Met verbazing las ik onlangs dat Dries Kuijper van het Poolse Mammal Research Institute stelt dat de Nederlandse wolven schuw zijn en bang voor mensen. Komt hij eigenlijk nog wel eens in Nederland, waar wekelijks een wolf overdag gezien wordt?
Hij baseert zich op zijn onderzoek aan Poolse wolven: ze rennen tweemaal vaker weg bij mensengeluid dan bij ander geluid, zoals dat van blaffende honden. Dit zou ook voor het merendeel van de Nederlandse wolven gelden, hoewel hij dat helemaal niet onderzocht heeft. De enkele dieren die zich overdag laten zien, zijn volgens hem uitzonderingen. Ze laten zich zien, omdat mensen ze voeren. En bijtindicenten komen door verkeerd menselijk handelen.
Als het door de journalist goed weergegeven is, slaat de ecoloog de plank helemaal mis. Bekend is dat er grote verschillen bestaan tussen wolven. Het sociale leren, met name van pa en ma in de roedel is hierbij de sleutelfactor. Schuwheid in Polen kan over generaties aanblijven ondanks aanwezigheid van mensen in het bosgebied. Simpelweg omdat pa en ma wolf al generaties lang mensen vermijden. Wolven daar hebben blijkbaar geen positieve ervaring met mensen in het bos.
.
Nederlandse wolven schuw?
De Nederlandse wolven komen vooral uit Duitsland. Duitse wolven hebben al 25 jaar kunnen wennen aan iets anders dan een oerbos. Vele roedels hebben kunnen leren dat in de omgeving van mensen buiten een bos schapen gehouden worden en reeën aanwezig zijn. Bovendien blijken mensen geen bedreiging. Als dan in de loop van de ervaring en generaties ook blijkt dat het leuk is om op paden en wegen achter joggende mensen of rennende honden of paarden aan te jagen, neemt de neiging al helemaal toe om mensen op te zoeken. Sterker nog, de keuze van een geschikte plaats voor een territorium verandert.
Mijn stelling is dat wolven naar Nederland komen juist vanwege de grote bevolkingsdichtheid, die kansen biedt. Hier is een heel andere cultuur binnen de wolvengemeenschap dan in Polen. Mensen in een landelijke context leveren positieve ervaringen op voor wolven. Dus dan kies je daarvoor, als cognitief wezen. Dat is ook waarom hier grote kans bestaat dat je een wolf ziet. Het voeren van wolven speelt daarbij slechts een minimale rol. Er is veel meer aan de hand.
.
Gebrek aan schuwheid
Het bijtincident van afgelopen zomer – waarbij een wolf in een rechte lijn op een kind afsprong en richting bosjes sleurde – was geen spel, maar volwaardig jachtgedrag. Dit, en de vestiging van diverse roedels in druk bezochte recreatieterreinen, zijn illustratief voor een grootschalige ontwikkeling van gebrek aan schuwheid, wat niet te bagatelliseren is.
Het niet voeren van wolven is vooral ons eigen gedrag aanpassen, want het gaat het wolvengedrag niet ombuigen. Schuwe wolven krijgen we alleen als ze, met name pa en ma, nare ervaringen krijgen met mensen. Grootschalige, geanimeerde voorlichting is daarvoor nodig, die laat zien wat je moet doen en kunt verwachten bij een niet-schuwe wolf, gericht op het verjagen van de wolf als je hem tegenkomt. Wolven worden naar verwachting schuw door veelvuldig te ervaren dat mensen onvoorspelbaar en bedreigend kunnen zijn.
.
Diererik van Liere: Met z’n allen aan het werk voor een schuwe wolf
.
Met de juiste voorlichting en kennis kun je zelf proactief verjagen, maar niet iedereen durft dat. Daarom moet er ook een dienst komen bijvoorbeeld van getrainde vrijwilligers, die het verjagen ter hand neemt als er een wolvenmelding in of bij het dorp is. De inzet is om schuwe wolven te krijgen, die dit gedrag van de ene op de andere generatie kunnen blijven doorgeven. Net als in Polen.
.
Diederik van Liere – Institute for Coexistence with Wildlife
.
- Lees meer van Diererik van Liere
- Zie ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Diederik van Liere
