De NVWA is door dierenrechtenorganisatie Animal Rights voor de rechter gesleept omdat de toezichthouder wederom heeft gefaald haar taken naar behoren uit te voeren. De NVWA weigert te handhaven nadat in 2019 in Meddo (Gld) 900 varkens stikten door nalatigheid van de varkenshouder.

NVWA laat 900 varkens nogmaals stikken
NVWA laat 900 varkens nogmaals stikken | Foto (illustratief): publiek domein

In de nacht van 18 op 19 juni 2019 stikten 900 varkens in een stal aan de Goorweg in het Achterhoekse Meddo. De ventilatie was uitgevallen. De dieren zaten opgesloten in een potdichte onbeheerde stal en konden zelf geen kant op. De varkenshouder, die zeven kilometer verderop woont in Vragender, kreeg meerdere keren alarm, maar ging niet kijken. Op 10 januari jl. kwam de zaak eindelijk voor bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven in het Paleis van Justitie in Den Haag.

900 varkens gestikt

Oplettende omwonenden zagen de varkens opgestapeld liggen bij de schuur. Zij belden de politie. De politie nam poolshoogte en schakelde de NVWA in. De varkenshouder had zelf geen melding gedaan bij de NVWA. De NVWA nam het technische en strafrechtelijke onderzoek over van de politie. Nog voordat de NVWA ter plekke kwam, had de varkenshouder de dieren al op laten halen om te laten vernietigen.
.

Laten stikken van 900 varkens in Meddo blijft onbestraft

Geen boete voor varkenshouder

Uiteindelijk volgde er geen strafrechtelijk onderzoek vanuit de NVWA, ook werd er geen bestuurlijke boete opgelegd. Het hoofd van de Divisie Juridische Zaken van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zei hierover:

“In het onderhavige geval was de betrokken ondernemer niet alleen emotioneel, maar ook financieel reeds zwaar getroffen door dit betreurenswaardige incident. Het opleggen van een bestuurlijke boete werd in dit geval dan ook niet evenredig, noch doelmatig geacht.”

Animal Rights was het hiermee niet eens en kreeg via de Wet Openbaarheid van Bestuur – tegenwoordig Wet open overheid (Woo) – na ruim een jaar vertragingen door de NVWA het rapport over het stikken van de 900 varkens in handen. Daaruit bleek dat er wel degelijk een alarm was afgegaan op de bewuste avond, maar dat de varkensboer die zo’n zeven kilometer van de stal woont, tot driemaal toe het alarm genegeerd heeft. Hij verklaarde tegenover de NVWA-inspecteur:

“We hebben dinsdagmiddag 2 maal en ’s avonds om circa 18:30 uur 1 maal een signaal gehad en daarna niet meer. We zijn er vanuit gegaan dat het weer een loos alarmsignaal was. Toen wij woensdagmorgen bij de stallen aankwamen wisten we gelijk dat het mis was.”

.

Eis voor bestraffen boer die 900 varkens liet stikken

Ernstige nalatigheid

Het was overduidelijk dood door schuld, ernstige nalatigheid of in elk geval het onthouden van de nodige zorg. Maar er volgt geen boete of in ieder geval een strafrechtelijk onderzoek. De inspecteur van de NVWA heeft achteraf op het rapport van bevindingen het ‘verwijtbaar handelen’, hetgeen strafrechtelijk wordt behandeld, veranderd in ‘het onthouden van de nodige zorg’, hetgeen op grond van het bestuursrecht wordt afgehandeld. Animal Rights was het hier wederom niet mee eens en diende vervolgens een handhavingsverzoek in bij de NVWA, om toch nog gerechtigheid te krijgen voor deze dieren. Erwin Vermeulen van Animal Rights zegt hierover:

“Wij zijn woedend over deze gang van zaken, De NVWA portretteert de varkensboer als slachtoffer en reduceert het stikken van 900 varkens tot een ‘betreurenswaardig incident’.”

.

NVWA: Het stikken van 900 varkens was een ‘betreurenswaardig incident’ | Foto: publiek domein

NVWA faalt keer op keer

Helaas weigerde de NVWA wederom haar werk uit te voeren en was Animal Rights genoodzaakt om naar de rechtbank te stappen. Tijdens de rechtszaak kwam naar voren dat de varkenshouder niet onder verscherpt toezicht (VeTo) is geplaatst, noch kon de NVWA-advocaat vertellen of er sindsdien gecontroleerd is door de toezichhouder. Dit is iets wat je wel zou verwachten na de dood van zoveel dieren én bij een bedrijf dat geen wettelijk verplicht, werkend noodsysteem voor de mechanische ventilatie bleek te hebben.

Ook kon de advocaat niet onderbouwen waarom de varkenshouder er emotioneel onder geleden had. Immers, wie emotioneel begaan is met dieren, kiest voor het verkeerde vak als varkenshouder. Daarnaast, emoties speelden op de bewuste avond ook geen enkele rol, toen de varkenshouder tot wel drie keer toe het alarmsignaal bewust negeerde. Hij ging rustig slapen terwijl zijn varkens zeven kilometer verderop crepeerden. Erwin Vermeulen:

“De varkensboer heeft niet de nodige wettelijke maatregelen getroffen om de gezondheid en het welzijn van de varkens veilig te stellen met uiteindelijk de dood van 900 varkens tot gevolg en dat is bijzonder laakbaar en ernstig.”

Animal Rights wil dat de rechters het besluit waarin de NVWA weigert te handhaven zal vernietigen. De NVWA moet opdracht krijgen om een nieuw besluit te nemen. Uitspraak volgt uiterlijk 9 april.

Bronnen:

Varkenstransport in de vrieskou, waar is de NVWA? (video)

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen