De Utrechtse stadsecoloog Anne Nijs en onderwaternatuurexpert Mark van Heukelum lanceerden vorige week officieel de Utrechtse visdeurbel, een idee van Van Heukelum.

visdeurbel
Eerste visdeurbel ter wereld in Utrecht: “Bij de sluis ontstaat een vissenfile” | Foto: via visdeurbel.nl

Tegen het AD vertelden ze meer over het initiatief:

“Vorig jaar werkte ik bij de Weerdsluis aan een project om Utrechters bewust te maken van het leven in onze mooie grachten. Tijdens een praatje met de sluiswachter zagen we plotseling gigantisch veel grote vissen bij de sluis zwemmen. De sluiswachter opende toen de sluis voor de vissen. Al pratend kwamen we op het idee dat je eigenlijk onder water zou willen kijken om te zien of er veel vissen wachten.”

De gemeente Utrecht hing een onderwatercamera op, waardoor heel de wereld via een livestream kan meekijken welke vissen zich verzameld hebben. Door op een virtuele bel te drukken, kan men de sluiswachter waarschuwen die bij voldoende belletjes in actie komt.

Nadat de al snel razend populaire website www.visdeurbel.nl een week in bedrijf was, bleken Utrechters massaal op de visdeurbel te hebben gedrukt. Maar liefst 30.000 keer. Van Heukelum:

“Je moet de Oudegracht als een snelweg voor vissen zien. Soms zie je letterlijk tientallen vissen voor de sluis spartelen, want de sluis is een obstructie waardoor ze niet verder kunnen. Dat baars en snoek vaak gezien worden is geen verrassing; dat we ook windes zien zwemmen toont aan dat de Oudegracht echt een schakel is tussen de Kromme Rijn en de Vecht. De Weerdsluis is dé verbinding tussen beide rivieren. Als vissen dan bij een sluis komen, wachten ze letterlijk tot ze een ons wegen, net zo lang tot ze verder kunnen.”

Als de vissen niet verder kunnen zwemmen, raken ze geïsoleerd, stelt stadsecoloog Nijs.

“De vismigratie is voor de uitwisseling tussen de soorten heel belangrijk. Een belangrijk doel van dit project is onderzoeken hoeveel vissen daadwerkelijk door de Utrechtse grachten zwemmen.”

Vissen profiteren van vaarseizoen

De eerste week zijn de deuren dagelijks door de sluiswachter geopend, zo meldt een gemeentewoordvoerder:

“De sluisdeuren gaan momenteel een keer per dag speciaal open voor de vissen. Daarnaast is de pleziervaart ook al voorzichtig op gang gekomen. Dat betekent dat de sluis ook al met enige regelmaat opengaat voor bootjes. De vissen profiteren ook van deze keren dat de sluis opengaat.”

Een onderwatercamera en een sluiswachter die speciaal moet komen opdraven om de deuren te openen. Waren er geen efficiëntere alternatieven?

“Er is onderzoek gedaan naar een vispassage. Dat is een soort trap waarbij de vissen steeds een tree naar boven springen. Daar is weinig plek voor bij de Weerdsluis en het is ook erg duur. Met de visdeurbel krijgen we bovendien inzicht in het aantal vissen en de soorten die er zwemmen. Nu zien we vooral de vroege trekkers zoals baars en snoek, maar als de temperaturen stijgen komen ook de andere vissen in actie.”

Gemeentewoordvoerder:

“Het visdeurbelproject kost 40.000 euro. Dit bedrag is alles bij elkaar, dus ook het onderzoek naar de visstand en de migratie van de vissen in de gracht, dus de monitoring, en het onderhoud en de bouw van de website.”

Bronnen:

  • Algemeen Dagblad (1, 2)

©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg