De zeekat wordt steeds populairder in de Franse, Spaanse en sinds kort ook Engelse keuken. Het is echter de vraag of deze diersoort wel zo duurzaam is als voeding voor mensen. De inktvissoort plant zich slechts éénmaal in zijn leven voort.
De zeekat, ook wel sepia genoemd, is een inktvissoort die te herkennen is aan een bijzonder breed lichaam. Ze hebben acht korte armen en twee lange tentakels. Wereldwijd leven er 195 soorten zeekatten in ondiepe riffen en kanalen. Ze komen op elk continent voor, met uitzondering van Amerika. Gemiddeld worden ze één tot twee jaar oud.
Paringsritueel van de zeekat
De dieren leven solitair, dat wil zeggen dat ze hun leven zonder soortgenoten doorbrengen. Een uitzondering hierop is de paartijd, dan komen ze samen in grote groepen, scholen genoemd. Het paringsritueel is een bijzondere gebeurtenis, een hoogtepunt voor vele sportduikers, die hier jaarlijks ook in de Oosterschelde naar gaan kijken.
Bijzondere voortplanting
Wat zeekatten en andere inktvissoorten zo bijzonder maakt is dat ze maar één kans krijgen om zich voort te planten. De vrouwelijke zeekatten leggen tussen de 300-3000 eieren, die zwart zijn door de inkt van het dier. Vervolgens gebruiken ze al hun energie om de voortplanting succesvol te maken; ze beschermen de eieren continu en houden ze schoon. Gedurende dat proces eten ze niet. Als gevolg hiervan sterven ze uitgeput vlak voor of na het uitkomen van de eitjes. Zo geven de moeders letterlijk hun leven door aan een nieuwe generatie.
Data over de aanwezigheid van zeekatten zijn schaars. Inschattingen over de duurzaamheid van de soort zijn daarom lastig te maken. In de wetenschap wordt beschreven dat het essentieel is om de volwassen dieren te beschermen om de jaarlijkse nieuwe aanwas van eitjes te garanderen. Bovendien is het belangrijk om het voortplantingsritueel van de soort te beschermen. Dat wil zeggen, de mogelijkheid om in scholen samen te komen. Dit is nodig voor de juiste genetische uitwisseling binnen een populatie en hiermee de instandhouding van een gezonde soort.
Viswijzers
De Nederlandse Viswijzer, ontwikkeld door de Good Fish Foundation, beschrijft ook dat juist dit paringsritueel in scholen de soort gevoelig maakt voor visserijdruk. Men geeft aan dat er verbeteringen nodig zijn bij de visserij om er een duurzame keuze van te maken. Alice Moore is Good Fish Guide manager van Marine Conservation Society (MCS), een Engelse organisatie die zich sterk maakt voor gezonde oceanen. Alice uit haar zorgen over de manier van vangen en het beheer van de soort:
“Het lijkt alsof het achteruitgaat en waarschijnlijk overbevist wordt. Het andere probleem is het beheer. Er is geen limiet aan hoeveel men kan vangen – het is vrij spel voor iedereen.”
De zeekatten krijgen ook in de Engelse duurzaamheidsgids geen groene kleur, dat wil zeggen dat ze dus geen duurzame keuze zijn. Het advies is om in elk geval geen sleepnetten te gebruiken en deze vorm van inktvissenvangst als consument te vermijden. Wanneer potten, korven of vallen worden gebruikt voor de vangst krijgen ze, net als in de Nederlandse gids, overigens ook een score die aangeeft dat verbetering nodig is.
Populariteit zeekat groeit, duurzaamheid daalt
Caroline Bennet is oprichter van Sole of Discretion, een organisatie die zich richt op verkoop van duurzaam gevangen vissen. Zij ziet dat met de toename van de populariteit van zeekatten in Engeland, de duurzame vangst rap is afgenomen. Vissersboten met trechtervormige sleepnetten, zogenaamde trawlers, vangen grote groepen in één keer. Dit heeft enorme impact op de soort.
EU nalatig in bescherming zeeleven tegen industriële visserij
Het is belangrijk dat er een beter beheer van de soort komt, vooral nu het dier een opkomende delicatesse wordt. Laten we ingrijpen voordat het te laat is en we de soort niet meer kunnen redden. Als consument kun je alvast bijdragen door zelfbewuste keuzes te maken. De Nederlandse Viswijzer van de Good Fish Foundation helpt daarbij. Zij nemen diverse aspecten mee om de duurzaamheid van elke vissoort te beoordelen, met een advies voor de consument.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Imane Vossen
