Over paardenwelzijn is veel te doen. Volgens de Dikke van Dale betekent welzijn: ‘een toestand waarbij het je aan niets ontbreekt en waarbij je je prettig voelt’. En daar zijn de meningen met betrekking tot paarden soms over verdeeld. In dit artikel delen we vijf dingen die noodzakelijk zijn voor het welzijn van ieder paard en waar niet over onderhandeld zou moeten worden.
Voldoende vrije beweging
Paarden leggen in de natuur dagelijks tientallen kilometers af op zoek naar voedsel en water. Paarden die door mensen gehouden worden, hebben veel minder ruimte. Er ontstaan gelukkig steeds meer plekken waar paarden ‘zo natuurlijk mogelijk’ gehouden worden. Deze paarden staan 24/7 in de groep en kunnen de hele dag vrij bewegen.
Er zijn helaas ook nog veel plekken, zeker in de Randstad, waar paarden nog veel op stal staan en in de winter maximaal 2-4 uur per dag buiten komen. Dat betekent dat deze paarden 20-22 uur per dag op stal staan en dat is veel te lang. Niet alleen slecht voor het lichaam, maar ook voor het mentale welzijn.
Voldoende afwisseling
Voldoende afwisseling is een ander belangrijk aspect van paardenwelzijn. De zintuigen van paarden zijn goed ontwikkeld. Ze horen en ruiken bijvoorbeeld veel beter dan wij. Ook hun zicht is anders, want paarden hebben een panorama-zicht en kunnen bijna 360 graden rondom zien. Het prikkelen van de zintuigen, wat in de natuur continu gebeurt, is heel belangrijk voor het mentale welzijn van paarden. Paarden zijn bijvoorbeeld echte speurneuzen, maar de meeste gedomesticeerde paarden zijn dat een beetje verleerd. Ze krijgen hun voedsel op een presenteerblaadje.
Je kunt paarden meer uitdaging bieden door hun zintuigen te stimuleren. Dit kan je bijvoorbeeld doen door in de huisvesting lekkere, gezonde hapjes te verstoppen, wilgentakken aan te bieden om op te knabbelen of door verschillende, veilige materialen aan te bieden om te onderzoeken.
Voldoende sociaal contact met andere paarden
Paarden zijn hele sociale dieren en voelen zich veiliger in een kudde. Paarden die bevriend zijn, herken je doordat ze elkaar regelmatig ‘groomen’: ze kriebelen elkaars schoft (het hoogste punt van de rug, net achter de manenkam) met hun tanden. In de meer natuurlijke huisvesting hebben paarden de hele dag sociaal contact. Hierbij is overigens wel van belang dat er voldoende ruimte is. Als meerdere paarden op een te klein stukje grond staan, kan dat conflicten in de hand werken.
.
.
Voor paarden die (ook) op stal staan is het belangrijk dat ze fysiek contact kunnen hebben met de paarden in de stallen naast hen. Voorwaarde is wel dat ze het goed kunnen vinden met elkaar. Op sommige stallen zie je paarden in hun eentje, op een strookje zand, buiten staan. Dat is geen welzijn. Paarden moeten samen kunnen eten, spelen en kriebelen.
Voldoende, goede kwaliteit ruwvoer
In de natuur eten paarden de hele dag door kleine hoeveelheden. Ze hebben een kleine maag en maken alleen speeksel aan als ze kauwen. Om de maag te beschermen en de spijsvertering goed te laten functioneren is het belangrijk dat paarden nooit te lang, sowieso niet langer dan 4 uur, zonder ruwvoer staan. Met ruwvoer bedoelen we plantaardig, vezelrijk voer, zoals hooi en gras.
In de meer natuurlijke huisvesting hebben de paarden meestal onbeperkt toegang tot ruwvoer. Er zijn echter ook nog steeds veel plekken waar paarden soms te lang zonder ruwvoer staan, zeker gedurende de nacht. Paarden eten gemiddeld 2 kilogram ruwvoer per 100 kilo lichaamsgewicht per dag. Een groot paard van 600 kilo eet in 24 uur dus al 12 kilo, wat betekent dat hij zo’n 6 kilo in zijn stal moet hebben voor de nacht. Ook staan sommige paarden overdag urenlang buiten zonder voer. Dit is niet alleen onwenselijk voor de gezondheid, maar werkt ook verveling in de hand.
Voldoende rust
In rust wordt het parasympathische zenuwstelsel geactiveerd, waardoor de hartslag vertraagt, de ademhaling langzamer wordt en de spijsvertering optimaal zijn werk kan doen. Het lichaam kan herstellen na inspanning en mentaal zorgt rust voor de verwerking van stress en andere opgedane indrukken. Te veel of langdurige stress kan ervoor zorgen dat een paard niet voldoende tot rust komt. Je kunt hierbij denken aan drukte in de stalgangen of een paard dat naast een paard staat waar hij minder goed mee overweg kan. In de meer natuurlijke huisvesting is rust afhankelijk van de ruimte die de paarden hebben om elkaar uit de weg te gaan en van de mogelijkheid om jaarrond droog te liggen.
Paardenwelzijn nog vaak niet op orde
Dit lijstje met factoren is niet volledig. Er zijn nog veel meer dingen te bedenken die bijdragen aan goed paardenwelzijn. Als echter voor alle paarden in Nederland aan de vijf factoren uit dit artikel zou worden voldaan, dan zou dat al een hele grote stap voorwaarts zijn op het gebied van paardenwelzijn. Helaas is hier nog een wereld te winnen, dus laten we de kennis hierover delen. Bewustwording is de eerste stap naar verandering.
.
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Paula van de Geest
