Waar zijn de volwassen walvishaaien gebleven? 

Tot een jaar of tien geleden werden volwassen walvishaaien geregeld waargenomen in de warme wateren van India tot Belize. De laatste jaren lijken ze volgens wetenschappers steeds meer te verdwijnen. Deze grootste vissen ter wereld, van een meter of dertien tot vijftien lang, worden nu alleen nog maar gezien in het oostelijk deel van de Stille Oceaan. Elders zwemmen wel kleinere walvishaaien, van zo’n zeven meter, maar die zijn nog te jong om zich voort te planten.

Mariene ecoloog Ana Sequeira vraagt zich af waar de grote walvishaaien gebleven zijn. Ze leidde een onderzoek naar dit fenomeen. Sequeira:

“Het is noodzakelijk dat we dit te weten komen, we hebben grote vaders en moeders nodig voor het voortbestaan van de diersoort.”

Sequeira en haar collega’s deden onder meer onderzoek naar het leven van walvishaaien voor de westkust van Australië bij Ningaloo Reef, waar een van de meest bestudeerde scholen leeft. Hierdoor konden ze tientallen jaren van observatiedata naast elkaar leggen. Dit maakte een zorgwekkende trend zichtbaar. In het midden van de jaren ’90 was het grootste dier dertien meter lang, in de jaren 2000 tien meter en vijf jaar geleden slechts acht meter.

Walvishaaien werden uitgerust met camera’s, om meer te weten te komen over hun leven. Het ontbreekt wetenschappers namelijk nog aan veel basisinformatie. Daarnaast bleek uit de beelden dat de meeste walvishaaien in Ningaloo jongen zijn; net als op diverse andere locaties die bekend staan om hun populatie walvishaaien. Op enkele uitzonderingen na, zo zijn een aantal grote vrouwtjes waargenomen bij de Galapagoseilanden en Mexico, zijn er na 2008 praktisch geen volwassen dieren meer gezien en blijken de meeste populaties te bestaan uit jonge dieren. De wetenschappers zijn er nog niet uit waarom dit het geval is.

Het zou te maken kunnen hebben met het feit dat deze dieren langzaam groeien, en de populaties zich nog niet hersteld hebben van overbevissing. Walvishaaien kunnen wel tachtig jaar worden. Ook is het mogelijk dat er nog illegaal op walvishaaien wordt gevist: organisatie WildlLifeRisk bracht in 2014 schokkende beelden naar buiten van een Chinees slachthuis waar jaarlijks zo’n 600 walvishaaien werden verwerkt. Simon Pierce van Marine Megafauna Foundation in Californië geeft ook aan dat data van vissers uit Taiwan en China aantonen dat walvishaaien steeds kleiner worden. Daarnaast worden ze minder vaak gezien. Het lijkt er dus wel degelijk op dat de diersoort in moeilijkheden verkeert.

Maar wellicht zijn de grotere walvishaaien juist steeds meer in diepe wateren te vinden en is de situatie minder ernstig dan men vermoedt. Of de hoeveelheid walvishaaien daadwerkelijk afneemt is op dit moment dan ook nog moeilijk te zeggen, dit moet uit verder onderzoek blijken.

Bron ©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde