Ik ben dol op experimenten. Niet op dieren natuurlijk, maar om in je gedachten te experimenten. De ‘wat als’ vraag. Het brengt je vaak zinvolle inzichten.

Proefdier konijn expermiment
Foto: Aschwin Snel

Toen ik het vandaag gepubliceerde actieplan Dierproeven van staatssecretaris Sharon Dijksma zat te lezen dacht ik bij de tweede alinea al: wat als? Wat als we de zaak nu eens omdraaien? Niks dierenwelzijn voor proefdieren maximaliseren, maar iedereen juist de uitdaging voorleggen om het geheel zonder proefdieren te doen. De focus verleggen van het leidend voorwerp naar het onderwerp.

In dit kader moet ik altijd denken aan Bart Sangster, een inspirerend denker en veranderaar in de wijze waarop we naar (proef)dieren kijken. Een man die zeker een TED talk verdient. Hij maakte zijn punt duidelijk met een voorbeeld. In de 19e eeuw wilde men sneller vervoer. Iedereen staarde zich blind op het paard van de combi paard en wagen. Kunnen we snellere paarden fokken of hoe kunnen we paarden harder laten lopen? Er kwam pas schot in de zaak toen iemand bedacht om niet naar het paard maar juist naar de wagen te kijken. Toen was net de technologie beschikbaar om daar een motor in te zetten. En hop daar gingen we met grote vaart.

Dat moeten we ook doen bij wetenschap en onderzoek waar proefdieren gebruikt worden. We moeten terug naar de vraag wat we nu eigenlijk willen oplossen. We willen geen genetisch gemanipuleerde muizen van kanker genezen. En we willen niet de cavia’s een schoonmaakmiddel verkopen waarvan ze geen pukkeltjes van krijgen. Wat we primair willen is gezond worden en blijven. En natuurlijk fluitend met gave handen de afwas doen. Dan moet de conclusie toch wel zijn dat je onderzoeksmethodes gaat zoeken die dichter bij de mens staan? Dus zonder proefdieren!

En bij verder lezen van het actieplan kwam ik voor die gedachtekronkel tal van aanknopingspunten tegen. Natuurlijk gaat Sharon Dijksma niet meteen alle dierproeven verbieden. Zo’n realist ben ik ook wel. Maar er zijn openingen. En daar gaat Proefdiervrij van harte inspringen en meehelpen deze te realiseren. Help jij mee?

Marja Zuidgeest, Directeur Proefdiervrij