De helmneushoornvogel dreigt het veld te moeten ruimen als gevolg van de illegale handel in de karakteristieke hoorn op zijn snavel. Van ‘gevoelig’ op de Internationale Rode lijst naar ‘bijna uitgestorven’, heeft deze vogel zwaar te lijden onder de handel en houtkap.

helmneushoornvogel
Helmneushoornvogel | Foto via Wikimedia Commons

De hoorn op de snavel heeft op de illegale markt verschillende namen, waaronder ‘Gouden Ivoor’, ‘Gouden Jade’ en ‘Rood Ivoor’. Net zoals de hoorn van een neushoorn is deze hoorn gemaakt van keratine, gelijk aan de haren en nagels van de mens.

De voornaamste handel, gerund door criminele organisaties, bevindt zich vooral in Indonesië. Hier is ook het grootste habitat van de vogel te vinden. Maar nu de Indonesische populatie helmneushoornvogels zo hard achteruit gaat, is de angst dat de handel zich gaat verplaatsen naar Maleisië en Thailand.

Deze tropische vogel kent een lange geschiedenis van bejaagd worden door de mens. Voorheen werd de vogel vooral gedood door inheemse stammen voor het gebruik als medicatie. Tegenwoordig komt de grootste vraag uit China. Tot wel $1000 voor een enkele snavel, is dit ‘ivoor‘ tot wel vijf keer meer waard dan origineel ivoor.

Naast de illegale handel, heeft de vogel het zwaar door verlies van zijn leefgebied. De helmneushoornvogel leeft in de tropische wouden van Zuidoost-Azië waar hij zich voornamelijk voedt met fruit. Deze bossen worden in rap tempo gekapt waardoor belangrijke nestplaatsen en voedselbronnen verloren gaan. Met maar één kuiken per jaar, maakt dit de vogelsoort uiterst kwetsbaar.

De handel in ‘Rood Ivoor’ is de afgelopen jaren flink gegroeid. Exacte nummers zijn niet bekend, maar in 2013 zag expert Yokyok Hadiprakarsa dat er in één maand 500 vogels werden gedood, in slechts één Indonesische provincie.

Dit probleem vraagt om een gedegen plan van aanpak. Het is van belang om zowel de belangrijkste populaties als de belangrijkste handel en jachtplaatsen in kaart te brengen. Daarnaast is wetgeving belangrijk die jacht en handel van ‘Rood Ivoor’ moet verbieden. Gebeurt dit niet, dan zal ook de helmneushoornvogel straks één van de dieren zijn die we alleen nog maar kennen van plaatjes.

Bron ©PiepVandaag.nl Lenny Haanen