Het was een fijne wandeling die ik met mijn zus en mijn hond maakte in het losloopgebied in het Amsterdamse Bos. We waren op de terugweg en mijn Mechelse herder Juna had zo genoten. Dit moeten we wekelijks doen, zeiden mijn zus en ik tegen elkaar. Ik riep Juna, die ik even eerder nog uit de sloot had zien drinken. Omdat ze niet kwam keek ik achterom en schrok me rot omdat ik haar middenin de sloot zag spartelen.

mijn hond
Mijn hond Juna | Foto: Sandra van de Werd/Comité Dierennoodhulp

Ik rende naar haar toe en zag toen pas dat er om haar linker achterpoot een grote klem vastzat. Ik was bang dat ze zou verdrinken, maar gelukkig lukte het haar de overkant te bereiken en zich op de kant te slepen. Daar bleef ze hulpeloos en met veel pijn in het weiland liggen, waar vlakbij Wisenten liepen. Er kwam een jongeman op de fiets aan die ik tegenhield en om hulp vroeg. Mijn zus belde ondertussen met de politie. Ik rende naar Juna toe en probeerde de twee kanten van de klem open te trekken, wat niet lukte. Ik probeerde haar vervolgens op te tillen omdat ik haar bij de Wisenten vandaan wilde hebben, want dat voelde niet veilig.

Omdat het mij niet lukte haar alleen te dragen riep ik de jongeman om hulp. Ik heb altijd gedacht dat als je bij mensen rechtstreeks een beroep doet op hulp, dat ze dan wel gaan helpen. Maar hij reed weg. Hij was waarschijnlijk bang voor vieze kleren, want Juna zat onder de modder. Er kwamen een vrouw en een man aangewandeld. Ik riep de man om hulp. De man keek nors en reageerde niet. Uiteindelijk kwam de vrouw mij wel helpen. Samen hebben we Juna naar de andere kant van de sloot gedragen. De man met wie zij was weigerde zelfs het hek voor ons open te doen.

mijn hond
De plaats van de muskusrattenklem | Afbeelding: screenshot Google Maps

Ik belde de spoedlijn van dierenkliniek IJburglaan en zij gingen gelijk op internet op zoek naar hoe je de klem open kon maken. Ondertussen had mijn zus een vrouw aangesproken die met haar twee hondjes wandelde en deze vrouw handelde gelijk kordaat. Ze gaf haar hondjes aan mijn zus en knielde naast mijn hond neer en volgde de instructies van de dierenartsassistente op die ik door de telefoon kreeg. En zo kreeg zij de klem een stuk opengeduwd waardoor ik de poot van Juna eruit kon trekken. Juna was enorm opgelucht en probeerde haar pijn te verdrijven door met haar lijf in het zand te kronkelen.

Gelukkig kon ze nog wel wat op haar poot steunen en lopen. Een paar honderd meter voor de uitgang kwamen we eindelijk de boswachter en twee politieauto’s en een dierenambulance tegen, die al die tijd de locatie niet hadden kunnen vinden. De boswachter vertelde dat het een muskusrattenval was en dat deze klemmen in het Amsterdamse Bos in opdracht van het Hoogheemraadschap Rijnland worden gezet en dat ik daar mijn verhaal het beste kon halen. Hij vertelde dat de boswachters en de gemeente hier niets over te zeggen hebben. Maar dat er bij de klemmen normaal een vlaggetje of paaltje hoort te staan.

Ondertussen was mijn zwager met zijn auto te hulp geschoten en bracht ons naar de dierenarts. Daar kreeg Juna een injectie tegen de pijn en zijn er voor de zekerheid röntgenfoto’s gemaakt van haar poot. Het goede nieuws is dat er alleen wat zwelling en kneuzing was, maar niets gebroken.

mijn hond
Gelukkig heeft mijn hond niets gebroken in de muskusrattenklem | Foto: Sandra van de Werd/Comité Dierennoodhulp

Het is gelukkig allemaal goed afgelopen met Juna. Maar sinds ik haar zo in doodsangst met veel pijn heb zien worstelen toen zij in die klem zat, moet ik telkens denken aan al die andere dieren die in deze klemmen terechtkomen en die geen enkele hulp krijgen. In deze klemmen komen per jaar naar schatting  8.000 bijvangsten. Allemaal dieren waar de klem niet voor bedoeld was en die een afschuwelijke marteldood sterven.

Op 4 december 2018 trok stichting Natuur- en Vogelwacht in het Algemeen Dagblad  ook al aan de bel. De vogelwacht trof bunzings, hermelijnen, wilde eenden, meerkoeten en zelfs een bever aan in deze klemmen in de Biesbosch. Dit terwijl muskusratten in de Biesbosch niet eens een gevaar vormen voor de openbare veiligheid.

Geen enkele waarschuwing

Datzelfde geld voor het Amsterdamse Bos, waar klaarblijkelijk ook veel van deze klemmen gezet worden. De bestrijding van muskusratten gebeurt door het waterschap, omdat ze dijken zouden ondergraven en onder weilanden graven waardoor boeren met hun tractoren kunnen wegzakken. Maar wat heeft dat te maken met het Amsterdamse Bos, waar geen dijken en ook geen boeren zijn? En dat ook nog in een losloopgebied voor honden, met nergens ook maar één enkele waarschuwing?

Ongedierte bestaat niet, het is een akelige naam die verzonnen is door mensen. Dieren die overlast veroorzaken bestaan wel en de diersoort mens staat daarin bovenaan de top. Dat het waterschap in 2019 dieren nog altijd zo wreed met klemmen bestrijdt is bizar en ook in strijd met de bepaling in de Wet dieren en de Wet natuurbescherming, waarin staat dat het verboden is om zonder redelijk doel of met overschrijding van hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar is, bij een dier pijn of letsel te veroorzaken dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen.

Muskusrat of bisamrat (Ondatra zibethicus) | Foto: USFWS/Wikipedia

Zinloze en wrede activiteit

Klemmen veroorzaken veel dierenleed, ook als het gaat om de doelsoort (muskusrat), aangezien het niet zeker is hoe de dieren in de klem terechtkomen en de slagkracht onder water niet altijd groot genoeg is om een muskusrat direct te doden. Onder water betekent dit dat de gevangen dieren vervolgens door verdrinking om het leven komen. Wanneer de klemmen als gevolg van laag water droogvallen zullen de dieren pas dagen later als gevolg van hun verwonding of door uitputting en voedselgebrek om het leven komen.

Het is bovendien een zinloze activiteit omdat de gevangen muskusrat weer heel snel wordt vervangen door een nieuwe muskusrat vanwege hun snelle voortplanting. In plaats van het vangen van deze dieren met gruwelijke middelen kan men beter investeren in preventieve maatregelen, zoals een betere bescherming van de waterkering.

Sandra van de WerdComité Dierennoodhulp