De Belgische vleesindustrie heeft een nederlaag geleden in een rechtszaak tegen twee dierenorganisaties wegens dierenleedcensuur. De Brusselse rechtbank wees deze week de eis van FEBEV, de Federatie van het Belgische Vlees, af. Zij wilden de verspreiding van schokkende beelden over de paardenvleesindustrie verbieden. Sterker nog, de rechtbank oordeelde dat FEBEV zich schuldig heeft gemaakt aan “kwaadwillige sabotage van het publieke debat door misbruik te maken van het rechtssysteem”.
De zaak draaide om een video, onthuld door Tierschutzbund Zürich (TSB) en Animal Welfare Foundation (AWF) in 2022, waarin het extreme dierenleed in de Zuid-Amerikaanse paardenvleesindustrie werd blootgelegd. Dit vlees, afkomstig uit landen als Argentinië en Uruguay, wordt verkocht op de Europese markt. De beelden veroorzaakten grote ophef en brachten de herkomst van paardenvlees opnieuw onder de aandacht van consumenten en beleidsmakers.
In 2022 brachten TSB en AWF schokkende beelden naar buiten over het dierenleed in de Zuid-Amerikaanse paardenvleessector. De beelden toonden uitgemergelde paarden die werden geslagen en geschopt in slachthuizen. Het vlees uit deze sector wordt onder meer geëxporteerd naar Europa en belandt in Nederland in producten zoals frikandellen en bitterballen. De beelden zorgden voor grote ophef en meerdere Europese dierenorganisaties verzochten de Europese Commissie om de import van dit vlees te stoppen.
Dierenleedcensuur
Niet iedereen was te spreken over de verspreiding van deze beelden. FEBEV, de Belgische vleesfederatie en belangenorganisatie van de vleessector, beweerde dat de beelden achterhaald en misleidend waren. FEBEV ging zelfs een stap verder en startte in 2024 een rechtszaak tegen TSB en AWF. De federatie eiste een verbod op de verspreiding van de video en een schadevergoeding van 26.500 euro van de dierenorganisaties.
De Brusselse rechtbank maakte echter korte metten met deze eisen. De rechter stelde vast dat het enige doel van FEBEV was om dierenorganisaties het zwijgen op te leggen. En dus zo aan kritiek te ontsnappen. De rechtbank noemde de argumenten van FEBEV “niet als serieus te beschouwen” en benadrukte dat deze rechtszaak “nooit de minste kans van slagen had”. De vrijheid van meningsuiting is namelijk een fundamenteel recht en kan niet zomaar worden ingeperkt. FEBEV werd veroordeeld tot het betalen van de maximale schadevergoeding van 12.500 euro aan de dierenorganisaties wegens “flagrant misbruik van de gerechtelijke procedure”.
Nog altijd Zuid-Amerikaans paardenleed voor Nederlandse snacks
Belangrijke overwinning
Voor TSB en AWF is de uitspraak een belangrijke overwinning. Hun honderden uren aan veldonderzoek zijn niet voor niets geweest. En de rechtbank heeft bevestigd dat de beelden mogen worden verspreid. Dit is niet alleen cruciaal voor de organisaties, maar ook voor het publieke debat: burgers hebben het recht om te weten waar hun producten vandaan komen en onder welke omstandigheden deze zijn geproduceerd.
Het is niet de eerste keer dat FEBEV juridische stappen onderneemt tegen dierenorganisaties die misstanden onthullen. In 2021 spande de vleesfederatie een rechtszaak aan tegen de Belgische dierenorganisatie GAIA, die een campagne voerde tegen de verkoop van paardenvlees bij supermarktketen Carrefour. FEBEV eiste onmiddellijke stopzetting van de campagne van GAIA op straffe van een dwangsom van 255.000 euro schadevergoeding. Ook deze eisen veegde de Belgische rechter van tafel.
Ann De Greef, directeur bij GAIA schrijft aan Animals Today het volgende over het vonnis van de rechtszaak van FEBEV tegen TSB en AWF:
“Deze beslissing bevestigt dat de strategie van FEBEV erin bestaat te proberen verenigingen het zwijgen op te leggen. In plaats van te streven naar meer respect voor dieren, blijft FEBEV wansmakelijke praktijken verhullen met gerechtelijke procedures.“
SLAPP
De juridische tactiek die FEBEV hanteert, is onderdeel van een wereldwijd patroon. Deze strategie staat bekend als SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation). Het doel van SLAPP-zaken is niet om daadwerkelijk te winnen, maar om ngo’s financieel en juridisch uit te putten door complexe en dure rechtszaken aan te spannen. Zo hopen grote bedrijven en belangengroepen dat critici te bang worden om misstanden bloot te leggen en proberen ze hen het zwijgen op te leggen.
Deze uitspraak laat zien dat pogingen tot dierenleedcensuur niet altijd succesvol zijn. FEBEV laat weten niet blij te zijn met de uitspraak. Of de federatie nog in hoger beroep zal gaan, is niet duidelijk.
Bronnen:
- GAIA (1, 2)
- Eurogroup for Animals
- Vilt
©AnimalsToday.nl Femke Oosterbaan Martinius
