Amerikaanse oorlogsveteranen zetten zich in Limpopo, Zuid-Afrika, in om kwetsbare wilde dieren zoals neushoorns te beschermen tegen stropers. Deze zware criminelen zijn zo goed bewapend, dat ze voor de meeste rangers geen partij zijn. Maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat dieren als olifanten, neushoorns en leeuwen uitsterven: de geharde militairen hebben veel ervaring, vaak zelfs in elite-eenheden. Nu voeren ze sinds twee jaar een andere vorm van oorlog, tegen de georganiseerde misdaad die de dieren van Afrika bedreigt. Ook blijkt het zinvolle werk voor militairen met een posttraumatische stressstoornis een goede afleiding te zijn.

oorlogsveteranen
Neushoorns lopen groot gevaar gedood te worden door stropers. Oorlogsveteranen van VETPAW helpen deze kwetsbare dieren te beschermen | ©Burrard-Lucas Wildlife Photography

Georganiseerde misdaad
Sinds enkele jaren zetten voormalig militairen zich in om wilde dieren te beschermen tegen stropers, in samenwerking met lokale organisaties. Al eerder schreef Animals Today over deze Amerikaanse oorlogsveteranen die hun training na de militaire dienst inzetten om Afrikaanse rangers te ondersteunen in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Met de handel in dierlijke producten als ivoor, neushoornhoorn, leeuwenbotten en schubdierschalen is veel geld gemoeid. Daarom doden stropers met kalashnikovs hele kuddes olifanten en vele neushoorns. De Veterans Empowered to Protect African Wildlife (VETPAW), veelal veteranen die dienst hebben gedaan in landen als Irak en Afghanistan, zetten hun expertise in om te voorkomen dat deze dieren binnen enkele jaren uitsterven.

Neushoorns
VETPAW oprichter Ryan Tate werd na zijn diensttijd als marinier zeer getroffen door de wreedheid van stroperij en de verhalen over rangers die werden gedood bij het uitoefenen van hun werk. Hij en zijn veteranen doen hun uiterste best de dieren in Limpopo te beschermen op een terrein van zo’n 200.000 hectare. Hierbij richten ze zich speciaal op de neushoorns, die uitermate kwetsbaar zijn en waarvan 80% van de wereldpopulatie in Zuid-Afrika voorkomt. Neushoornhoorn levert zeer veel geld op, een kilo hoorn heeft een waarde van bijna € 60.000,-. Gewetenloze moordenaars doden zo veel neushoorns om een graantje mee te pikken, dat het aantal neushoorns snel daalt. In Zuid-Afrika werden in 2015 bijna 1200 neushoorns gedood, tegenover 13 in 2007.

studenten
Jaarlijks worden veel neushoorns op gruwelijke wijze gedood voor hun hoorn | © Dutch UAS Team

Goed voor de ziel
Met hun aanwezigheid helpen de veteranen op deze manier niet alleen de wilde dieren, ook de landeigenaren zijn er blij mee. Gewelddadige inbraken worden zeer gevreesd, zeker op het Afrikaanse platteland. De veteranen trainen daarom niet alleen rangers, maar ook lokale gidsen en beveiligingspersoneel. Daarnaast hebben de zinvolle werkzaamheden een goede uitwerking op de voormalig militairen zelf, die na thuiskomst vaak geconfronteerd worden met werkloosheid en psychische aandoeningen. Ryan Tate:

“Iedereen krijgt te maken met een posttraumatisch stresssyndroom na het werk in oorlogsgebieden. Die saamhorigheid, die intensiteit ga je nergens meer mee maken. Het zijn allemaal veteranen waar veel geld in is gestopt om ze te trainen en de overheid gebruikt ze niet. Ik zag een mogelijkheid om twee behoeften bij elkaar te brengen.”

Veteraan Kevin, een voormalig groene baret (special forces), voelt zich thuis in het team van VETPAW:

“Na wat ik gedaan heb, kan ik niet meer terug naar een baan van 9 tot 5. Ik heb geen nachtmerries en flashbacks gehad, of dat soort dingen, maar na jaren dat werk gedaan te hebben, is dit goed voor mijn ziel. En de Afrikaanse zonsondergang is prachtig.”

Tate heeft veteranen uitgekozen die professioneel genoeg zijn om geen dodelijk geweld te gebruiken. Zodra ze stropers omsingelen worden deze gesommeerd hun wapens neer te leggen, waarna VETPAW ze overdraagt aan de politie.

Ook in andere delen van Zuid-Afrika nemen particulieren die wildreservaten beheren verdergaande maatregelen tegen stroperij. Op initiatief van Wesley Thomson, wiens familie een wildreservaat runt dat grenst aan Kruger National Park, is een privéleger geworven dat bestaat uit veteranen en parachutisten.

Geen strikt beleid
De manier waarop de Zuid-Afrikaanse overheid omgaat met het aanpakken van stroperij is heel complex. Jarenlang was de handel in hoorn verboden, sinds kort heeft de regering echter besloten de binnenlandse handel toch weer toe te staan. En hoewel stropers regelmatig worden gearresteerd, komt het maar weinig tot een veroordeling en blijven de grote jongens buiten schot. Al met al kunnen de neushoorns hulp van oorlogsveteranen dan ook goed gebruiken.

Bronnen: The Guardian, GoodThingsGuy ©Animals Today Angelique Lagarde