Onopvallend maar niet onopgemerkt: kameleons in Florida 

Deze exotische reptielen werden ooit als huisdier geïmporteerd uit het buitenland, maar kameleons bevolken nu de velden en wegen van de Amerikaanse staat Florida. Een kleine groep mensen bekommert zich om hun lot.

Hillary Dupont-Joyce is op jacht. Niet met een geweer, maar met een zaklamp. Ze loopt over een verlaten weg in Florida, speurend naar de meestervermommer van het dierenrijk. Met haar lichtstraal kan ze hem spotten tussen de donkere bomen. Ze laat het lochtl langs de struiken glijden. Ineens valt haar getrainde oog op haar doelwit: een slapende kameleon.

Herpetoloog
Dupont-Joyce is lid van een groep ‘herpers’: reptielliefhebbers en amateur-herpetologen die geïmporteerde kameleons vangen in groene tuinen en drassige moerassen op het platteland van Florida. Meestal adopteren herpers de dieren, om ze een veilig thuis te geven.

Dupont-Joyce groeide op te midden van reptielen. Ze heeft de winkel van haar vader, die exotische dieren verkocht in Palm Beach, omgebouwd tot opvangcentrum. Bij Wild Cargo Pets vangt ze jaarlijks niet alleen honderden afgedankte huisdieren op, maar geeft ze huisdierhouders alle benodigde informatie om goed voor hun dier te zorgen en ondersteunt ze diverse beschermingsprogramma’s. In de eerste helft van 2017 alleen al adopteerde ze 362 dieren, meestal niet-inheemse soorten zoals hagedissen en kameleons.

“Er zijn te weinig opvangmogelijkheden voor deze dieren. Niemand wil ze hebben, omdat ze eigenlijk niet eens in ons land thuishoren. Daarom is Wild Cargo Pets een opvangcentrum geworden voor ongewenste dieren.”

Dag en nacht
Zoals iedereen weet zijn kameleons nauwelijks te onderscheiden. Joshua Holbrook, herpetoloog aan Montreat College in North Carolina grapt:

“Ze nemen niet élke willekeurige achtergrondkleur aan, zoals je in tekenfilms ziet. Maar hun vermogen om van kleur te veranderen én hun lichaam zo te draaien dat ze zich achter takken en bladeren kunnen verschuilen, maakt ze haast onzichtbaar. s Nachts zijn de dieren minder op hun hoede. Ze nemen een lichtere, limoengroene kleur aan en komen tevoorschijn.”

Vrienden versus vijanden
De nacht is ook het moment waarop de amateur-herpetologen op jacht gaan. De herpers vormen een klein, maar fanatiek gezelschap. Op afgeschermde online forums delen ze kennis over herpetologie en verstopplekken van kameleons. Uitwassen van deze goedaardige hobby vind je helaas ook, in het illegale circuit: kameleonboeren fokken de reptielen en brengen ze groot, met als doel ze te verkopen. Ze blijven onder de radar vanwege de ingewikkelde bewijslast: heeft de kameleonboer met opzet en illegaal zijn eerste kameleons geïmporteerd, of leefden ze al in de buurt en waren ze per toeval op zijn privéterrein beland?

Het is een lucratieve handel: voor een panterkameleon, die niet tot de inheemse soorten van Florida behoort, vangen de boeren soms wel 1000 dollar. En het is niet moeilijk om de kleine reptielen te bemachtigen. Ze zijn echte huismussen en nestelen zich meestal op een vaste plaats. Bovendien zijn ze productief: een kameleonpaar kan in een paar generaties een complete microkolonie voortbrengen. Dus het kost de boeren meer moeite en geld om ze te importeren uit verre landen als Jemen, dan ze simpelweg uit hun eigen tuin te plukken.

Complexe regelgeving
In Florida leven op dit moment minstens drie kameleonsoorten die ooit via de huisdierenhandel zijn geïmporteerd uit Madagaskar en het Midden-Oosten. In Noord-Amerika komen van nature geen kameleons voor. De regelgeving in het land is verwarrend: omdat kameleons geen inheemse soort zijn, hebben ze in Florida geen beschermde status. Maar zodra een amateur-herpetoloog een diertje vangt, mag hij het niet meer uitzetten. Het is namelijk verboden om exotische dieren los te laten in de natuur.

De kameleons in Florida brengen minder schade toe aan hun omgeving dan andere exotische reptielen, zoals de tejuhagedis en de tijgerpython. Deze dieren vernietigen inheemse flora en fauna en brengen het ecosysteem in gevaar, terwijl kameleons insecten eten en zich tegoed doen aan landbouwongedierte. Helaas worden, volgens Holbrook, de tijgerpythons over het algemeen afgemaakt zodra ze worden gevangen.

Dankzij hun onopvallende bestaan staan de kameleons ook niet hoog op de prioriteitenlijst van de vis- en wildbeschermingscommissie van Florida (Fish and Wildlife Conservation Commission). Ze hebben hun handen vol aan de 63 andere niet-inheemse reptielen- en amfibiesoorten. In Florida leven namelijk meer geïmporteerde reptielen dan waar ook ter wereld. De commissie wilde overigens geen commentaar leveren over hun standpunt over de kameleonvangers en -boeren.

Nieuwe bedreigingen
Holbrook en Dupont-Joyce houden de door hun gevangen kameleons niet. Ze brengen hen onder bij mede-liefhebbers. Dupont-Joyce wil koste wat kost voorkomen dat de dieren eindigen in de gigantische discount-dierenwinkels in de buurt.

“Door de opkomst van deze winkels nemen mensen klakkeloos een kameleon in huis en worden de dieren bar slecht verzorgd.”

Een andere bedreiging is Craigslist, een online platform waar men particuliere advertenties kan plaatsen van allerlei aard. Via deze website is de illegale verkoop en handel in de dieren enorm toegenomen. Niet-erkende handelaars kunnen hier ongestoord hun gang gaan.

Bron: National Geographic ©AnimalsToday.nl Anne Douqué