De Curaçaose witstaarthert heeft het moeilijk. De afgelopen periode van droogte heeft ervoor gezorgd dat de dieren nog maar moeilijk aan water kunnen komen, en tegelijk rukt de mens op met bebouwing en toerisme, waardoor het leefgebied van deze soort witstaartherten steeds kleiner wordt.

Witstaarthert | Foto: S. Bauer via Wikipedia
Witstaarthert | Foto: S. Bauer via Wikipedia

Op het eiland leven naar schatting 400 Curaçaose witstaartherten, die verder alleen voorkomen op het Venezolaanse eiland Margarita. Naar schatting komt het dier al 4000 jaar voor op Curaçao en er is een ondersoort ontstaan die zich onderscheidt van de in Noord- en Zuid-Amerika voorkomende witstaartherten. Maar de afgelopen jaren staat de populatie ondanks de wettelijke bescherming steeds meer onder druk. En de huidige droogte op Curaçao draagt daar niet aan bij.

Op de website Caribisch Netwerk van de NTR vertelt natuurfotograaf en -onderwijzer Leon Pors dat er steeds meer wegen en bebouwing op het eiland bijkomen en dat er een moment komt dat de Curaçaose witstaartherten daaraan ten onder zullen gaan. Hoe kleiner de populatie wordt, des te groter is de kans dat er te weinig genetische diversiteit overblijft, waardoor de herten met aangeboren afwijkingen ter wereld kunnen komen. Nu al blijkt er een neurologische afwijking onder de witstaartherten voor te komen, waarbij de dieren het hoofd schuin laten hangen en alleen nog maar rondjes kunnen lopen om hun eigen as. Ze overleven deze ziekte uiteindelijk niet.

Bioloog John de Freitas van Carmabi, de stichting die de natuurparken op Curaçao beheert, legt uit op de website Caribisch Netwerk van de NTR:

“We hebben hersenweefsel in Schotland laten onderzoeken, maar daar is niets uitgekomen. De ziekte lijkt vooral in de regenperiode toe te staan, maar vooralsnog houdt de populatie stand. Toch zou het goed zijn om het hert ook naar Aruba en Bonaire te brengen, om het voortbestaan te garanderen.”

John de Freitas was samen met Leon Pors en een aantal andere partijen in de jaren ’90 betrokken bij het opstellen van een plan om de natuur op Curaçao te beschermen. Ook De Freitas ziet de oprukkende menselijke activiteiten als een grote bedreiging voor het witstaarthert, zo zegt hij op de website:

“Wat je nu krijgt is habitatversnippering. Vroeger kwam het hert bij San Sebastian voor, maar in de loop der jaren zijn daar huizen gebouwd. De doorgang van Jan Kok naar andere delen van het eiland is daardoor afgesneden. Ook aan de zuidkust, bij de oude plantagegebieden, van Rif Sint Marie tot aan Knip zijn gebieden waar het hert nog voorkomt. Verschillende gebieden zijn deels bestemd voor toeristisch gebied, dus de habitat wordt kleiner.”

Het natuurbeschermingsplan is volgens Pors en De Freitas nooit ten uitvoer gebracht en in een la verdwenen. Het had niet alleen als doel om het witstaarthert te beschermen, maar alle natuur op Curaçao. Volgens De Freitas zou het niet uitvoeren van het plan de eilandbewoners in de toekomst wel eens lelijk kunnen opbreken:

“Als je geen visie ontwikkelt, komt er op een gegeven moment een punt van ‘no return’ en krijgt de bevolking over enkele decennia de rekening gepresenteerd.”

De bedreiging van het Curaçaose witstaarthert bewijst dat leefgebieden dat ook daadwerkelijk moeten zijn, en dat ze voldoende oppervlakte moeten hebben. Ook het verbinden van leefgebieden die door wegen en bebouwing van elkaar gescheiden zijn zal snel moeten plaatsvinden, wil Curaçao het ‘eigen’ witstaarthert voor de toekomst behouden.

Bron: Caribisch Netwerk NTR ©PiepVandaag.nl Bart van Riel