Katten met een oranje (rode) vachtkleur zijn populair. Garfield, de Gelaarsde Kat en Heathcliff zijn hier voorbeelden van. Ongetwijfeld heb jij ook een favoriet in je eigen leven. De charme van een oranje kat is moeilijk te weerstaan. Maar wat veroorzaakt deze bijzondere kleur? Het mysterie van de oranje vachtkleur is nu eindelijk ontrafeld. Uit recent onderzoek is gebleken dat oranje katten een stukje DNA missen, wat voor deze bijzondere kleur zorgt.

oranje katten hebben iets
Oranje katten hebben ‘iets’ omdat er wat in hun DNA ontbreekt | Foto (Istanbul mei 2025): AnimalsToday/Jane Sauer

Wetenschappers weten al een lange tijd dat sommige katten hun oranje vacht te danken hebben aan hun genen. Maar het was nog onduidelijk hoe dat precies in elkaar zat. De Japanse onderzoeker en kattenliefhebber Hiroyuki Sasaki van de Kyushu University begon hier onderzoek naar te doen.

Oranje kat in Istanbul
Rode kat in Istanbul – mei 2025 | Foto: AnimalsToday/Jane Sauer

Licht pigment bij oranje katten

Het team van Sasaki onderzocht tientallen katten met en zonder oranje vachtkleur. De onderzoekers ontdekten dat alle oranje katten een stukje DNA misten dat het pigment bepaalt. Het gen ARHGAP36 is bij katten verantwoordelijk voor de kleur van de ogen, de huid en de haarzakjes. Dit gen was bij de oranje katten actiever dan bij katten met andere vachtkleuren. Zonder dit DNA wordt de activiteit van ARHGAP36 niet onderdrukt, maar is het juist actiever. De wetenschappers denken dat het gen cellen de opdracht geeft om lichter pigment te produceren. Dit zou de oranje kleur kunnen veroorzaken, schrijven twee teams van wetenschappers van de Kyushu University in Japan en de Stanford University in de VS in het tijdschrift Current Biology.

Oranje kat in Istanbul
Istanbul mei 2025 | Foto: AnimalsToday/Jane Sauer

Genetische invloeden

Dit zou ook kunnen verklaren waarom de meeste oranje katten mannetjes zijn. Het oranje-gen bevindt zich op het X-chromosoom. Poezen hebben daar twee van en katers hebben er één, wat de kans vergroot dat het gen ontbreekt bij de mannetjes. Dit verklaart waarom oranje poezen zeldzamer zijn. Volgens wetenschappers zou het ontbreken van een stukje DNA er ook voor zorgen waarom lapjeskatten en schildpadkatten hun vlekkenvacht hebben. Een X-chromosoom met het rode of zwarte gen schakelt zich in bepaalde cellen willekeurig uit. Volgens Sasaki ontstaat dan een vacht met vlekken.

Oranje met witte kat in Istanbul
Istanbul mei 2025 | Foto: AnimalsToday/Jane Sauer

Wetenschappers denken dat het gen ook invloed kan hebben op andere cellen in een kat, bijvoorbeeld in hormoonklieren of in de hersenen. Ze denken dat het mogelijk is dat de DNA-mutatie in het gen andere verandering in deze lichaamsdelen kan veroorzaken die verband houden met gezondheidsaandoeningen of temperament. Het ARHGAP36-gen komt ook bij mensen voor en is in verband gebracht met huidkanker en haaruitval. Sasaki:

“Veel katteneigenaren zweren bij het idee dat verschillende vachtkleuren verband houden met verschillende persoonlijkheden. Er is nog geen wetenschappelijk bewijs voor, maar het is een intrigerend idee dat ik graag verder zou willen onderzoeken.”

.

Oranje kat in Istanbul
Istanbul mei 2025 | Foto: AnimalsToday/Jane Sauer

Kattenliefhebber

Sasaki had zijn baan aan de universiteit opgezegd, maar als kattenliefhebber zei hij dat hij wilde blijven werken aan het blootleggen van het oranje kattengen, in de hoop dat het zou kunnen bijdragen aan het overwinnen van kattenziekten. Sasaki begon een inzamelingsactie om het onderzoek naar de oranje vachtkleur te kunnen financieren. Hij haalde meer dan 11 miljoen yen op (ongeveer 65.600 euro) en is nog niet klaar met zijn onderzoek. Hij wil weten wanneer de mutatie van het oranje gen oorspronkelijk begon en duikt hiervoor in de geschiedenis van de Egyptische katten.

Istanbul 2025
Istanbul mei 2025 | Foto: AnimalsToday/Jane Sauer

Er is nog veel onduidelijk wat betreft de verschillende vachtkleuren en verschillende persoonlijkheden bij katten. Zo zijn veel witte katten vaak doof, vooral als ze ook blauwe ogen hebben. Ook dit heeft te maken met het genenpakket van de kat. Erfelijke doofheid wordt veroorzaakt door degeneratie van de bloedtoevoer naar de gehoorcellen. Binnen een paar weken na de geboorte worden de witte kittens doof. Er is meer onderzoek nodig om deze mysteries rondom katten en hun vachtkleur te ontrafelen.

Bronnen:

Vachtkleur van katten zegt iets over hun karakter

Oekraïne: Ene redt weer tientallen katten van verwaarlozing

©AnimalsToday.nl Jane Sauer