Oprukkende ziekten doden in hoog tempo amfibieën 

Amfibieën voeren momenteel een bijna onzichtbare strijd tegen voor hen zeer dodelijke ziekteverwekkers. De ziekten verspreiden zich wereldwijd en veel soorten kikkers, padden en salamanders hebben er last van. Een actieplan is nodig om de overgebleven soorten van de ondergang te redden.

Dat het niet zo goed gaat met onze natuur kan niemand zijn ontgaan; het gezoem van insecten verdwijnt snel uit onze tuinen, vogels lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering en nu kunnen we amfibieën dus aan het rijtje van soorten in de gevarenzone toevoegen. Waar insecten en vogels het echter tegen een externe vijand moeten opnemen, strijden kikkers, padden en salamanders wanhopig tegen een vijand die hen van binnenuit beschadigd.

Ziekteverwekkers vormen samen extra dodelijke cocktail

Zo’n dertig jaar geleden merkten wetenschappers voor het eerst dat de populatie amfibieën in verschillende gebieden wereldwijd dramatisch kromp. Toen werd vastgesteld dat de oorzaak een zich snel verspreidende schimmelinfectie was die naar de naam chytridiomycose -kortweg chytride- luistert. Zowel kikkers als padden werden het slachtoffer van deze sluipmoordenaar en sindsdien zijn al minstens 100 soorten uitgestorven, waaronder de iconische gouden pad uit Costa Rica. Andere soorten zijn als gevolg van de chytride infectie dramatisch in aantal achteruit gegaan.

Chytride is echter al lang niet meer de enige oorzaak van de hoge sterftecijfers onder amfibieën. Een andere ziekteverwekker die bekend staat als het ranavirus, dat in minstens vier variaties voorkomt, doet ook populaties krimpen. Professor Trent Garner van de Londense Zoological Society voegt daaraan toe:

“De verschillende ziekteverwekkers interacteren met elkaar en doden op die manier steeds meer amfibieën. De samenwerkende ziekteverwekkers hebben vaak nog veel ergere effecten dan de individuele ziekteverwekkers.”

Actieplan vormt laatste kans op redding

Dat deze interactie tussen schadelijke ziekteverwekkers zich voordoet, vormt een stevige waarschuwing voor vooraanstaande zoölogen die zich bezighouden met onderzoek naar de populaties van amfibieën verspreid over de wereld. Zij verzamelen zich deze week in Londen, in een ultieme poging om een noodplan op te stellen om deze bedreigde wezens te beschermen. Dat is nodig, want los van het zichtbare verlies aan soorten, is het afnemende aantal amfibieën ook schadelijk voor het milieu. Kikkers, salamanders en padden spelen allemaal een belangrijke rol bij het behoud van gezonde ecosystemen. Zo eten kikkers muggen en vormen ze op hun beurt zelf het voedsel voor vogels en andere dieren, maar ook kikkervisjes zijn heel nuttig bij het voorkomen van bijvoorbeeld algenbloei in het water.

Trent Garner vertelt blij te zijn dat de chytride infectie in het Verenigd Koninkrijk nog niet tot massale sterfte heeft geleid, zoals dat wel al gebeurde op andere plekken in de wereld. Het ranavirus slaat echter ook in zijn werkgebied flink om zich heen. Het heeft voor een afname van de bruine kikker geleid en infecteert de gewone pad, vaak met dodelijk gevolg.

Daarom roepen zoölogen burgers op om zieke of dode amfibieën online te melden. Ook wordt geadviseerd om geen eieren, kikkervisjes of kikkers tussen vijvers te verplaatsen. “Op die manier voorkomen we verdere verspreiding van infecties. Alle kleine beetjes helpen om de druk op deze dieren zo laag mogelijk te houden,” aldus Garner.

Zieke en dode dieren melden

Ook in Nederland is het mogelijk om zieke of dode amfibieën te melden. Ga daarvoor naar de website van Dutch Wildlife Health Centre. Door jouw bevindingen in te vullen kunnen onderzoekers bepalen hoe het met de populaties van amfibieën in ons land gesteld is en waar nodig beschermingsmaatregelen nemen.

Bron:

• The Guardian

©AnimalsToday.nl Merel Roks