De vrolijke koe in de wei. Het plaatje dat vaak gebruikt wordt door de zuivelindustrie. Achter dit plaatje schuilt echter een heel andere wereld. Nederland telt zo’n anderhalf miljoen melkkoeien, waarvan ongeveer 30 procent letterlijk nooit buiten kom en vaak in fel verlichte stallen leeft. Zo blijven ze wakker voor een hogere melkproductie.

Koeien zo lang mogelijk wakker gehouden voor hogere melkproductie
Koeien worden in verlichte stallen wakker gehouden voor een hogere melkproductie | Foto (illustratief): publiek domein

In de afgelopen 40 jaar is de melkproductie van koeien in Nederland enorm toegenomen. Ten opzichte van 40 jaar geleden is deze zelfs verdubbeld. De Nederlands melkkoe, de Holstein-Friesian, is hiervoor speciaal zo gefokt. Ze produceert gemiddeld zo’n 22 liter melk per dag. Als je dat vergelijkt met een koe in de natuur, is dat zeer veel. Deze koe geeft van nature vier tot acht liter melk per dag aan haar kalf. De melkveehouderij is echter als rupsje-nooit-genoeg: ze willen het uiterste uit hun product, de koe, halen.

Wakker in verlichte stallen

Rijd in de avonduren een rondje door het Groene Hart en je ziet veel verlichte koeienstallen. Dit heeft een reden. In de herfst gaan de koeien die ’s zomers wel naar buiten mogen, op stal voor de winter. Het wordt vroeger donker, ook in de stal. Net als de mens, maakt de koe het hormoon melatonine aan als het donker wordt, waardoor ze in slaap valt. De redenering van de melkveehouderij is dat dit de melkproductie van de koe verstoort. De eenvoudige oplossing is om het licht langer aan te houden; van 12 uur licht naar 16 uur licht per dag. Het hormoon melatonine wordt daardoor niet aangemaakt, dus de koe valt niet in slaap. Ze eet hierdoor meer en produceert vervolgens meer melk.

Daarnaast komt nadat ze een kalf heeft gebaard – en afgestaan – ook de vruchtbaarheidscyclus sneller op gang als het langer licht is. Dit betekent dat de koe ook weer eerder geïnsemineerd kan worden. Hierdoor daalt de zogenaamde ‘tussenkalftijd’. Langere daglengten zorgen er ook voor dat koeien minder bewegen; minder staan en dus meer gaan liggen. Bij jonge koeien zorgt het ritme van langere dagen en kortere nachten voor een versnelde groei – tot zelfs 18 procent hoger.
.

Meeste Nederlanders willen wettelijke bescherming melkkoeien

Meer melk geen win-win

Voor de melkveehouder betekent de hogere melkproductie meer winst. Voor de koe zelf zijn dit echter geen positieve ontwikkelingen. Zij heeft hier totaal geen baat bij. Koeien die binnen staan, altijd of gedeeltelijk, worden al zeer beperkt in hun bewegingsvrijheid en natuurlijke gedrag. Dit veroorzaakt verveling en stress. En het heeft gevolgen voor hun gezondheid. De hoge melkproductie eist enorm veel van het lichaam van de koe. Koeien die veel melk produceren zijn gevoeliger voor stofwisselingsziektes, zoals acidose. Dit komt vooral door het onnatuurlijk dieet.
.

Eén op de vijf melkkoeien is kreupel

.
Ook ontstekingen liggen op de loer, zoals mastitis, een zeer pijnlijke ontsteking aan de uier. Door de onnatuurlijke grote uiers lopen ze ook een grote kans kreupel te worden, omdat hun achterpoten in een vreemde positie worden geduwd. Veel koeien hebben last van klauwinfecties of klauwaandoeningen. Dit is zeer pijnlijk en leidt vaak tot kreupelheid. De belangrijkste oorzaak van klauwproblemen zijn natte en bevuilde vloeren in de stallen.
.

‘Een melkkoe wordt gemiddeld maar zes jaar’

 

Gezondheid snel achteruit

Door een koe wakker te houden en zo nog meer onder druk te zetten om nog meer melk te produceren, gaat haar gezondheid er alleen maar verder op achteruit. En voor de koe betekent dit al snel de slacht. Een koe kan zo’n 20 jaar worden, maar in deze industrie haalt ze de 7 jaar vaak niet eens. De kans is groot dat dit alleen maar nog erger zal worden. Daar heeft de commerciële melkveehouderij echter geen boodschap aan. Het langere dag- en kortere nachtritme van de melkkoeien biedt zelfs een trieste oplossing. De jonge dieren zijn zo immers eerder vruchtbaar en kunnen dus ook sneller ingezet worden als melkmachine. Om vervolgens hetzelfde lot te ondergaan als hun moeders.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen