Antoinette van de Water: Tien jaar Bring the Elephant Home! 

Ruim tien jaar geleden las ik tijdens een regenachtig weekend in Nederland het boek ‘India per olifant’ van Mark Shand. Na mijn vrijwilligerswerk in het Elephant Nature Park zat ik al een tijdje te broeden op een plan om meer voor de olifanten te kunnen doen. Ik wilde ervoor zorgen dat er meer olifanten gered konden worden. Meer olifanten van de straat. Meer mensen moesten weten hoe slecht het met de Aziatische olifant gesteld is. Tijdens het lezen van dat boek, ontstond de droom ‘Bring the Elephant Home’. Een demonstratieve wandeltocht met twee vrijgekochte straatolifanten, dwars door Thailand. Een opvallend project, dat hopelijk veel stof zou doen opwaaien. En die aandacht was misschien net wat nodig was om ervoor te zorgen dat Thailand zich het lot van deze olifanten zou aantrekken.

In december 2005 hebben we twee olifanten in nood van de straat gered. De toen zesjarige Dok Ngeon en de vijfendertigjarige Sri Nuan. Dok Ngeon was er het ergst aan toe: ze zat midden in een training om meer truckjes te leren, zoals het spelen van mondharmonica. Het was duidelijk dat dit er hardhandig aan toe ging. Ze zat onder de wonden en infecties. Achter haar oren zaten houten pinnen zodat ze haar hoofd niet kon bewegen. Zodat ze met toeristen op haar rug netjes rechtdoor zou blijven lopen. Sri Nuan werkte als straatolifant. Haar mahout vertelde me dat ze op een nacht haar ketting heeft gebroken en op een rijstveld van de buren is beland. Iemand heeft toen met een katapult haar linkeroog kapot geschoten. Kort daarna werd ook haar baby Nhung Nhing van haar afgenomen. Slechts 8 maanden oud, en op die leeftijd al getraind om in een olifantenshow toeristen te vermaken. Getraumatiseerd door het verlies van haar dochter, blind aan een oog, trok Sri Nuan nacht in nacht uit door de straten om geld te verdienen.

Na de medische zorg, begonnen we samen met Sri Nuan en Dok Ngeon aan een avontuurlijke en adembenemende reis naar Chiang Mai in het noorden van Thailand. Tijdens de reis hebben we olifantenlessen en olifantenkunstwedstrijden georganiseerd. De kinderen van de deelnemende scholen kregen informatie over de Thaise olifanten en na afloop deden ze mee aan een tekenwedstrijd. Dat de informatie uit de olifantenles goed werd opgenomen, bleek wel uit de tekeningen. Vele tekeningen bevatten teksten als ‘olifanten horen in het bos’ en ‘red de olifant’. De tocht heeft veel media-aandacht opgeleverd. We hebben veel met de overheid en de lokale bevolking over de situatie van straatolifanten kunnen praten. De algemene reactie was dat het afgelopen moest zijn met olifanten op straat. De gesprekken gingen vooral over de aanpak en de alternatieven voor bedelen. Het maatschappelijke debat over het fenomeen straatolifant is hierdoor flink aangezwengeld, en uiteindelijk zijn deze alternatieven er ook gekomen. Meer mensen weten nu dat het bedelen op straat illegaal is, en schakelen daarom vaker de politie of de media in. De wet wordt strenger gehanteerd en er zijn alternatieven voor de olifanten en hun families. Families met olifanten kunnen nu een maandelijks salaris van de overheid krijgen, op voorwaarde dat ze hun olifanten niet meer mee de stad innemen. Het aantal olifanten dat op straat moet bedelen is zichtbaar afgenomen.

Tegenwoordig hebben Sri Nuan en Dok Ngeon een natuurlijk en vrij leven in een kudde in het Elephant Nature Park, waar ze de rest van hun leven kunnen blijven. Dok Ngeon had veel tijd nodig om te wennen aan haar vrije leven. De eerste maanden was ze bang van de mahouts en de andere olifanten. Het leek zelfs of ze niet bekend was met de communicatie en het gedrag van olifanten. Sri Nuan heeft haar hier echt doorheen getrokken en haar vaak op haar gemak gesteld. Het kost ongeveer een half jaar voordat Dok Ngeon echt kon ontspannen, en zich bijvoorbeeld in het modderbad met een aantal andere jonge olifanten kon laten gaan. In 2009 beviel Dok Ngeon van een gezonde jongen: Chang Yim. En in 2013 was daar de tweede verrassing, een dochter dit keer: Dok Mai! Sri Nuan en Dok Ngeon zijn nog steeds onafscheidelijk, zeker nu Sri Nuan de beschermtante is van de twee baby’s van Dok Ngeon. Ze leven inmiddels in een grote kudde, net zoals dat in het wild zo zou zijn.

