of longen.

Wat moet er gebeuren?
Wakker Dier wil dat dieren beter beschermd worden. Het beste is natuurlijk een uitloop naar buiten, zodat de dieren kunnen vluchten. Verder is het niet meer dan normaal dat álle stallen moeten voldoen aan het nieuwe Bouwbesluit. Bovendien moeten centrale ventilatiesystemen die zorgen voor een snelle verspreiding over alle stallen, verboden of flink veiliger worden en behoort iedere stal een brandalarm, sprinklerinstallatie en voldoende bluswater te hebben. Verder moet de kans op brand verkleind worden door een Agro Elektra Inspectie (AEI) voor alle stallen verplicht te stellen, aangezien kortsluiting een belangrijke brandoorzaak is. Wakker Dier heeft staatssecretaris Van Dam hierover een brief gestuurd.

Persbericht Wakker Dier