Tot nu toe was er weinig bekend over de foerageervluchten van een ernstig bedreigde Australische vleermuis. Deze kleine vleermuis is zo groot als een luciferdoosje, maar vliegt wel 150 kilometer per nacht op zoek naar voedsel. Dit blijkt uit onderzoek van het Arthur Rylah Instituut in Victoria.
De ‘zuidelijke gebogen vleugel-vleermuis’ (Southern bent-wing bat) behoort tot de familie hoefijzerneuzen of bulvleermuizen (Miniopteridae). De wetenschappelijke naam voor deze kleine vleermuis is Miniopterus orianae bassanii. Het is een van de twee ondersoorten van de Miniopterus orianae. Vleermuisexpert Lisa Godinho van de Universiteit van Melbourne, die niet bij het onderzoek betrokken was, bevestigt dat de grote afstanden ook een grote fysieke prestatie betekenen voor deze kleine vleermuis:
“We weten dat hun hart ongeveer 1000 slagen per minuut slaat als ze vliegen.”
Kleine vleermuis
Southern bent-wing bats zijn ‘heel schattig’, aldus Godinho. Ze zijn ongeveer 5 centimeter lang, hebben een kenmerkende bruine pofvacht en ronde koppen. Zuidelijke gebogen vleugel- vleermuizen slapen in grotten in het zuidwesten van Victoria en het zuidoosten van Zuid-Australië. Ze vliegen ’s nachts uit op zoek naar voedsel en eten ongeveer de helft van hun lichaamsgewicht aan insecten. De soort is een van de weinige die afhankelijk is van grotten om in te slapen in Australië, zei Godinho. Maar hoewel grotten cruciaal zijn voor hun overleving, is het ook belangrijk om te begrijpen op welke andere delen van het landschap ze vertrouwen.
Enorme afstanden in zomer en herfst
Er was weinig bekend over de foerageervluchten, dus volgde het Arthur Rylah Instituut (pdf) vleermuizen vanuit de kraamgrot van Portland, om te zien waar ze naartoe gingen. Portland ligt zo’n 350 kilometer ten westen van Melbourne. In de zomer en herfst vlogen sommige vleermuizen in één nacht van Portland naar de Naracoorte kraamgrotten in Zuid-Australië of naar de Warrnambool kraamgrotten in Victoria – respectievelijk ongeveer 156 en 97 kilometer verderop. De meeste vleermuizen keerden de volgende nachten terug via een tweede directe vlucht van één nacht. Deze enorme afstanden waren volgens natuurwetenschapper Amanda Bush van het Arthur Rylah Instituut:
“…behoorlijk verbazingwekkend voor een vleermuis die kleiner is dan de grootte van een muis.”
Om dit in perspectief te plaatsen: de gemiddelde persoon pendelt 16 km naar zijn werk in Australië, meestal met behulp van een voertuig. Om de gegevens te verzamelen, voorzagen onderzoekers 39 volwassen vleermuizen van miniatuur GPS-trackers in september 2023 en nog eens 69 trackers in februari 2024. Ze slaagden erin om 47 trackers (en hun gegevens aan boord) terug te vinden door vleermuizen opnieuw te vangen en grotbodems af te zoeken naar zenders die eraf waren gevallen. Hierbij moest ook worden gezocht in vleermuispoep (guano).
.
.
De vleermuizen vlogen verder weg van hun slaapplaatsen tijdens de zomer en herfst, met een gemiddelde nachtelijke verplaatsing van 36 kilometer. Ze trokken vaak landinwaarts, door bossen en open landbouwgrond. Vleermuizen bezochten een breed scala aan leefgebieden, waaronder eucalyptus- en dennenbossen, bermen, windschermen, open landbouwgrond, kuststruikgewas en stedelijke gebieden. De afstanden waren ‘ongelooflijk’, aldus Godinho.
.
Kortere vluchten in het voorjaar
Vleermuisvluchten in het voorjaar waren korter en gericht op kustgebieden. De grootste afstand die in het voorjaar werd geregistreerd was 78 km vanaf hun slaapplaats, terwijl het gemiddelde 12 km was. Kortere vluchten hielden waarschijnlijk verband met zwangere vrouwtjes, zei Godinho:
“Het is energetisch zo duur om een lange afstand af te leggen. Als er genoeg middelen in de buurt van de kraamkamer zijn, dan blijf je in dat gebied.”
In de zomer en herfst groeiden de vleermuizen op voor de winter, wanneer er minder insecten beschikbaar waren. De zoogdieren vertrouwden op ‘torpor’ – het verlagen van hun lichaamstemperatuur en stofwisselingssnelheid – om energie te sparen. Maar waarom vliegt deze vleermuis zo ver? Godinho:
“Als we ons realiseren dat ze zo ver door het landschap reizen om hulpbronnen te vinden, rijst de vraag: is dat normaal? Of heeft de versnippering en aantasting van het landschap ertoe geleid dat ze nu zo ver moeten reizen om te vinden wat ze nodig hebben?”
.
Bescherming van een ernstig bedreigde soort
Het aantal zuidelijke Southern bent-wing bats liep ooit in de honderdduizenden, maar tegenwoordig zijn er minder dan 45.000. Het beschermen van kraamgebieden en belangrijke foerageergebieden is aangewezen als een prioritaire actie voor de ernstig bedreigde soort. Dr. Amanda Lo Cascio, onderzoeker aan de Universiteit van Deakin https://www.deakin.edu.au/, was het ermee eens dat de afgelegde afstanden een:
“…lange weg zijn voor een kleine vleermuis.”
Lo Cascio zei dat Southern bent-wing bats goed konden vliegen en vrij snel vlogen. Ze gebruikten geluid (echolocatie) om te navigeren, vergelijkbaar met walvissen en dolfijnen:
“Weten waar en hoever ze ’s nachts reizen is vooral belangrijk voor het beoordelen van voorgestelde ontwikkelingen in hun vliegroutes en leefgebieden, en het overwegen van de bedreigingen waaraan ze kunnen worden blootgesteld.”
Bronnen:
- TheGuardian
- Wikipedia
- Lees ook op AnimalsToday:
.
Inbouwkasten voor vleermuis, huismus en gierzwaluw niet overbodig
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
