Wie al wat ouder is weet nog dat na een paar dagen autorijden de kentekenplaat goed moest worden gepoetst, net als de voorruit. Soms kon je de letters van de nummerplaat amper nog lezen door de vermorzelde insecten. Die tijden zijn voorbij, tekenend voor de dramatische afname van de aantallen insecten door toedoen van de mens. Toch maakt verkeer nog altijd veel dierlijke slachtoffers, dus minder eens wat vaart om dieren een kans te geven.
De foto hierboven illustreert wat jonge automobilisten niet meer vaak meemaken. De voorruit, de grille en de kentekenplaat blijven vaak maandenlang behoorlijk schoon. Het Naturalis Statusrapport biodiversiteit 2025 schrijft (pdf):
“In minder dan drie decennia is het gewicht aan vliegende insecten met driekwart afgenomen.”
.
Er bestaat een veelvoud aan redenen voor de afname van insectenpopulaties, waarbij insecticiden en klimaatverandering een voorname rol spelen. Een andere zekerheid is dat de voorzijde en de wielen van vracht)auto’s ook miljarden insecten het leven kosten. Dramatisch, want deze vliegende beestjes zijn extreem nuttig voor een goede werking van de natuur, zoals de bestuiving van planten en de afbraak van organisch materiaal. Ook dienen insecten als voedsel voor heel veel andere dieren.
.
Nederland zonder insecten?
Stel eens een Nederlands landschap voor zonder insecten. Fijn als je niet van wespen, muggen of vliegen houdt, maar zeg dan ook meteen gedag tegen de hoeveelheid aan zwaluwen, vleermuizen, kikkers, hagedissen en nog veel meer dieren, die afhankelijk zijn van de aanwezigheid van insecten. Ook deze dieren zullen in populatie afnemen. Anders gezegd; het behoud van biodiversiteit begint bij de kleinste dieren.
Dierenleed op de weg
Er komen steeds meer wegen en auto’s bij. Dagelijks worden allerlei diersoorten – vaak tijdens de schemer- of nachtelijke uren – vermorzeld tegen de voorruit, grill of geplet onder de autobanden. Naast de enorme hoeveelheid insecten, is er een lange lijst met dieren die ook vaak verkeersslachtoffer zijn: katten, egels, eekhoorns, marterachtigen, slakken, salamanders, kikkers, padden, allerhande vogelsoorten en voor gevaar vluchtende hazen en konijnen.
Ook naar voedsel zoekende grotere dieren als reeën, dassen, vossen, zwijnen en herten eindigen vaak dood langs de weg. En inmiddels kunnen we ook de wolf, die op zoek gaat naar een nieuw leefgebied, voedsel of een partner, daaraan toevoegen. Ze vinden allemaal de dood of soms nog erger, ze raken zodanig gewond, dat ze langdurig lijden voordat ze doodgaan.
Naar schatting vinden er volgens een Belgisch onderzoek (België heeft het dichtste wegennetwerk van Europa) jaarlijks – ook in Nederland (de nummer 2 van Europa) – inmiddels 6 miljoen aanrijdingen plaats met een dier.
Minder vaart = meer dieren
De overheid neemt maatregelen, zoals wildoversteekplaatsen, ecoducten, waarschuwingsborden voor overstekend wild, faunatunnels en wildrasters. Maar gezien het aantal verkeersslachtoffers lijkt dat slechts een druppel op een gloeiende plaat. AnimalsToday kreeg daarom een tip van een lezer:
“Beste automobilist, een logische suggestie; minder je vaart en rij eens wat zachter dan je normaal doet. Dát helpt insecten.”
.
In de zomer vliegen vlinders als koolwitjes vaak langs de bermen van lokale wegen. De beestjes fladderen boven het wegdek op zoek naar een paringsmaatje, of gewoon van de ene zijde naar de andere omdat daar een bloem is die de aandacht trekt met nectar. Bij 80 kilometer per uur heeft deze kwetsbare vlinder geen kans, aldus de lezer. Het dier knalt tegen de auto (eigenlijk andersom) en de vlinder is dood:
“Bij 60 km/u verandert het aantal aanrijdingen aanzienlijk. De vlinder heeft vaker net genoeg tijd om een botsing te voorkomen. Probeer het eens!”
.
Wat voor de vlinder geldt, geldt volgens de lezer ook voor elk ander dier dat de weg kruist:
“Met wat beheersing van de haast zie je een overstekend dier beter en het dier jou. Dát geeft allebei de tijd om te reageren. Zo redt je dieren en voorkom je enorm veel dierenleed.”
.
Wat te doen bij aanrijding met een dier?
Bel de politie op 0900-8844 of bij spoed – bijvoorbeeld als er een gevaarlijke verkeerssituatie is ontstaan – naar 112. Indien nodig kan de politie een dierenambulance inschakelen of andere noodzakelijke bijstand oproepen. De dierenambulance ontfermt zich meestal over kleinere wilde dieren, zoals dassen, vossen, marters en vogels. Bel ook de politie als het dier niet op de plaats van de aanrijding is blijven liggen. Ga nooit zelf achter het dier aan. Gewonde dieren zijn onvoorspelbaar en door schrikreacties kunnen hun verwondingen verergeren.
Bronnen (A-Z):
- Dierenbescherming [1, 2 pdf]
- EIS-Nederland
- Naturalis (pdf)
- Natuurpunt.be
- PNAS
- The Weather Network/YouTube
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Ron van de Pas
