Goed nieuws voor vleesvarkens, maar ze moeten nog ‘even’ volhouden. In 2040 krijgen deze varkens iets meer ruimte, zodat ze zich eindelijk op hun zij kunnen draaien. Dit plan maakt deel uit van het sectorakkoord voor varkenshouders, gepresenteerd door Elbert Roest, voorzitter van het Convenant Dierwaardige Veehouderij. Maar of het zover komt, is nog maar de vraag.
Het akkoord ligt nu bij landbouwminister Wiersma, die via een algemene maatregel van bestuur (AMvB) de plannen verder zal invullen. Het kan zomaar zijn dat ze inhoudelijke aanpassingen doorvoert, of dat zelfs dit kleine beetje extra dierenwelzijn uiteindelijk helemaal niet doorgaat.
Punten uit het sectorakkoord
Tijdens de presentatie van het sectorakkoord lichtte Elbert Roest enkele maatregelen toe. Naast het plan om vleesvarkens iets meer ruimte te geven, mogen biggen vanaf 2040 pas na 28 dagen bij hun moeder worden weggehaald. Dit wordt gepresenteerd als vooruitgang, maar dat is ronduit misleidend. Europese regelgeving uit 2008 schrijft deze speenleeftijd al voor. Het feit dat Nederland hier nu pas naar toe werkt – en dit verkoopt als een verbetering – is een klap in het gezicht van de miljoenen biggen die tot 2040 nog met 21 dagen bij hun moeder worden weggehaald.
Vanaf 2028 moeten varkenshouders zich houden aan een ‘klimaatadaptatieplan’. Dit betekent dat varkens niet langer mogen worden blootgesteld aan extreme kou of hitte. Ook de luchtkwaliteit in de stallen moet op orde zijn: het ammoniakgehalte mag niet boven de 20 parts per million (ppm) uitkomen en het koolstofdioxidegehalte (CO₂) niet hoger dan 3.000 ppm.
Deze drempel wordt ook gepresenteerd als een stap vooruit, maar betekent in de praktijk dat varkens ook daarna nog steeds te maken krijgen met geïrriteerde luchtwegen en ogen. Dit leidt tot ademhalingsproblemen, stress en een verhoogde vatbaarheid voor ziekten. Bovendien belemmert het hun natuurlijke gedrag en welzijn, met negatieve gevolgen voor hun gezondheid en groei.
Nauwelijks verbetering voor vleesvarkens na 2040
Een grens van 20 ppm draagt op geen enkele manier bij aan een toekomst waarin varkens vrij kunnen ademen, of zich daadwerkelijk goed voelen. Onderzoek wijst uit dat een varken pas bij een ammoniakniveau van 5 ppm een gezond en stressvrij leven kan leiden. De ‘verbetering’ die nu wordt gepresenteerd, verandert dus weinig aan de realiteit: varkens blijven hun hele leven opgesloten in bedompte stallen, waar de lucht die ze inademen verre van gezond is.
Verder zal daglichttoetreding verplicht zijn bij verbouwingen en nieuwbouw. Ook moeten hokken zo worden ingericht dat er aparte zones zijn voor eten, rusten, mesten en activiteiten. Een dichte vloer – al dan niet flexibel – zal ook verplicht zijn, zodat varkens wroetmateriaal kunnen krijgen.
Het beperken van ingrepen aan dieren is ook benoemd. Het couperen van staarten is vanaf 2030 verboden – al lang bekend – en in datzelfde jaar wordt nu ook het vijlen van hoektanden wettelijk niet meer toegestaan. Althans, in theorie. Want als een dierenarts een ingreep ‘noodzakelijk’ acht, mogen staarten alsnog worden afgeknipt en tanden worden gevijld.
.
Voorlopige lichtpuntjes – of een illusie?
Of deze kleine verbeteringen er echt komen, blijft onzeker. Wie goed luisterde tijdens de presentatie, hoorde vooral veel mitsen en maren. Roest legde nadruk op randvoorwaarden: het verlenen van omgevingsvergunningen en vergroting van bouwblokken. Zonder die voorwaarden geen vooruitgang.
Maar er is meer. Roest herhaalde de belofte dat Europa moet toewerken naar een gelijk speelveld met hogere welzijnsnormen – iets wat al jaren maar nauwelijks verandert. En dan is er nog minister Wiersma, die het akkoord kan aanpassen. Geen onbelangrijk detail: zij staat bekend om haar steun aan de varkenshouderij en draait plannen zonder Europese verplichting graag terug.
Laten we niet vergeten wie er allemaal wel aan tafel zaten bij dit akkoord: de sector, de overheid, belangengroepen. Maar de dieren zelf? Die hadden, zoals altijd, geen volwaardige stem. Hun lot is achter gesloten deuren bepaald, ironisch genoeg precies zoals ze hun hele korte leven doorbrengen; opgesloten in potdichte stallen, zonder ooit frisse lucht of zonlicht te voelen. Dierenwelzijn? Tuurlijk, maar alleen als het de sector uitkomt.
Bronnen:
- Joop/BNNVARA
- Nieuwe Oogst
- Lees ook op AnimalsToday:
.
Documentaire SAM een integere liefdesverklaring aan het varken
©AnimalsToday.nl Mariaska van Geelen
