De rechtbank verplicht de staatssecretaris van Economische Zaken om opnieuw – en dit keer goed – onderzoek te laten doen naar mogelijke welzijnsovertredingen bij pasgeboren kuikentjes in broederijen. Dit is het resultaat van de juridische procedure die Wakker Dier drie jaar geleden tegen Economische Zaken is gestart. Pasgeboren kuikentjes krijgen in Nederland de eerste uren tot dagen geen eten en drinken, en volgens Wakker Dier is dit in strijd met de wet.

dwangsom eendagskuikens
Kuikens in een broederij | Foto Wakker Dier

De overheid besloot na een kort onderzoek dat er geen sprake is van een wetsovertreding. Wakker Dier ging hiertegen in beroep en kreeg vandaag gelijk: het onderzoek waar Economische Zaken zich op baseert is slecht uitgevoerd en moet opnieuw. Grote kans dat ze dan tot dezelfde conclusie komt als Wakker Dier en vele wetenschappers: geen eten en drinken geven aan kuikentjes tast hun welzijn aan. Het leidt – naast honger en dorst – tot een verminderde weerstand en belemmert de ontwikkeling van de darmen. Wakker Dier:

“Het gaat om grofweg 500 miljoen kuikens per jaar. Het ministerie van Economische Zaken is het aan deze kuikens verplicht om hun welzijn serieus te nemen!”

Pasgeboren kuikens krijgen dagen geen eten en drinken
Kuikens komen uit het ei in grote machinale broedstoven op een broederij. In een standaard broederij krijgen pasgeboren kuikentjes geen eten en drinken. Dit krijgen ze pas nadat ze in de stal aankomen waar ze de rest van hun leven slijten. Het kan dagen duren voordat ze hier aankomen. Wakker Dier heeft in 2013 onderzoek gedaan naar de welzijnsproblemen die door het vasten in deze periode worden veroorzaakt. De uitkomst was schokkend.

In 2013 stierven er naar schatting vijf miljoen kuikentjes door het onthouden van voer en water in hun eerste levensdagen. Met name plofkipkuikens hebben hieronder te lijden, omdat zij door hun extreem snelle groei veel meer voer en water nodig hebben. Vasten tast hun weerstand aan, belemmert de ontwikkeling van het darmstelsel en verstoort hun temperatuurhuishouding. Wetenschappers raden daarom aan om de kuikens zo snel mogelijk na uitkomst te voeren. Dit helpt ook om het antibioticagebruik te verminderen. Toch wordt miljoenen pasgeboren kuikentjes deze basisbehoeften onthouden.

Broederijen overtreden de wet
Wakker Dier vindt dat het onthouden van voer en water aan pasgeboren kuikentjes in strijd is met de wet. De organisatie diende daarom in 2013 een handhavingsverzoek in en startte vervolgens een rechtszaak tegen Economische Zaken. Het is wettelijk verplicht dieren een toereikende hoeveelheid voer en water te geven zodat het dier in goede gezondheid blijft. Dieren moeten vrij zijn van honger en dorst, en nodige zorg mag niet onthouden worden. Dit staat haaks op de werkwijze van het merendeel van de broederijen, waar de pasgeboren kuikens geen eten en water krijgen.

De overheid vindt dit niet in strijd met de wet omdat pasgeboren kuikentjes een kleine reserve met voedingstoffen (dooierzak) hebben waar ze een tijdje op kunnen teren. Onderzoek toont echter aan dat de dooierzak met name bedoeld is om de weerstand te versterken. Ondanks de aanwezigheid van de dooierzak treden er alsnog allerlei negatieve effecten op bij vasten. Bovendien is de hongerige plofkip veel eerder door de reserves in haar dooierzak heen. Het is volgens Wakker Dier daarom wel degelijk illegaal om pasgeboren kuikentjes geen eten en water te geven.

Handhavingsverzoek en rechtszaak
Wakker Dier is in 2013 een procedure gestart tegen de overheid om de misstanden in broederijen aan te pakken. Het begon met een verzoek aan de minister van Economische Zaken Henk Kamp, om handhavend op te treden tegen schendingen van diverse wetten door broederijen (het Besluit Welzijn Productiedieren, de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren en de Wet Dieren). De minister was zo traag met het uitvoeren van dit verzoek dat hij door de rechter veroordeeld is tot het betalen van een dwangsom aan Wakker Dier.

Wakker Dier tekende bezwaar aan toen Economische Zaken besloot om niet in te grijpen. De overheid verklaarde vervolgens na een kort onderzoek dat het bezwaar ongegrond was. Wakker Dier is van mening dat dit onderzoek niet goed is uitgevoerd en ging in beroep tegen deze beslissing. Dit beroep heeft zij vandaag gewonnen. Als gevolg moet Economische Zaken opnieuw onderzoek doen naar de mogelijke wetsovertredingen in broederijen.

De sector inmiddels druk aan de slag
Terwijl de overheid weigert in te grijpen, is de pluimveesector vol in ontwikkeling. Er zijn inmiddels diverse broedsystemen ontwikkeld waarbij de kuikens wel direct of snel na uitkomst water en voer krijgen. Deze broedsystemen zijn flink in opkomst, omdat de resultaten positief zijn voor iedereen. Het kuiken wordt veel leed bespaard, de boer krijgt een vitaler kuiken en er wordt minder antibiotica gebruikt.

Persbericht Wakker Dier