Dierendag heeft iets dubbels. Natuurlijk, het is dè dag van het jaar, maar tegelijk geeft het eenzelfde gevoel als, om maar iets te noemen, het ‘puur&eerlijk’-label van Albert Heijn. Zoals Theo Maassen daar in een conference ooit over opmerkte: dat betekent dat al die andere producten in de schappen, als er dat niet met zoveel woorden op staat, dus niet echt en oprecht zijn – hoe ironisch. Eenzelfde idee bekruipt mij altijd bij de titel ‘dierendag’: wat wil het zeggen, dat het dat op de andere dagen van het jaar niet is?

Dierendag

Dat ik dit jaar toch met heel wat meer plezier naar 4 oktober uitkijk, heeft alles te maken met de eerste editie van het Dieren FilmFestival, dat op die dag in Den Haag georganiseerd wordt. In de tien (plus drie korte) films die op het witte doek vertoond gaan worden staat de relatie tussen mens en dier in al zijn facetten centraal. Tussen de heerlijk eigenwijze keuze zit een aantal serieuze docu’s, maar ook wat vrolijks en een paar jeugd- en animatiefilms, dat alles gelardeerd met drie lezingen, een fotowedstrijd en tentoonstelling en andere activiteiten.

Bij wijze van inleiding mag ik zelf het spits afbijten met de eerste lezing, die zal gaan over het grote belang van films en andere verhalen waarin dieren en mensen de hoofdrol spelen. Want, op de honden, katten en andere door onszelf uitverkozen schepselen in huis na, zijn levende dieren de laatste eeuwen steeds meer uit onze directe omgeving en daarmee letterlijk uit ons ‘beeld’ verdwenen. Dat maakt die verhalen over dieren in de media cruciaal, of het nu over fictie of non-fictie, nieuws of animatie – want zij beïnvloeden meer dan ooit hoe we over ze denken en met ze omgaan. Ik ga een paar sprekende voorbeelden laten zien, om het publiek er met andere ogen naar te laten kijken.

Daarna volgt een reeks dilemma’s. Gelukkig heb ik zelf de onthullende docu The End of the Line al gezien, en laat ik Trippel Trappel maar even voor de kids om zelf de kans te nemen om eindelijk The Whale eens te kunnen bekijken – wat echter zou betekenen dat ik niet bij de spannende lezing van Marijke Verduyn over de wel erg uiteenlopende omgang van mensen met dieren zou kunnen zijn (terwijl ik haar boek al zo inspirerend vond); dat wordt dus nog even wikken.

Dan de briljante docu over datzelfde thema Facing Animals, met nabespreking met maker Jan IJken zelf en daarna Dansen met Gehoornde Dames, dus die zou ik zeker nog eens willen zien – maar dat zou betekenen dat ik zowel de animatiefilm Free Birds als het drama How I Became an Elephant zou moeten missen! En o ja, de lezing van Dirk-Jan Verdonk van World Animal Protection over de relatie tussen dieren, politiek en maatschappij; heb ik die ervoor over?

Waarna mijn persoonlijke hoogtepunt van de dag, de naar het schijnt heel aangrijpende docu over drie beroemde apen ‘in ruste’ See No Evil, waar ik nu al maanden naar uitkijk (maar moet ik Among Horses and Men dan deze keer weer aan mij voorbij laten gaan?! Ja, dat moet…). Zodat ik ten slotte wel heel erg toe zal zijn aan de slotfilm Red Dog, gebaseerd op een mooi en waargebeurd verhaal, om het festival moe en voldaan, maar hopelijk ook weer enigszins geïnspireerd te verlaten.

En dan? Dan is het de hoogste tijd om weer terug te gaan naar Amsterdam, naar Lijgertje  en Ritsel. Die werkelijk geen enkele boodschap hebben aan welk ander dier, film of festival ook, maar vooral aan wat er vanavond weer voor vlees(!) uit het blik tevoorschijn komt. En die, als dat naar binnen is geschrokt, niet worden gehinderd door enig besef van de betekenis van al die beelden op het tv-scherm dat ik net alweer aangezet heb – van de laatste reis van David Attenborough, de foute grap bij Animal Crackers, de nieuwste maatregel van Sharon Dijksma, die curieuze commercial voor Volkswagen, of… tja, als je erop gaat letten zie je opeens ó-ver-al beelden van dieren opduiken. Echt. Kijk maar.

Voor alle informatie en het volledige programma, zie: www.dierenfilmfestival.nl.

©PiepVandaag.nl Maarten Reesink, docent Animal Studies UVA