Sonne Copijn: Hang het aan de wilgen! 

We kennen allemaal de bijen van de honing. In Nederland zijn er echter bijna 360 soorten. Eentje daarvan is de honingbij. Wie zijn dan al die anderen?

Je hebt ze vast al gezien. Al een ruime maand snorren dikke hommels rond. Dat zijn ook bijen! Je hebt ze met een rood en een wit gatje, een gele of een zwarte bontjas aan, soms gestreept, soms egaal, allemaal met een andere outfit aan. We hebben in Nederland 29 soorten. Let maar eens op en je ziet ze vliegen! Bestel de zoekkaart van kenniscentrum insecten EIS en je kan ze herkennen. Niet alle 29, maar slechts een stuk of 10 komen geregeld langs vliegen.

Blijven er nog 330 soorten over. Dat zijn wilde bijen. De naam suggereert woeste, stekende beesten, maar niets is minder waar. Wilde bijen steken niet in tegenstelling tot onze huisbij die honing maakt. Wilde bijen leven in het wild en veroveren nu razendsnel onze harten. We hangen nestkastjes voor ze op en zaaien bloemen. In de rieten stengels van de bijenhotels liggen de poppen de hele winter te dromen tot het voorjaar begint en juist de bloemen bloeien die zij juist lekker vinden.

80 Procent van de wilde bijen broedt in de bodem, 20 procent in bijenhotels. Zo komt de grijze zandbij nu haar pop uit en kruipt de grond uit. Ze voedt zich uitsluitend met het stuifmeel en de nectar van de wilgenkatjes, andere bloemen vindt ze niet lekker. Dus ik stond de afgelopen weken met mijn neus tussen de wilgen. Ik hoorde dikke hommelkoninginnen, robuuste honingbijen en snelle jongens, die speurend langs de katjes scheerden op zoek naar hun meisjes. En daar zat ze – grijs bontmanteltje aan – tussen gele stuifmeeldraden. Zo werd vorige week een bijzonder moment vastgelegd, de paring van de grijze zandbij! Nu legt zij weer eitjes voor het komende jaar als zaadjes diep in de grond. De hongerige larven die daaruit komen eten zich rond aan het wilgenstuifmeel, verpoppen zich en houden een zomer, herfst en winterslaap. Als alles goed gaat komen ze volgend jaar uit, precies als de wilgen bloeien! Hoe ze dat weten? Ze hebben er een neus voor.

Op dezelfde zoekkaart staan bijna 40 bijensoorten. Die kom je nu nog geregeld tegen. Dat komt omdat 50 % van de Nederlandse wilde bijen het moeilijk tot zeer moeilijk heeft of met uitsterven bedreigd is.

Wat wij voor hen kunnen doen? Niet alle wilde bijen hebben een bijenhotel nodig, of bloemen in de tuin, sommigen zijn tevreden met wilgen aan de slootkant! Dus als we die eens laten staan, of als we snoeien, niet alles – lekker handig – in een keer wegzagen, maar elk jaar een deel. Onze grijze zandbij eet alleen van de wilgen en bovendien lokaal, binnen een straal van 250 meter van haar nest zoekt ze voedsel voor de generatie van het volgende jaar. Ook de hommelkoninginnen komen het bij de wilgen halen en de nesten van de honingbijen groeien in het voorjaar dankzij de massa’s katjes. Kijken we door de ogen van de bijen, dan zien we dat het leven andere maatstaven kent dan ons rationele, efficiëntiedenken. Dan hangt het aan de wilgen!

Sonne Copijn is imker, trainer, verteller en activist

Interessante links:

• Kennismakingscursus bijen, theaterverhaal Door het Oog van de Bijen, bedrijfsuitjes, BijZonder diner, Bee High Tea: bijen-en-bedrijf.nl
• Zet een bij op een bloem, adopteer een voedselveld: bee-foundation.nl
• Meer info over wilde bijen: wildebijen.nl

©PiepVandaag.nl