Een reeks recente rechtszaken werpt nieuw licht op een opkomende en verrassende vorm van illegale handel in wilde dieren: internationale mierensmokkel. Waar voorheen vooral grotere zoogdieren als katachtigen en apen en ook zangvogels het doelwit waren van illegale handel, verschuift de focus nu naar kleinere en minder opvallende soorten als exotische wilde mieren.
Volgens autoriteiten wijst dit op een verontrustende trend. De smokkel van ‘minder in het oog springende’ dieren neemt toe – en juist deze soorten vervullen vaak een onmisbare rol in het ecosysteem. De Keniaanse Wildlife Service (KWS) meldt:
“We zien een duidelijke verschuiving in de handelspatronen. Van bekende diersoorten naar ecologisch cruciale, maar weinig beschermde soorten, zoals mieren.”
.
Wilde mieren als handelswaar
Het klinkt bijna absurd: wilde mieren als handelswaar. Toch is de wereldwijde vraag naar exotische mierensoorten – voor onder andere hobbyverzamelaars – de afgelopen jaren sterk gestegen. En waar vraag is, volgt helaas vaak illegale handel. Recent zijn twee Belgische tieners betrapt op de luchthaven van Nairobi met maar liefst 5.000 levende mieren, verpakt in kleine reageerbuisjes, op een bedje van watten. Ze zouden de dieren via Istanbul naar Europa proberen te vervoeren. De zaak loopt nog, en justitie in Kenia overweegt een streng oordeel – mogelijk als afschrikmiddel voor anderen die zich aan deze nieuwe vorm van dierenhandel wagen.
Handel in mieren gevaar voor biodiversiteit
Maar wat gebeurt er als deze mieren ontsnappen of bewust worden uitgezet in landen waar ze van nature niet thuishoren? Wetenschappers waarschuwen dat dit ernstige gevolgen kan hebben voor de biodiversiteit. Invasieve mierensoorten kunnen lokale ecosystemen verstoren en inheemse soorten verdringen. Onderzoekers in een studie uit 2023 over de mierensector in China schrijven:
“In de mierenhandel worden soorten verhandeld als huisdieren over de hele wereld, maar buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied kunnen ze invasief worden. Juist de soorten die het populairst zijn onder verzamelaars, blijken vaak ook het hoogste invasieve potentieel te hebben.”
.
Het risico van de smokkel in (al dan niet exotische) diersoorten is tweeledig: enerzijds verdwijnt een soort uit zijn oorspronkelijke leefgebied, anderzijds kan diezelfde soort elders grote schade aanrichten. Wat begint als een onschuldig ogende hobby, kan uitmonden in een ecologische ramp.
Internationale criminaliteit
De mier lijkt klein en onbeduidend, maar hun ecologische waarde is groot. Ze beluchten de bodem, verspreiden zaden en zijn essentieel in de voedselketen. Dat mieren nu worden gesmokkeld door georganiseerde netwerken is daarom zorgwekkend. Het laat ook zien hoe snel deze criminele groepen inspelen op nieuwe kansen. Het is essentieel dat wetten en regels zich daarop blijven aanpassen.
De mier als spiegel van onze achteloosheid
De verschuiving in smokkel van grotere dieren naar nauwelijks zichtbare insecten, laat zien hoe dynamisch en daardoor vaak ongrijpbaar deze illegale handel is. Wat ooit begon met stroperij op olifanten voor ivoor, richt zich nu op soorten die kleiner zijn, maar minstens zo kwetsbaar. De mier is dan misschien geen natuurbeschermingsicoon, maar hun lot houdt ons een spiegel voor hoe onzorgvuldig de mens omgaat met de minder zichtbare schakels van onze biodiversiteit.
Bronnen:
- The Guardian
- NOS [1, 2]
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen
