De Spaanse regering wordt opnieuw voor de rechter gedaagd door milieuorganisaties ClientEarth en Oceana. De reden hiervoor is het opnieuw verstrekken van visvergunningen aan schepen die met zware sleepnetten vissen in beschermde zeegebieden.
Deze methode staat bekend als één van de meest destructieve vormen van visserij, omdat de sleepnetten de zeebodem letterlijk omploegen en al het kwetsbare onderwaterleven verwoesten. Wat het nog erger maakt, is dat deze sleepnetten mogen worden gebruikt in gebieden die juist de hoogste beschermingsstatus hebben, de zogeheten Marine Protected Areas (MPA’s). De milieuorganisaties stellen dat de Spaanse regering de vergunningen niet had mogen afgeven.
Minister negeert natuurwetgeving
Het Spaanse ministerie van Landbouw, Visserij en Voedsel, onder leiding van minister Luis Planas, heeft voor 2026 opnieuw vergunningen afgegeven om met sleepnetten te vissen in MPA’s. Voorafgaand aan de vergunningverlening heeft het ministerie geen impact assessment uitgevoerd. Zo’n beoordeling is verplicht om vast te stellen wat de gevolgen zijn van de vergunningverlening voor leefgebieden en beschermde dier- en plantensoorten.
Dat betekent dat de vergunningen zijn verstrekt zonder enige serieuze toetsing, terwijl bekend is hoe schadelijk sleepnetten zijn voor ecosystemen. Daar komt bij dat juist in MPA’s, gebieden, die speciaal zijn aangewezen om bedreigde soorten en kwetsbare habitats te beschermen, dieren en planten veilig zouden moeten zijn. Europese regelgeving is bovendien glashelder: schadelijke menselijke activiteiten, zoals het gebruiken van sleepnetten, zijn in deze beschermde zones niet toegestaan. Francesco Maletto, marien jurist bij ClientEarth, is kritisch over het Spaanse ministerie:
“Deze gebieden heten Marine Protected Areas met een reden: ze zouden vrij moeten zijn van schadelijke activiteiten. Toch blijft Spanje sleepnetten toestaan, in duidelijke overtreding van nationale en Europese natuurwetgeving.”
Eerdere rechtszaak genegeerd
Dit is niet de eerste keer dat Spanje hiervoor wordt aangeklaagd. In oktober 2024 stapten ClientEarth en Oceana al naar de rechter over precies dezelfde kwestie. Deze zaak loopt nog. Een jaar later worden er nog steeds nieuwe vergunningen verstrekt, zonder enige garantie dat de visserijactiviteiten de kwetsbare natuur niet aantasten.
Beschermde zeegebieden
Spanje heeft zichzelf gecommitteerd aan internationale biodiversiteitsdoelen, waaronder het beschermen van 30 procent van de wateren in 2030 en het instellen van strikte bescherming in 10 procent. Onder deze biodiversiteitsdoelen valt ook het naleven van de regels voor MPA’s. Deze gebieden zijn aangewezen als beschermd gebied omdat ze kwetsbare ecosystemen op de zeebodem herbergen en ook de thuisbasis zijn van iconische en beschermde diersoorten zoals dikkopschildpadden, dolfijnen en andere zeezoogdieren. Zolang destructieve visserijmethoden in beschermde gebieden echter blijven toegestaan, blijven deze doelen volstrekt onhaalbaar.
Sleepnetten: de stofzuigers van de oceaan
Sleepnetten behoren tot de meest schadelijke vispraktijken ter wereld. Zware netten worden over de zeebodem getrokken, waardoor kwetsbare habitats worden vernield. Gedacht kan worden aan het wegvagen van zeegrasvelden, koudwaterkoraal of sponsgebieden. Ook sedimentlagen raken overhoop. Bovendien vallen talloze diersoorten ten prooi aan de netten.Uiteindelijk raakt dit niet alleen het leven onder water; ook wordt het vermogen om CO₂ op te slaan, aangetast.
Natuurdoelen in de knel
Met deze rechtszaak hopen ClientEarth en Oceana een halt toe te roepen aan de Spaanse praktijken, die ertoe leiden dat de mariene biodiversiteit onherstelbaar beschadigt. Of de rechter Spanje zal terugfluiten, moet nog blijken. Duidelijk is dat als Spanje op dezelfde voet doorgaat, internationale doelen nooit bereikt zullen worden. De schade hiervan betalen alle levende wezens die afhankelijk zijn van een gezond leefgebied.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Femke Oosterbaan Martinius
