Om de Iriomotekat voor de ondergang te behoeden, bundelen vrijwilligers op het Japanse eiland Iriomote hun krachten. Ze proberen de Iriomotkatten te beschermen tegen toeristen en het autoverkeer. En dat is hard nodig, want er leven inmiddels nog circa 100 van deze bergkatten in het wild. De Japanse regering vindt het dan ook tijd voor actie.
Hopelijk komt dit initiatief nog op tijd, want helaas gebeurt het vaker in Japan dat een diersoort uitsterft door menselijk handelen. Zo zijn de Japanse vos en de Japanse otter de afgelopen jaren uitgestorven in het wild. Om te voorkomen dat dit ook met de Iriomotekatten gebeurt, zetten vrijwilligers zich in voor het behoud van de diersoort. Zoals de lokale afdeling van de Japanse organisatie Japan Tiger and Elephant Fund (JTEF), die zich wereldwijd inzet voor de bescherming van wilde dieren. Op het eiland Iriomote richt JTEF zich alleen op de bescherming van de Iriomote-bergkat.
Raadselachtig roofdier
De Iriomotekat (Prionailurus bengalensis iriomotensis) is een van de meest raadselachtige en zeldzaamste roofdieren ter wereld. Het dier is zeer zeldzaam en komt alleen voor op het eiland Iriomote en op de Riukiu-eilanden. Iriomote ligt in het verre zuiden van Japan. De wilde bergkat werd pas in 1965 ontdekt door de Japanse ontdekkingsreiziger Yukio Togawa. Onderzoeker bij het Natuurbeschermingscentrum Iriomote, Wataru Ishihara zegt in het NRC:
“Op dit moment schatten we dat er ongeveer honderd individuen over zijn. Daarmee behoort het tot de categorie ‘ernstig bedreigde diersoorten’.”
De overheid is gaan beseffen hoe belangrijk het dier voor Japan is. Zo is de bergkat nu dan ook aangemerkt als nationaal erfgoed en icoon van biodiversiteit. Daarom is er een beschermingscentrum ingericht, met een dierenziekenhuis en zelfs een museum.
In dit opvangcentrum wordt precies bijgehouden waar de dieren zijn aangereden. Katten die het overleven, worden hier verzorgd. De bekendste kat is ‘Yon’. De opgezette kat is te bewonderen in een glazen vitrine. Yon speelde een belangrijke rol in de eerste stap naar een effectief beschermingsplan voor deze bijzondere kattensoort. Ishihara:
“Yon is dertig jaar geleden aangereden en hierheen gebracht. Ze herstelde, maar was niet meer in staat om zelf op zoek te gaan naar eten. Daarom hebben we haar hier vijftien jaar lang verzorgd.”
Bedreigingen voor Iriomotekatten
Dankzij Yon, werd er meer bekend over deze mysterieuze kattensoort. Uit onderzoek bleek dat het dier een gevarieerder dieet had dan eerst werd gedacht. De meeste luipaardkatten, een ondersoort waartoe deze kat behoort, jagen voornamelijk op knaagdieren. Maar voor deze soort staan kikkers vooral op het menu. Slangen, insecten en vogels behoren ook tot hun voornaamste voedselbron. Dit zou kunnen verklaren waarom de katten de mijnbouw en ontbossing op het eiland hebben overleefd.
.
.
Naast bedreigingen als mijnbouw en ontbossing, is de grootste bedreiging voor de Iriomotekat het verkeer. De katten komen af op dode slangen die op de weg liggen, maar dit vormt tegelijkertijd ook een gevaar. De katten worden vaak aangereden. Vroeger was het eiland vrijwel autovrij, maar tegenwoordig rijden er steeds meer voertuigen rond. Rond de tachtig procent van het dagelijkse verkeer is van de 2400 eilandbewoners.
Steeds meer aanrijdingen
Sinds het eiland in 2001 is erkend als UNESCO-werelderfgoed, is het toerisme enorm gegroeid. Mensen bezoeken het eiland voornamelijk vanwege de ongerepte natuur. Maar de toeristen komen vooral op de smalle kustwegen, waar juist de meeste Iriomotekatten voorkomen. Ishihara zegt:
“Het zijn vooral de jonge, onervaren katten die aangereden worden. Dat heeft gevolgen voor de voortplanting.”
Een andere bedreiging voor de Iriomotekat is inteelt. Doordat de populatie zo klein is, zijn er te weinig dieren om inteelt te vermijden. Hierdoor is de kat gevoeliger voor ziekten en is de kans groter dat het dier komt te overlijden. De bergkat is inheems aan het eiland. Roofdieren die naar het eiland zijn gebracht, zoals wilde honden en mangoesten, vormen ook een bedreiging voor de Iriomotekat.
Iriomotekat ‘levend fossiel’
De Iriomotekat wordt door biologen ook wel gezien als een ‘levend fossiel’, omdat het lichaam van de kat nauwelijks is geëvolueerd. Vanwege de zeldzaamheid van het dier, is er dan ook weinig over bekend. De kat leeft alleen, maar de territoria van individuen overlappen elkaar. De katten jagen in bomen, maar ook op de grond. Men vermoedt dat de dieren in de zomer vooral ‘s nachts actief zijn. Overdag verstoppen ze zich in holle bomen of rotsspleten. Ze kunnen rivieren oversteken en vermoedelijk eten ze ook vis en krab.
Iriomotekatten zijn te herkennen aan het patroon in hun gezicht en ze hebben een dikkere staart dan de huiskat. Het formaat is klein tot medium en een volwassen exemplaar weegt tussen de 3 en 5 kilogram. De vacht is donkerbruin tot grijs van kleur. Wat het dier kenmerkt zijn de afgeronde oren.
.
.
.Dankzij de inzet van vrijwilligers en de maatregelen van de Japanse overheid om deze kat te beschermen, bestaat er een kleine kans dat de Iriomotekat het overleeft. Laten we hopen dat het lukt.
Bronnen:
- FWA/YouTube
- NOS
- NOS Jeugdjournaal
- NRC
- Wikipedia
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Jane Sauer