De eerste keer dat ik de geredde olifanten echt een natuurlijk leven zag leiden, voelde het voor mij als ‘mission completed’. Maar uiteindelijk ontstonden er nog veel meer missies!

Zoals de redding van het jonge olifantje Faa Sai, waar de Nederlandse zender Llink deze  documentaire over maakte.

En Sri Prae uit Tak, op de grens met Birma, waar ze haar hele leven in de houtkap heeft gewerkt. In 2006 stapte ze op een landmijn. Aangezien ze niet meer kon werken, besloot haar nieuwe eigenaar haar zwanger te maken. Na zo’n 40 gedwongen pogingen, was Sri Prae zowel mentaal als lichamelijk op. De eigenaar besloot haar te verkopen. Nu leeft ze in vrijheid in het Elephant Nature Park, waar ze tot onze grote verrassing in 2012 beviel van haar zoon Navann. Nu heeft ze een ideaal leven, met vele olifanten die voor haar zoontje zorgen en alle vrijheid. Geen gesleep met boomstammen, kettingen of gedwongen paring meer. Ze is omringd door liefde en natuur.

Wat begon als een droom om twee olifanten van de straat te redden, is uitgegroeid tot een bloeiende organisatie. Het Elephant Nature Park, waar het zaadje van Bring the Elephant Home in 2004 is geplant, is inmiddels een goed lopende, financieel zelfstandige organisatie. De olifanten die we hier naartoe hebben gebracht, hebben er een fantastisch leven. We hebben kunnen aantonen dat diervriendelijk toerisme met olifanten wel degelijk mogelijk is. Ritjes op de rug van een olifant zijn echt niet meer van deze tijd.

Hoe meer ik over olifanten leerde, hoe bewuster ik werd van de oorzaak van de meeste problemen. Als we een diersoort van uitsterven willen behoeden, moeten we ons niet alleen op individuele gevallen richten, maar ook op de bescherming van wilde olifanten en hun habitat.

Inmiddels hebben we al meer dan 350.000 bomen geplant, op plekken waar olifanten dringend behoefte hebben aan meer natuurlijke leefomgeving. Zo creëren we groene corridors geplant om losse stukken bos weer aan elkaar te verbinden, en bufferzones aan om mens-olifant conflicten te verminderen. Naast herbebossing, richten we ons ook op het herstellen van ecosystemen: we zorgen ervoor dat de biodiversiteit vergroot, dat er meer voedsel voor de olifanten komt en dat er meer water komt. We werken hierbij intensief met de lokale bevolking samen. Met Trees for Elephants hebben we inmiddels drie awards gewonnen (World of Difference, Terre des Femmes en Grahame Maher award) en elke maand werken er honderden Thaise en internationale vrijwilligers aan mee.

Inmiddels zijn we al tien jaar bezig. Tien jaar met wilde plannen, enorme uitdagingen, het zien van dierenleed, het redden van olifanten, frustraties, werken met enthousiaste vrijwilligers, onwerkelijke situaties, het geven van voorlichting op scholen, bosherstelwerkzaamheden, met onderzoekers de jungle in om olifanten te observeren en indien nodig de barricades op. Ik krijg vaak de vraag of het wel mogelijk is olifanten van uitsterven te behoeden. Daar weet ik eerlijk gezegd geen antwoord op. Maar als je iets wilt veranderen, moet je actie ondernemen. Je kunt een verschil maken, hoe klein ook. We doen we alles dat we kunnen om ervoor te zorgen dat olifanten in de toekomst ook een plekje op deze wereld hebben.

Bekijk de video die we speciaal voor ons 10-jarig bestaan gemaakt hebben. Met beelden vanaf het prille begin tot aan onze huidige projecten en videoboodschappen van onze partners in Thailand en Borneo.

Al onze projecten kunnen we alleen uitvoeren dankzij de steun van onze donateurs. U kunt de olifanten die door ons zijn gered adopteren, het boek Thaise olifanten van de straat bestellen of een aantal bomen voor olifanten sponsoren!

Antoinette van de Water is oprichter van Bring the Elephant Home. BTEH plant bomen om corridors te creëren voor het behoud van wilde olifanten, organiseert educatieve programma’s voor lokale scholen, zoekt met reisorganisaties naar diervriendelijke alternatieven en ontwikkelt verschillende initiatieven om mens-olifant conflicten te verminderen.

©PiepVandaag.nl