Door de uitbraak van COVID-19 is het ecotoerisme in Kenia ingestort. Nu worden de beschermde leefgebieden voor olifanten verkocht aan landbouwbedrijven. Dit verkleint het leefgebied van de wilde dieren.

leefgebied olifanten
Leefgebied olifanten in Kenia steeds kleiner | Foto: Martha de Jong-Lantink/flickr

Ecologisch eiland

Volgens een overheidsrapport dreigen Keniaanse olifanten uit te sterven op een krimpend ‘ecologisch eiland’. De dieren van het Amboseli National Park dreigen opgesloten te worden op kleine ‘eilanden’. Hier leven de 1800 olifanten dan op vijf dieren per vierkante kilometer. Dat terwijl de overlevingsdrempel één olifant per vierkante kilometer is. Daarom moet er volgens het rapport snel iets gebeuren om het natuurgebied te beschermen.

De grond van het Amboseli gebied was decennialang gemeenschappelijk goed van de Maasai bevolking, waarbij boeren hun vee lieten grazen tussen de wilde dieren. Nu hebben alle 27.000 eigenaren allemaal een stukje land. Voor de coronacrisis verdienden landeigenaren geld met ecotoerisme. Dit National Park is ook een van de bekendste en meest gefotografeerde van Afrika. Nu het toerisme is ingestort verhuren verschillende landeigenaren gebieden aan bedrijven, waardoor de dieren daar niet meer kunnen grazen.

Natuurbeschermers vrezen dat het continu opdelen van het land in kleine stukken en het gebruiken van het land voor commerciële doeleinden zullen leiden tot verlies van de bewegingsvrijheid van wilde dieren. De dieren gaan namelijk vaak naar aangrenzende beschermde gebieden, zoals Tsavo en Kilimanjaro. Die wegen worden nu afgesloten en wilde dieren worden geforceerd in één gebied te blijven. “Isolatie van het park van de rest van het ecosysteem heeft nadelige gevolgen voor de wilde dierenpopulaties. De diversiteit aan wilde dieren neemt af”, stelt het rapport.

Ecosysteem

Als het ecosysteem niet goed gereguleerd wordt daalt de diversiteit van planten en dieren en verergeren conflicten tussen mens en dier. Verder versterkt de verstoring van het ecosysteem de negatieve effecten van de klimaatcrisis met overstromingen en droogte. Olifanten hebben een belangrijke rol in het in evenwicht houden van het ecosysteem. Dankzij deze dieren kunnen veel andere soorten planten en dieren overleven. Juist daarom is het ook belangrijk dat de olifanten makkelijk naar andere gebieden kunnen trekken.

Actieplan

Jackson Mwato is directeur van de Amboseli Ecosystem Trust, een organisatie die opkomt voor de 27.000 landeigenaren van het gebied, maar wel met oog voor het milieu. In februari gingen natuurbeschermers en landeigenaren om de tafel om de ontwikkeling van een actieplan te bespreken. Mwato hoopt dat dit actieplan het voortbestaan van de wilde dieren zal garanderen.

Hij legt uit dat het voor sommige Maasai moeilijk is om de verleiding te weerstaan het land te verhuren aan commerciële bedrijven:

“Die landeigenaren hebben het gevoel dat het logisch is om hun nieuw geregistreerde percelen grond te verhuren aan investeerders. Iemand die bijvoorbeeld zestig hectare grond verhuurt voor wildlife conservatie, zou hier jaarlijks ongeveer 30.000 Keniaanse shilling (230 euro) aan huuropbrengsten mee kunnen verdienen. In de huidige situatie, nu er door het coronavirus slechts een fractie van het normale aantal toeristen komt, is zelfs dit bedrag niet gegarandeerd. Als ze het land daarentegen verhuren aan bedrijven die het gebruiken voor commerciële landbouw, levert dit hetzelfde bedrag op maar dan per hectare. Om deze reden kiezen sommigen ervoor het land aan dit soort bedrijven te verhuren.”

Optimistisch

Toch zijn natuurbeschermers optimistisch. Evan Mkala, programmamanager van het International Fund for Animal Welfare (IFAW):

“De Maasai hebben hun land altijd opengesteld voor wilde dieren. Omdat ze nu wettelijk eigenaar zijn, kunnen ze natuurbeschermingscentra opzetten.”

Sinds 2010 tekent het IFAW huurovereenkomsten met veehouders om de wegen tussen Amboseli en Kilimanjaro te beschermen. Mwato hoopt dat meer landeigenaren zulke overeenkomsten tekenen om het kwetsbare ecosysteem te redden. Als de landeigenaren er niet voor kiezen de natuur willen beschermen, zullen we volgens hem straks “moeten beschrijven hoe een olifant er vroeger uitzag.”

Bron:

© AnimalsToday.nl Sophie Jongma