Paarden worden door veel mensen bewonderd. Het zijn elegante dieren en als je naast een groot paard staat, kun je je behoorlijk nietig voelen. Niet gek dat sommige mensen ook een beetje bang voor ze zijn. Hoe meer je echter over paarden weet, hoe boeiender je ze waarschijnlijk gaat vinden. In dit artikel lees je vijf dingen die je mogelijk nog niet over paarden weet.
1. Paarden hebben geen dag- en nachtritme
Heb je weleens een paard zien staan met zijn ogen half dicht en met één achterbeen rustend op de teen van de hoef? Dan heb je waarschijnlijk een slapend paard gezien. Paarden kunnen de knieën van hun achterbenen ‘op slot’ zetten om staand te slapen, zonder dat het hen lichamelijke inspanning kost. Ze slapen voornamelijk staand, maar om diep tot rust te komen moeten ze ook enkele uren per dag liggend slapen. Per 24 uur doen ze meerdere korte slaapjes van in totaal 5-7 uur. Minimaal een uur daarvan brengen ze liggend door.
Paarden slapen de hele dag door en hebben geen dag- en nachtritme zoals wij. Vanuit de natuur bezien is dit heel logisch. Paarden zijn prooidieren en moeten altijd waakzaam zijn voor roofdieren. Daarom is het veiliger om korte slaapjes te doen, dan om lang achter elkaar te slapen. Liggen doen paarden alleen als ze zich veilig genoeg voelen. Een paard dat staand slaapt kan nog redelijk snel wegkomen bij gevaar, maar een liggend paard is veel kwetsbaarder. Niet alle paarden in een kudde slapen tegelijkertijd. Je ziet vaak minimaal één paard de wacht houden. Bij gedomesticeerde paarden zie je soms wel alle paarden tegelijkertijd liggend slapen. Misschien weten ze dat zij geen roofdieren tegenkomen?
2. Paarden moeten de hele dag door eten
De spijsvertering van paarden werkt een beetje anders dan die van ons. In de natuur grazen paarden 16-18 uur per dag en eten ze steeds kleine beetjes. Hun maag is in verhouding klein en produceert non-stop maagzuur. Speeksel kan maagzuur neutraliseren, maar dat maken paarden, in tegenstelling tot mensen, niet continu aan. Zij produceren alleen speeksel tijdens het kauwen, waardoor het belangrijk is dat paarden de hele dag door voedsel hebben om op te kauwen. Bij gedomesticeerde paarden is het advies om een paard nooit langer dan 4 uur zonder ruwvoer te laten staan. Met ruwvoer wordt gras of hooi bedoeld.
Doordat paarden de hele dag door kleine beetjes eten, hebben ze een veel langer spijsverteringskanaal dan wij. Waar onze dikke en dunne darm samen ongeveer 7 meter lang zijn, zijn die van paarden meer dan 30 meter lang! Het vezelrijke ruwvoer dat de hele dag door binnenkomt kan daardoor langzaam en goed verteerd worden.
3. Paarden voelen haarfijn aan hoe jij je voelt
Als kuddedieren zijn paarden ontzettend scherp afgesteld op de signalen van hun kuddegenoten. Zo één paard gevaar denkt te zien, staat binnen no time de hele kudde klaar om te vluchten. Als vervolgens blijkt dat er niks aan de hand is en een van de paarden weer verdergaat met grazen, dan zal de rest ook snel ontspannen. Dit ‘vluchtmechanisme’ komt voort uit het zenuwstelsel. De zintuigen van het paard vangen prikkels op vanuit de omgeving, het paard ruikt bijvoorbeeld een roofdier, en sturen signalen naar de hersenen. Van daaruit worden de spieren ‘aan’ gezet, zodat het paard het op een rennen kan zetten. De zenuwstelsels van de andere paarden doen aan ‘co-regulatie’, ze stemmen op elkaar af. Daardoor kan de hele kudde bijna tegelijkertijd vluchten.
Dit systeem van co-regulatie werkt ook tussen mensen en paarden. Als jij het heel spannend vindt om naast een groot paard te staan, dan staat jouw zenuwstelsel ook in standje ‘vluchten’. Je spieren staan paraat om in beweging te komen als de situatie met het paard te spannend wordt. Je zult merken dat je een hogere hartslag hebt en wellicht sneller ademt. Het zenuwstelsel van het paard ‘co-reguleert’ met dat van jou, waardoor het paard ook in de vluchtmodus komt. Niet zo gek, want jouw lichaam geeft signalen van gevaar. Als het je lukt om rustig te ademen en niet te veel in angstige gedachten te blijven hangen, dan zul je merken dat je lichaam tot rust komt en het paard naast je ook.
4. Paarden zien veel meer dan wij
Het zicht van paarden kun je het beste vergelijken met een panoramafoto. Paarden hebben een veel wijder blikveld dan wij en kunnen 350 graden rondom zien. Ze zien wel veel minder scherp en kunnen recht achter zich en recht onder hun neus niets zien. Daarom moet je nooit ineens achter een paard gaan staan, want dan kan hij schrikken. Recht voor zich kunnen paarden scherp stellen, maar verder hebben ze, vergeleken bij ons, een waziger beeld.
Je kunt je nu vast voorstellen dat het voor paarden heel lastig kan zijn om een trailer in te lopen. In hun panoramazicht is de trailer maar een heel klein vierkantje in het geheel. Niet gek als ze denken dat ze daar onmogelijk in passen! Paarden houden daarnaast ook erg van uitgestrekte vlaktes, omdat ze de omgeving dan goed in de gaten kunnen houden. Hun linker- en rechterhersenhelft communiceren niet 100 procent met elkaar, waardoor paarden dingen die ze met het ene oog hebben gezien, vaak ook met het andere oog nog even moeten bekijken. Zo kan het gebeuren dat je met een paard aan de linkerkant een prullenbak passeert en er niets aan de hand is, maar het paard op de terugweg ineens schrikt, omdat hij de prullenbak nu voor het eerst met zijn rechteroog waarneemt.
5. Paarden sluiten hechte vriendschappen
Zoals je hiervoor kon lezen, leven paarden in kuddes en zijn ze goed op elkaar afgestemd. Dat is met name van belang voor de veiligheid. Binnen deze kuddes zie je vaak verschillende groepjes ontstaan van paarden die het heel goed met elkaar kunnen vinden. Je ziet deze paarden vaak dicht naast elkaar grazen en rusten. Mannelijke dieren spelen ook graag met elkaar. Een duidelijk teken van vriendschap is wanneer je twee paarden elkaar ziet ‘groomen’, oftewel kriebelen met de tanden. Meestal kriebelen ze elkaar rond de schoft; dat is het eerste stukje van de rug dat net achter de manenkam ligt.
Paarden hebben, net als mensen, duidelijke voorkeuren in wie ze leuk vinden. Zo kan het bij gedomesticeerde paarden gebeuren dat twee paarden al jarenlang prima samen hebben gestaan, maar ze elkaar gedag zeggen zodra ze andere paarden om zich heen krijgen. In de grotere kudde blijken andere paarden beter bij hen te passen en sluiten ze nieuwe vriendschappen.
Hopelijk hebben deze weetjes een inkijkje kunnen geven in het bijzondere leven van paarden. Misschien kijk je nu met andere ogen naar deze gevoelige dieren of ben je je bewuster van jezelf als je een volgende keer naast een paard staat. Paarden kunnen een geweldige inspiratiebron zijn. Wij kunnen er in ieder geval geen genoeg van krijgen!
.
- Lees meer over paarden op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Paula van de Geest
