Republikeinwevers (Philetairus socius), zangvogeltjes uit zuidelijk Afrika, bouwen enorme nesten met een breedte van wel 6 meter en gewicht dat kan oplopen tot 900 kilo. In de nesten kunnen zon 500 vogeltjes wonen.

Republikeinwevers
Republikeinwever | Foto: Brian Ralphs [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons
Uit de op 16 maart gepubliceerde studie ‘Sociable Weavers Increase Cooperative Nest Construction after Suffering Aggression in PLOS ONE blijkt dat hoe meer sprake er is van agressie onder de vogels hoe groter hun nest kan worden. Agressieve vogels die de functie van leidinggevende hebben bij het bouwen van het nest identificeren de slome vogels en straffen deze. Volgens Gavin Leighton, co-auteur van de studie, is dit de eerste studie die aantoont dat vogels gebruik maken van agressie ten behoeve van het gemeenschappelijk goed van de groep.

“Het agressieve gedrag waaronder deze nesten worden gebouwd is zo constant dat het er heel goed mogelijk toe zou kunnen leiden dat er zulke grote nesten worden gebouwd.”

Het nest bestaat uit verschillende kamers waar verschillende republikeinwever-families kunnen wonen. De vogels die meer bezig zijn met hun bouwen van hun eigen kamer dan met de buitenkant van het nest worden weggejaagd. Als zij terugkeren zijn zij meer bereid om mee te werken aan het gemeenschappelijke deel van het nest dan daarvoor. 

René van Dijk, republikeinwever-onderzoeker aan de Universiteit van Sheffield, is er niet van overtuigd dat de dieren door agressie zulke grote nesten bouwen. Volgens zijn eigen observaties is agressief gedrag relatief zeldzaam. Het bouwen van het gezamenlijke nesten wordt door slecht 50% van de vogels, voornamelijk mannetjes, gedaan. Er zijn dus veel vogels die profiteren van de nesten die door de andere vogels worden gebouwd die daar eigenlijk voor zouden moeten worden gestraft. Verder vraagt hij zich af hoe de agressieve vogels die de leiding hebben bij het bouwen van het nest het gedrag van zo´n 300 andere vogels in de gaten kunnen houden.

Matthieu Paquet, onderzoeker aan de Universiteit van Edinburgh zegt dat in het geval dwang een rol speelt bij het bouwen van een nest, het nest uiteindelijk groter wordt dan nodig om agressie te vermijden.

Republikeinwever - nest - republikeinwevers
Nest van republikeinwevers in Namibië | Foto: Bries [CC BY-SA 2.5], via Wikimedia Commons
Bron: National Geographic ©PiepVandaag.nl Lianne Raat