De Indonesische overheid is van plan een project te starten dat grote gevolgen zal hebben voor de orang-oetan. Na de mislukking van rijstteelt in ecologisch essentiële veengrondgebieden op Borneo in de jaren 90, wil de regering het opnieuw proberen. Tot dusver konden lokale klimaatorganisaties en milieubeschermers dit plan nog tegenhouden, maar de regering weet handig gebruik te maken van de recente COVID-19 crisis om snel besluitvorming door te drukken.

orang-oetan
Habitat orang-oetan bedreigd door aanleg rijstvelden Borneo | Foto: Pixabay

Ruim 200 maatschappelijke organisaties, ecologen en natuurbeschermers luiden de noodklok. Zij zijn tegen industriële rijstteelt, en pleiten voor een kleinschalige, op biodiversiteit gerichte aanpak.

In 2017 pakte de regering van Joko Widodo een oud idee van de plank: Kalimantan, een provincie die op het eiland Borneo ligt, wordt de rijstschuur van Indonesië. Het project Cetak Sawah zal 300.000 hectare rijstveld aanleggen, dwars over het veen dat zich in de grond bevindt. Het wordt gepresenteerd als dé oplossing voor voedseltekorten. Met Borneo als binnenlandse graanschuur zal iedereen voorzien zijn van een kommetje rijst. Maar sinds de jaren 90 is bekend dat dit verhaal niet klopt.

Hoge zuurtegraad

In 1995 besloot de toenmalige president Soeharto tot eenzelfde plan, met een miljoen hectare ‘rijstbouw over veen’. Hij pompte er 100 miljoen dollar in, geld dat was bestemd voor herbebossing.  Maar hij kon niet voorkomen dat het project drie jaar later, door zijn opvolger Habibie, werd gestopt. Door de hoge zuurtegraad groeit rijst niet op veengrond, alle oogsten waren mislukt. Helaas was de schade al gedaan, en vernietigd veen groeit niet meer aan.

rijstvelden
Rijstvelden in Vietnam | Foto: Pixabay

Veengronden zijn cruciaal in de beperking van CO2-uitstoot en dus voor de strijd tegen de opwarming van de aarde. In veen wordt tot wel twintig keer meer CO2 opgeslagen dan in minerale grond. Je zou dus zeggen dat behoud van veen prioriteit verdient, maar dat gebeurt niet. Er is tussen 2015 en 2019 alleen al op Borneo zo’n 460.000 hectare in vlammen opgegaan. Veenbranden woekeren ondergronds en zijn daarom moeilijk te blussen, ze houden soms maanden aan en zorgen voor dikke smog, die de lucht vervuilt en gezondheidsklachten bij mens en dier veroorzaakt. Ook voor de in het gebied levende orang-oetans is dit een ramp, zij verliezen niet alleen schone lucht maar ook hun leefgebied. Volgens het WWF zijn ze inmiddels al ruim de helft van hun leefgebied kwijt, en staat met name de noordwestelijke Borneose orang-oetan op uitsterven.

Petitie

De Indonesische overheid zit inmiddels niet stil, en grijpt de afleiding en verwarring tijdens de COVID-19 pandemie aan om snel besluiten te nemen en tot exploitatie van het gebied over te gaan. Een groep van ruim 200 milieuorganisaties en ecologen is een petitie gestart waarin de regering wordt opgeroepen niet opnieuw in de fout te gaan, de natuur in het gebied te beschermen en samen te werken met lokale, kleine boeren. Mocht de petitie leiden tot herbezinning en aanpassing van de plannen, dan profiteren ook de orang-oetans daarvan.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée