Ondanks massale tegenstand heeft de Europese Commissie de omstreden EU-Mercosur handelsverdrag aan de lidstaten voorgelegd. De deal opent de deur voor meer import van vlees uit intensieve veehouderijsystemen die ver onder Europese welzijnsnormen opereren. Dierenbeschermingsorganisaties slaan alarm over de verwoestende gevolgen voor miljoenen dieren en roepen lidstaten op de overeenkomst te verwerpen.
De nieuwe EU-Mercosur handelsovereenkomst gaat ervoor zorgen dat er straks nog veel meer rund- en kippenvlees uit Zuid-Amerika naar Europa komt. Mercosur is een handelsblok van vier landen: Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay. Deze landen zijn nu al de belangrijkste vleesleveranciers, maar met de nieuwe deal kunnen ze nog meer exporteren. En dat is slecht nieuws voor de dieren want het vlees wordt namelijk geproduceerd onder omstandigheden die veel slechter zijn dan wat we in Europa gewend zijn.
Hemelsbreed verschil in dierenwelzijn
Het verschil in dierenwelzijn tussen Europa en de Mercosur-landen is groot. De EU heeft strenge regels voor dierenwelzijn en voedselveiligheid. Europese boeren moeten investeren in grotere stallen, minder dieren per vierkante meter, strikte transportregels en een verbod op bepaalde hormonen en antibiotica. In de Mercosur-landen gelden zulke regels nauwelijks of helemaal niet. Daar zien we:
- Megaveehouderij zonder grenzen: Kippen, varkens en koeien leven vaak in veel slechtere omstandigheden dan in de EU, met overvolle stallen waar ziektes zich snel verspreiden.
- Transport en slacht: Lange ritten zonder water of rust zijn toegestaan en verdoving bij de slacht ontbreekt of wordt slecht toegepast, waardoor dieren soms bij bewustzijn worden gedood.
- Antibiotica en hormonen: Het gebruik is veel minder streng gereguleerd dan in Europa, wat dierenleed én gezondheidsrisico’s oplevert.
- Massale ontbossing: Voor soja (veevoer) en vleesproductie wordt regenwoud gekapt, waardoor miljoenen wilde dieren hun leefgebied verliezen.
Welzijnseisen EU-Mercosur verdrag symbolisch
Hoewel de overeenkomst enkele duurzaamheidsbepalingen bevat, ontbreken dierenwelzijnseisen grotendeels. De enige concrete regel gaat over eieren in de schaal, maar zoals Eurogroup for Animals uitlegt:
“De enige voorwaarde met betrekking tot dierenwelzijn betreft eieren in de schaal, waarvan de handelsvolumes met Mercosur-landen verwaarloosbaar zijn, waardoor deze clausule, hoewel een belangrijk precedent, grotendeels symbolisch is.”
Het overgrote deel van de dierlijke producten kan dus zonder welzijnseisen de EU binnenkomen, wat haaks staat op Europa’s streven naar hogere normen.
Wilde dieren bedreigd
De gevolgen reiken verder dan boerderijdieren alleen. Wilde dieren en hun leefgebieden worden als eerste getroffen door de toegenomen handel. Door meer rundvlees, leer en soja voor diervoeder te importeren, wordt verdere ontbossing gestimuleerd in kwetsbare ecosystemen zoals de Cerrado, Gran Chaco en Pantanal.
Deze ontbossing bedreigt de biodiversiteit en brengt reeds bedreigde wilde dieren in nog groter gevaar. Tegelijkertijd ondermijnt het de EU-ontbossingsverordening (EUDR) door certificeringsregelingen toe te staan die de EU eerder als ontoereikend bestempelde.
Oneerlijke concurrentie voor Europese boeren
De overeenkomst raakt ook Europese landbouwers die momenteel investeren in duurzame voedselsystemen. Door verdere invoer toe te staan van dierlijke producten die niet aan EU-normen voldoen, ontstaat oneerlijke concurrentie voor producenten die wel hoge welzijnseisen naleven. Eurogroup for Animals
“Door verdere invoer toe te staan van dierlijke producten die niet aan de EU-normen voldoen, ondermijnt de overeenkomst het concurrentievermogen van EU-producenten.”
De voorgestelde vrijwaringsmaatregelen compenseren volgens de organisatie deze oneerlijke concurrentie niet voldoende.
Gevaarlijk precedent voor nieuwe dierenwetten
Een ander verontrustend element in de herziene handelsovereenkomst is het zogenaamde “herstelmechanisme”. Dit mechanisme zou een afschrikkend effect kunnen hebben op toekomstige EU-wetgeving voor dierenwelzijn. Mercosur-landen krijgen de mogelijkheid om nieuwe EU-wetgeving aan te vechten, zelfs als deze volledig in overeenstemming is met WTO-regels, wanneer zij menen dat hun handelsvoordelen worden aangetast.
Dit mechanisme kan politici ervan weerhouden om strengere welzijnswetten door te voeren uit angst voor problemen met de handel. Voor iedereen die zich inzet voor dieren is dat natuurlijk een nachtmerrie.
Europese Commissie belooft verbetering
Gelukkig is er ook goed nieuws. De Europese Commissie heeft aangekondigd dat ze wetgeving wil maken die ervoor zorgt dat geïmporteerde producten ook moeten voldoen aan Europese dierenwelzijnsnormen.
Eurogroup for Animals is blij met die belofte, maar benadrukt wel dat handelsovereenkomsten zoals deze niet goedgekeurd mogen worden voordat die wetgeving er daadwerkelijk is. Eerst zorgen dat de regels er zijn, dan pas de handel openen.
Keuze tussen handel en dierenwelzijn
Reineke Hameleers, CEO van Eurogroup for Animals, vat de frustratie samen:
“Op een moment dat de Europese Commissie streeft naar verbetering van de normen voor dierenwelzijn in de EU, ondermijnen deze handelsovereenkomsten, die verdere invoer van dierlijke producten die met wrede productiemethoden zijn vervaardigd mogelijk maken, de ambitie van Europa om over te stappen op duurzame voedselsystemen.”
De organisatie roept alle EU-landen op de overeenkomst te verwerpen totdat de dierenwelzijnseisen op orde zijn. De Europese Commissie wil het EU-Mercosur verdrag nog voor eind 2025 voorlopig goedkeuren, waarna instemming van het Europees Parlement en nationale parlementen volgt. De vraag is of lidstaten prioriteit geven aan dierenwelzijn of handelsvoordelen. Die keuze bepaalt het lot van miljoenen dieren en of Europa geloofwaardig kan blijven als voorloper op het gebied van dierenwelzijn.
Bron:
©AnimalsToday.nl Liesbeth Riekwel
