Donderdag 8 mei verschijnt de nieuwste film van de wereldberoemde natuurfilmmaker Sir David Attenborough in de Nederlandse bioscoop. De datum is relevant, want Sir David wordt dan 99 jaar. En deze eeuw valt samen met de ontdekking van de oceaan. De documentaire stelt dat het nu de tijd is van herstel, van bescherming. Eindredacteur van Animals Today Laura Lancée bekeek de film en hoorde de boodschap, maar genoot ook van de adembenemende beelden onderwater.
Sir David is een bekende documentairemaker, en de manier waarop hij ook deze film heeft gemaakt, wijkt niet af van het vertrouwede patroon. Eerst prachtige beelden van de schoonheid, kracht en omvang van de oceaan. Prachtige beelden van dolfijnen, scholen haaien, uitgestrekte koraalriffen en ijsbergen vol pinguïns. Het is werkelijk overdadig wat de wereld in en rondom de oceaan te bieden heeft. De kijker zwijmelt mee en geniet van als dit moois.
Attenboriough: De mens is de grootste bedreiging
Maar dan komt de klad erin. De mens neemt het beeld over en met overtuigende kracht wordt neergezet hoe destructief deze diersoort is. Met trawlers die over de zeebodem schrapen worden hele scholen vis en al het bodemleven weggevaagd. Wat overblijft is een kale vlakte, zonder kleur of beweging. Doods. Door opnames van levende riffen en dode vlaktes door elkaar heen te monteren, komt de boodschap haarscherp over. Beelden van de tonnen vis die op de varende visfabrieken worden gelost, doen pijn aan je ogen. Je weet het wel, maar toch is het altijd weer schokkend om te zien hoe gigantisch en verwoestend de commerciële, industriële visvangst is.
..
.
Sir David Attenboriough vertelt het verhaal van zijn leven. Vanaf het moment dat hij met filmen begon, en gegrepen werd door de natuur, in het bijzonder de oceaan. Hij licht toe dat de oceaan intussen is uitgeput. De visfabrieken varen inmiddels al tot Antarctica, waar de basis van ons zeeleven, krill, wordt weggezogen voor de ogen van walvissen en andere zeedieren die ervan moeten leven. Zij hebben het nakijken. Net als de kustgemeenschappen in de wereld, die de trawlers voorbij zien varen. Iedere dag weer. Een visser uit Liberia zegt in de film:
“Als ik tegenwoordig een net uitgooi in de zee, vang ik alleen nog maar plastic.”
‘Als de mens maar wegblijft’
Sir David blijft ondanks alles optimistisch en hamert op de weerbaarheid van de oceaan. Als de mens maar wegblijft kan die snel herstellen. Dat is al bewezen in reservaten waar het zeeleven zich in vijf jaar herstelde, waardoor populaties van kreeften, vissen en kelp, zich weer verspreidden in de zee. Vissers in de buurt van deze reservaten konden dat bevestigen, ineens was er weer vangst. Attenboriough dringt aan op uitbreiding van reservaten om de oceaan voor de toekomst te behouden. Met allerlei redenen, van voedselvoorziening voor dieren en mensen tot en met de capaciteit van de zee om CO2 op te slaan.
En er is een concrete aanleiding voor dit pleidooi. In juni vindt namelijk de VN Oceanen Conferentie plaats, in Nice, Frankrijk. Hier zullen stappen moeten worden ondernomen om het minimale areaal van 30 procent van de oceanen tegen vissers te beschermen. Nu is dat slechts 3 procent. Attenborough is niet tegen vissen of het eten van vis. Wel is hij tegen de manier waarop er gevist wordt. Met de vele kilo’s, de destructieve werkwijzen en de oneerlijke verdeling van de vangst. Want de rijke landen kapen met duur materieel snel de laatste restjes uit de oceaan weg van lokale vissers en, uiteindelijk, iedereen. Ook op open zee!
Sir David
De film is in dit pleidooi een sterke stem, en dat is ook overduidelijk de bedoeling van Sir David Attenborough, die richting het einde van zijn leven graag dit punt voor eens en voor altijd wil maken. Want, zo zegt hij:
“Mijn leven valt samen met het grote tijdperk van de ontdekking van de oceaan. In de afgelopen honderd jaar hebben wetenschappers en ontdekkingsreizigers opmerkelijke nieuwe soorten, epische migraties en oogverblindende, complexe ecosystemen onthuld die alles overtreffen wat ik me als jongeman had kunnen voorstellen. In deze film delen we enkele van die prachtige ontdekkingen, openbaren we waarom onze oceaan in zo’n slechte gezondheid verkeert en, misschien wel het belangrijkste, laten we zien hoe deze weer gezond kan worden gemaakt.”
.
©AnimalsToday.nl Laura Lancée
