Afgelopen maandag, 15 september, sneuvelde de laatste otter van het natuurgebied de Groote Wielen op de N355 bij Leeuwarden. De otter was daar nog maar net teruggekeerd en een jaar geleden werden er jongen gesignaleerd. Heel erg jammer en erger nog, geheel onnodig. In mei vorig jaar droeg de rechter de Staat der Nederlanden op om alle bekende knelpunten voor de otter binnen één jaar op te lossen. Deze plek op de N355 was één van die vele bekende locaties, waar nog steeds otters sneuvelen. Afgelopen jaar is een derde van de Nederlandse otterpopulatie doodgereden, waarvan bijna de helft bij die bekende knelpunten.

Gelderse Poort otter
© Yves Adams, Vilda natuurfotografen

Omdat verkeersmaatregelen volstrekt onvoldoende werden uitgevoerd en bovendien de geldkraan voor het noodzakelijk genetisch onderzoek naar de nog prille otterpopulatie werd dichtgedraaid, zagen de Stichting Das&Boom en Stichting Otterstation Nederland (SON) zich drie jaar geleden genoodzaakt juridische stappen te ondernemen. De standpunten van deze organisaties kwamen overeen met de bevindingen van diverse rapporten van onderzoeksinstituut Alterra. De aanbevelingen waren steeds hetzelfde; zo snel mogelijk de bekende knelpunten oplossen en de populatie genetisch blijven monitoren. De rechter was overtuigd en gaf de stichtingen gelijk. De Staat werd opgedragen om alles in het werk te stellen de otter voor Nederland te behouden, iets waar Nederland overigens ook nog eens volgens internationale verdragen toe verplicht is.

Helaas, de overheid vroeg uitstel aan en ging op het laatste moment in beroep tegen de opgelegde maatregelen. In een memorie van grieven proberen ze de rechter ervan te overtuigen dat al die verkeersslachtoffers de populatie niet in gevaar brengen en dat de Staat de rechter niet nodig heeft om de juiste bescherming maatregelen te nemen.

In het hoger beroep, dat aanstaande maandag 22 september dient in het Gerechtshof in Den Haag, proberen Das&Boom en SON alle grieven van de Staat te weerleggen, om te bewerkstelligen dat het oorspronkelijke vonnis van de rechter overeind blijft. Hun standpunten worden wederom bevestigd door het meest recente onderzoek van Alterra. Naar aanleiding van het vonnis heeft de Staat Alterra opgedragen alle verkeersknelpunten voor de otter te inventariseren. De conclusie was, dat de aanbevolen maatregelen niet zijn uitgevoerd en de meeste knelpunten nog steeds niet zijn opgelost.

De otter hoort bij het waterrijke Nederland als de olifant bij de Afrikaanse savanne. Het is voor de overlevingskansen van de otter noodzakelijk dat de rechter voet bij stuk houdt en de Staat verplicht om eindelijk de aanbevelingen van talloze rapporten in de praktijk gaat uitvoeren. En dat zal ook snel moeten gebeuren, zodat de geschiedenis zich niet gaat herhalen; in 1988 werd de toen laatste Nederlandse otter doodgereden, een paar weken voordat de overheid het Beschermingsplan Otter publiceerde. Ook die doodrijlocatie is nog steeds niet opgelost.