Weekendtip: Giant Whales, reis mee met de bultrug 

Vanaf vandaag is Giant Whales te zien in het Omniversum in Den Haag, een fascinerende film over bultruggen. Dankzij duizenden filmuren kun je nu genieten van deze adembenemende productie die je bewondering voor deze zeereuzen nog meer zal vergroten.

Na een schitterende beginscène van een bultrug in slow motion waarbij je een levensgrote walvis recht in de ogen kijkt, volg je in Giant Whales wetenschappers die onderzoek doen op drie locaties waar bultruggen voorkomen: Alaska, Hawaii en Tonga. Om voedsel te vinden leggen deze walvissen enorme afstanden af; de jaarlijkse migratie is een reis van wel 15.000 kilometer. Ook maak je een spannende reddingsactie van dichtbij mee.

Bultrugliederen
In deze film van MacGillivray Freeman (ook bekend van documentaires als Dolphins en The Living Sea) zie je unieke beelden van deze reusachtige zeezoogdieren op het 840 m² grote koepelscherm van het Omniversum: een indrukwekkende ervaring. Wist je bijvoorbeeld dat bultruggen bekend staan als zangers van de diepzee? Ze hebben een grote variatie aan geluiden, waar veel onderzoek naar wordt gedaan. Waarom ze in de paartijd zingen is namelijk nog steeds onbekend, evenals de manier waarop ze geluid maken: ze hebben geen stembanden. Enkele jaren geleden ontdekten wetenschappers dat alleen de mannetjes zingen en dat bultrugliederen wel 20 minuten kunnen duren. Hierbij hangen de walvissen ondersteboven, met hun staart in een hoek van 45 graden.

Tactiek
In een opmerkelijke scène is te zien hoe deze walvissen, die meestal alleen jagen, soms in teamverband werken om zich aan een school vissen tegoed te doen. Door een bubbelnet om een school haring te maken, de vissen van onderaf in te sluiten en ze met geluid op te jagen hebben de bultruggen een heel banket tot hun beschikking. Per dag kunnen bultruggen wel een ton voedsel eten.

Bultrugweetjes
De bultrug is een van de grootste zoogdieren op aarde en komt in alle oceanen voor. Het dier heeft een kleine, stompe rugvin, die er meer uitziet als een bult of uitstulping. De walvissen kunnen 14 tot 19 meter lang worden en 50 ton wegen, waarbij de vrouwtjes gewoonlijk groter zijn dan de mannetjes. Bultruggen baren baby’s van zo’n 4 m lang, die ongeveer een ton wegen. De jongen blijven een jaar dicht bij hun moeder en drinken 60 liter moedermelk per dag, tot ze een maand of 7 oud zijn. Het zijn baleinwalvissen: in tegenstelling tot tandwalvissen hebben ze geen tanden maar baleinplaten met kleine haartjes waarmee ze voedsel uit het water filteren. Van alle walvissoorten springen bultruggen het vaakst uit het water, hun spectaculaire sprongen zijn legendarisch.

Bescherming
Eeuwenlang werden bultruggen bejaagd voor hun olie, vlees en botten. Door de harpoenen en granaten van walvisvaarders waren de dieren bijna uitgeroeid, tot het verbod op bultrugwalvisvangst in 1966. Inmiddels worden deze wonderbaarlijke dieren gekoesterd. Het walvistoerisme is toegenomen en dit is goed voor de plaatselijke bevolking die hierdoor het belang inziet van het beschermen van de bultrug. Hoewel de populatie groeit – hun aantal wordt momenteel geschat op meer dan 100.000 – is de status van de bultrug nog steeds kwetsbaar.

De grootbeeldfilm Giant Whales is niet alleen schitterend om te zien voor elke natuurliefhebber, het is daarnaast een oproep tot bescherming van deze majestueuze dieren. Ook al wordt er niet meer op bultruggen gejaagd, er zijn veel nieuwe bedreigingen. Door zeevaart (aanvaringen met schepen), klimaatverandering, geluidsoverlast en de enorme hoeveelheden (plastic) afval in zee zijn walvissen in gevaar. Ook touwen en visnetten maken vele slachtoffers.

Regisseur MacGillivray:

“Bultruggen zijn de hoofdrolspelers van een spannend verhaal met een grote belofte. Tegen het einde van de commerciële walvisvangst waren de bultruggen bijna uitgestorven, nu maken ze een langzaam maar gestaag herstel door. We hebben een geweldige kans om dat herstel door te zetten door te focussen op het verbeteren van de gezondheid van onze oceanen.”

©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde