Zeldzame Europese gieren vergiftigd door medicijn voor vee 

Het diergeneesmiddel diclofenac blijkt de doodsoorzaak te zijn van een gier in Spanje. Gieren eten karkassen en als het vee dat ze eten is behandeld met dit medicijn, moeten de vogels dat bekopen met de dood. Volgens natuurbeschermers is het incident in Spanje het topje van de ijsberg. Ze waarschuwen dat het diergeneesmiddel veel gieren, maar ook arenden, in Europa zou kunnen uitroeien. Niet voor niets is het gebruik van diclofenac bij vee in Azië verboden, nadat het daar tientallen miljoenen vogels heeft gedood.

Het ontstekingsremmende en pijnstillende middel is al verboden in India, Pakistan, Nepal en Bangladesh, nadat duidelijk werd dat gieren massaal stierven als ze aten van karkassen van vee dat met dit middel was behandeld. Aangenomen wordt dat tientallen miljoenen gieren op deze manier zijn gestorven. Sommige soorten zijn in delen van Zuid-Azië in aantal zelfs met 99,9 procent afgenomen. Duizelingwekkende cijfers.

Kennis in wind geslagen

Ondanks deze kennis werd diclofenac goedgekeurd in Spanje en andere Europese landen, omdat boeren, farmaceutische bedrijven en overheidsinstellingen argumenteerden, dat kadavers in Europa op een andere wijze worden afgevoerd dan in bijvoorbeeld India. Dit zou betekenen dat gieren niet in aanraking zouden kunnen komen met dit besmette vlees. Niets blijkt minder waar, zo zegt John Mallord, van de Royal Society for the Protection of Birds (RSPB):

“Die bewering blijkt nu onjuist. Een jonge monniksgier in het Boumort National Hunting Reserve in Spanje is gestorven aan een diclofenacvergiftiging. Dit is een uiterst zorgwekkende ontwikkeling. Vaak voeden meerdere gieren zich aan een karkas en als deze is besmet met het medicijn, dan gaan ze allemaal dood. Dit is waarschijnlijk al langer zo gaande, dus meerdere gieren zullen hier dood aan zijn gegaan.”

Het middel diclofenac wordt ook bij mensen gebruikt als pijnstiller en ontstekingsremmer.

Ook arenden lopen gevaar door medicijn

In Europa leven vier soorten gieren: de lammergier, de monniksgier, de aasgier en de vale gier. Uit recent onderzoek blijkt dat diclofenac niet alleen gieren doodt, maar ook dodelijk is voor arenden van het geslacht Aquila. Daartoe behoren de steenarend, maar ook de Spaanse keizerarend. Van deze laatste zijn nog maar ongeveer 300 paren over. Iván Ramírez, van de natuurbeschermingsorganisatie BirdLife International maakt zich terecht zorgen:

“Het gevonden bewijs in Spanje bevestigd helaas waar wij al tien jaar voor waarschuwen. Gieren gaan dood als gevolg van diclofenacvergiftiging en dit kan nu al gevolgen hebben voor de populatie. Het is absurd te blijven aandringen op het toestaan van een medicijn, dat bedreigde diersoorten doodt. Terwijl er in Europa voldoende andere, veilige en goedkope alternatieven zijn.”

Van veelvoorkomende roofvogel tot bedreigde diersoort

De soorten gieren die in Zuid-Azië het meest zijn getroffen door de introductie van diclofenac aan het eind van de twintigste eeuw, zijn onder meer de langsnavelgier, de slankbekgier en de Bengaalse gier. Deze laatste werd ooit gezien als de meest talrijke roofvogel ter wereld, met een populatie van vele miljoenen vogels. In 2016 was hun aantal gedaald tot slechts 10.000 vogels. De soort staat dan ook als ‘ernstig bedreigd’ te boek op de Rode Lijst van de IUCN (Union for Conservation of Nature).

Deze desastreuze daling in populaties van de Bengaals gier  had enorme ecologische gevolgen. In India, Nepal en Bangladesh lagen karkassen van vee te rotten, zonder dat er gieren waren om het vlees op te eten. Hierdoor nam het aantal zwerfhonden toe, die dit ecologische gat opvulden. Als gevolg hiervan nam het risico op hondsdolheid toe, volgens gezondheidsdeskundigen. De schokkende daling in populaties en de ecologische gevolgen ervan deed de Indiase overheid in 2006 besluiten het middel te verbieden bij de behandeling van vee. Ondanks de ecologische impact van het middel werd het gebruik ervan een aantal jaar geleden toch toegestaan in Spanje en Italië. John Mallord van de RSPB vindt dat het bewijs nu moet leiden tot directe actie:

“De overgrote meerderheid van Europese gieren vind je in Spanje. Ons werd verteld dat diclofenac geen bedreiging voor de vogels vormde. Nu hebben we duidelijk bewijs dat het wel het geval is. Aangezien er goede en veilige alternatieven zijn voor dit middel, die voor vee kunnen worden gebruikt, wordt het tijd dat het diergeneeskundig gebruik van diclofenac met spoed wordt verboden in Europa.”

Bron:

• The Guardian
• Meer artikelen over diclofenac en de risico’s voor gieren

©AnimalsToday.nl