Interview: Hoe maak je bodemleven aantrekkelijk voor de nieuwe generatie? 

Goede vraag! Project Onder het Maaiveld, waarin verschillende organisaties samenwerken aan herstel van het Nederlandse bodemleven, besloot het de kinderen zelf te vragen en kwam op verrassende ideeën. Nu ligt er een boek over bodemdieren, Mevrouw Mol en andere (niet zo heel) vreemde figuren, dat eind maart op alle zevenduizend basisscholen in Nederland is bezorgd. En daar blijft het niet bij.  

Onze redacteur Laura Lancée sprak met Nicky Kreté, projectleider en met haar bedrijf Very Tales gericht op het betrekken van kinderen bij volwassen besluitvorming over duurzaamheid en een betere wereld, en Elske Swets, hoofd communicatie bij IUCN NL. IUCN NL is één van de kernpartners van Onder het Maaiveld, naast De Vlinderstichting, het NIOO-KNAW en het Centre for Soil Ecology (CSE).

Hoe is dit project ontstaan?

Elske: Onder het Maaiveld zet zich in voor herstel van bodemleven in Nederland. Dat doen we door kennis te versterken en uit te wisselen, maar ook door mensen bewust te maken van de waarde van gezonde bodems en het leven dat daar in zit. Kinderen zijn voor ons een belangrijke doelgroep, zij zijn immers de toekomst. We willen hun niet alleen iets vertellen, maar ook goed naar hen luisteren en ze er bij betrekken. Vorig jaar hebben we Nicky bereid gevonden om met ons samen in kaart te brengen hoe we dat het beste konden doen. We wilden van de kinderen horen wat zij belangrijk, interessant én leuk vinden.   

Nicky: Vanuit mijn achtergrond als gedragspsycholoog vind ik het belangrijk om mét, niet óver kinderen te praten. Dus toen mij werd gevraagd mee te denken over de vraag hoe we hen het beste konden aanspreken over het belang van bodemleven, hoefde ik niet lang na te denken. Ik begon met gesprekken op scholen: welke ideeën hadden de kinderen zelf, wat vonden ze leuk en wat zagen ze helemaal niet zitten. Niet alleen in de klas, ik ben ook meegegaan naar de schooltuin en de scouting. De conclusie was dat juist de kinderen in groep 5 en 6 een boek het leukste vonden. Ze zijn nog bezig met verhalen en fantasie, maar hebben ook al een goed begrip van de realiteit. Bovendien kunnen ze goed genoeg lezen om dat graag te willen oefenen. Kortom, de ideale doelgroep voor boeken.

Ok, dus het product, een boek, en de doelgroep waren bepaald. Hoe ging het verder?

Nicky: We kozen een school in Weesp uit als testbasis, en vormden een kerngroepje van zes betrokken kinderen met een speciale interesse in de natuur en dieren. Zij kwamen met fantastische ideeën voor het boek. Bijvoorbeeld dat het leuk zou zijn als mensen net zo klein konden worden als  de dieren. En het idee dat tegels leggen stom is, omdat dat dieren op en onder de grond stoort. Ook superkrachten van bodemdieren werden uitgebreid besproken, en het feit dat het leuk is om een dik boek met samenhangende verhalen te lezen. Kortom, nuttige input waar we wat aan hadden, en dan in het bijzonder auteur Janneke Schotveld.

Elske: Niet alleen de kinderen kwamen overigens met goede suggesties, ook de anderen in dit project. Iedereen stond achter het doel en was erop gebrand iets moois af te leveren, dat goed doordacht was en helemaal paste in het doel van een gezonde bodem. Zo hebben we educatieve uitgeverij Zwijsen in Tilburg bereid gevonden om het boek op graspapier te drukken. Dat wordt gemaakt door oud papier te mengen met gemaaid bermgras. Dit gras is niet geschikt om op te eten, en wordt normaal gesproken weggegooid, maar voor papier werkt het prima.

Het boek is nu naar alle basisscholen in Nederland gestuurd. Hebben jullie al reacties?

Elske: We hebben het boek inderdaad verspreid. Maar we wilden natuurlijk ook dat het boek gebruikt zou worden, gelezen en verteld. Dus hebben we er samen met IVN Natuureducatie en op aanraden van leerkrachten een lespakket van gemaakt. Ook hebben we een voorleesvideo en e-boekversie om zoveel mogelijk kinderen te bereiken. Nu maar hopen dat het boek (inter)actief wordt ingezet voor de lessen.

Nicky: Uiteindelijk zijn we pas echt tevreden als tenminste één kind in elk gezin in Nederland gehoord heeft over het belang van een gezonde bodem met veel leven erin. Dat zou echt fantastisch zijn. Om zover te komen doen we van alles om aandacht te trekken. We hebben het boek feestelijk gelanceerd, met Janneke Schotveld die in een speciaal uitgedoste kever langs de scholen reed, het boek aanbood en meteen een voorlessessie hield. Ook gingen we met de kinderen op bodemsafari op het schoolplein, op zoek naar plantjes en dieren.   

Wat vonden jullie het leukst aan dit project?

Nicky: Er waren heel veel leuke momenten, maar een moment aan het begin staat me nog goed bij. Ik pakte een handje aarde op en vroeg de kinderen: wisten jullie dat er in dit kleine handje aarde evenveel leven zit als alle mensen op de hele planeet? Nou, daar waren ze van ondersteboven. Wow, vet cool! Ze waren echt verbijsterd. Wat ik ook heel erg leuk vind, is dat sommige kinderen geïnspireerd werden tot het bedenken en schrijven van eigen verhalen. Die passie en overgave bij de kinderen zal ik niet licht vergeten.

Het boek Mevrouw Mol en andere (niet zo heel) vreemde figuren is geschreven door Janneke Schotveld. Het is gratis verspreid onder alle basisscholen in Nederland. Heb je interesse? Klik dan hier voor een link naar het e-boek, posters of de voorleesvideo. Veel plezier!

©AnimalsToday.nl Laura Lancée