In het dierenrijk zijn het meestal de vrouwtjes die zich bekommeren om de kinderen, terwijl de mannetjes aan de lopende band nieuwe gezinnen sticht. Evolutionair gezien is het voor mannetjes voordeliger om zoveel mogelijk kinderen te krijgen bij verschillende vrouwtjes. De vaderrol nemen zij dan niet aan. Maar er is een zoogdier dat het helemaal anders aanpakt: berggorilla’s.

berggorilla’s
Het ouderschap van berggorilla’s | Foto: Manuel ROMARÍS/flickr

De mannetjes van de berggorilla zijn namelijk verzorgende en behulpzame vaders. Berggorilla’s leven in groepen die vaak meerdere mannetjes bevat. Ze zorgen in de groep niet alleen voor hun eigen kinderen, maar voor alle kinderen.  Wetenschappers onderzochten het gedrag van berggorilla’s en wat het zou kunnen zeggen over de ontwikkeling van de mens.

berggorilla’s
Jonge berggorilla | Foto: sbailliez/flickr

Vaderfiguur
De wetenschappers onderzochten de interactie tussen mannetjes en zuigelingen tot ze 3,5 jaar oud zijn. Deze tijd heet de ‘follow tijd’ en bestaat uit fysiek contact en spelen. Het onderzoek vond plaats in het Dian Fossey Gorilla Fund in Rwanda, tussen 2003 en 2004.

De resultaten van het onderzoek waren verrassend: mannetjes die veel ‘follow tijd’ hadden, kregen gemiddeld maar liefst 5,5 keer zoveel nakomelingen dan mannetjes die geen aandacht gaven aan de zuigelingen. Zo’n gigantisch verschil komt niet veel voor, vertelt Cat Hobaiter, onderzoekster aan de Universiteit van St. Andrews:

“Een vijfvoudige toename is ongelofelijk. Meestal verhogen reproductieve strategieën het succes op voortplanting slechts een fractie.”

Hoogleraar antropologie Christopher Kuzawa noemt de reden van het verschil:

“Mannetjes die veel tijd besteden aan zuigelingen, zijn aantrekkelijker om mee voort te planten dan mannetjes die geen belangstelling in zuigelingen tonen. De vrouwtjes kiezen de vader van hun kinderen op basis van ‘follow time’ met zuigelingen.”

berggorilla’s
Foto: A.J. Haverkamp/flickr

Evolutionair bepaald
Wat deze bevindingen zeggen over gedragingen van de mens vertelt Stacy Rosenbaum, expert in de antropologie:

“Lang werd er geloofd dat mannen de vaderrol aannamen omdat dit cultureel is bepaald; monogamie. Maar dankzij deze nieuwe resultaten zou het ook goed kunnen dat dit niet cultureel, maar evolutionair bepaald is.”

Naast reproductieve voordelen, vinden er biologische veranderingen plaats als mannen vader worden. Kuzawa:

“Bij de mens daalt het testosteron zodra mannen vader worden, en dit zorgt er voor dat zij hun aandacht richten op hun familie. Misschien dat dit ook plaatsvindt bij gorilla mannetjes die veel tijd met zuigelingen doorbrengen. Dit zou echter niet voordelig zijn voor als zij nog willen voortplanten, dus hiervoor is nader onderzoek nodig.”

berggorilla’s
Gorilla met jong in het Virunga National Park, Congo | Foto: Cai Tjeenk Willink/Wikimedia

Bron:

©AnimalsToday.nl Varja Dijksterhuis