Dwars door 23 tuinen in Gouda loopt een veilige egelroute. Bewoners zaagden gaten in schuttingen, bouwden bruggetjes en groeven tunneltjes. Het resultaat: een egelroute van 565 meter waar de stekelige dieren dankbaar gebruik van maken. “Op de camerabeelden zie je ze overal”, vertelt Arthur den Haan trots.
Het gaat slecht met de egel in Nederland. In 25 jaar verdween 35 procent van de populatie. Stedelijke uitbreiding, druk verkeer en betegelde tuinen maken overleven steeds lastiger.
Wedstrijd inspireert tot actie
Om egels te helpen lanceerde Buurtgroen Gouda een wedstrijd: welke buurt maakt de langste egelroute van Gouda? Het idee is ooit ontstaan in de gemeente Alkmaar. Inmiddels starten steeds meer groene organisaties en buurtbewoners in het land soortgelijke initiatieven, zoals ook in gemeenten als Edam-Volendam en Waterland. En Gouda!
Bewoners uit verschillende Goudse wijken zaagden openingen in schuttingen, groeven tunneltjes en plaatsten voederplekken en egelhuizen. De bewoners van Kort Haarlem wonnen de eerste ronde. Aan de Krugerlaan en de Burgemeester Martenssingel slingert hun 565 meter lange route door 23 tuinen. Op 8 november reikte wethouder Judith Sargentini de prijs uit: een egelhuis, een kinderboek over egels en speciale bordjes voor naast de egelpoorten. De prijs voor de creatiefste route ging naar de buurt Oud Achterwillens.
Organisatie ziet verbinding groeien
De wedstrijd is een initiatief van Gouda Bruist, Buurtgroen Gouda en Velt Groene Hart (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren), vertelt Heleen van Praag van Buurtgroen Gouda tijdens ons gesprek in de Chocoladefabriek in Gouda. Buurtgroen Gouda verbindt bewoners die hun stad groener willen maken. “We zien dat het werkt, dit project is goed voor de egels en zorgt voor verbinding. Daarom zou het geweldig zijn als meer buurten aansluiten. We hebben de wedstrijd verlengd tot 1 februari 2026.”
![bordje 'Egelroute Gouda']](https://www.animalstoday.nl/afbeeldingen/2025/12/animalstoday-egelroute-gouda.jpg)
Egelroute: gemakkelijk gespreksonderwerp
De langste egelroute van Gouda begon toen bewoonster Inesz van Benten mee wilde doen met de wedstrijd en in contact kwam met Arthur den Haan, die verderop aan de Krugerlaan woont en al jaren egels in zijn tuin helpt. Arthur werkte enthousiast mee.
“Behalve dat egels natuurlijk aandoenlijke, schattige dieren zijn, zijn ze echte verbinders in onze buurt”, vertelt Arthur in de Chocoladefabriek.
“We hebben hier mensen met allerlei achtergronden, leeftijden en ideeën. In deze tijd is niet iedereen het altijd met elkaar eens, maar over een egel kun je makkelijk praten zonder ruzie te krijgen.”
Arthur is sinds kort gepensioneerd, maar heeft het misschien wel drukker dan ooit. Geïnteresseerde bewoners, organisaties, scholen en sinds kort ook de pers weten hem te vinden. En ondertussen verbindt hij steeds meer buurtbewoners met elkaar.
“Het geeft voldoening als je op de camerabeelden ziet dat de doorgangen en egelhuis ook echt worden gebruikt.”
Samen een gat zagen
Hoe kreeg Arthur zoveel buren enthousiast? “Dat is ook het succes van de mensen uit de buurt zelf”, legt hij uit.
“Uiteindelijk zijn er twee mensen nodig om een gat in een schutting te maken. Dan zie je dat er verbinding ontstaat en mensen vaker een praatje maken als ze bijvoorbeeld een egel hebben gezien en wat die deed.”
Inesz en Arthur gingen samen de buurt door, linksom en rechtsom. Tijdens kopjes koffie bleek er veel interesse. Het resultaat: 23 tuinen doen mee.
Camera’s leggen alles op egelroute vast
Dat de egelroute werkt, blijkt uit de camerabeelden. “Ze worden overal gezien”, vertelt Arthur. In de Egelroute appgroep van Buurtgroen Gouda delen bewoners enthousiast filmpjes en foto’s van scharrelende egels in voederhuisjes. Ook een post over rommelige restjes en poepjes van een egel die heerlijk heeft gegeten, wordt gedeeld. Arthur vertelt dat een van de bewoners een houten plankje plaatste naar een verhoogd kattenluikje.
“De volgende dag stonden de egelpootafdrukken er al op, dat was geweldig om te zien.”
Ook oplossingen voor katten
Niet iedereen was meteen enthousiast. Arthur:
“Voor mensen met katten of mensen die juist bang zijn dat katten door de doorgangen hun tuin in lopen, zijn er ook oplossingen. Iemand heeft bijvoorbeeld een stuk rioolbuis met een bocht gebruikt. Egels gaan daar makkelijk door, maar katten niet!”
Egelhuizen en scharrelplekken
In meerdere tuinen plaatsten bewoners voedsel- en huisvestingsplekken. Ze creëerden ook scharrelplekken door bladerhopen te laten liggen. Egels vinden het lekker om daarin te gaan zitten en te overwinteren. Het doel is natuurlijk ervoor te zorgen dat ze vetgemest de winterslaap in kunnen. Daar gaat het vaak mis: jonkies die niet genoeg voedsel kunnen vinden.
Plannen voor de toekomst
De bewoners van Kort Haarlem zijn nog niet klaar. “We willen de route uitbreiden”, zegt Arthur.
“En in het voorjaar willen we een egel-buurtdag organiseren voor de hele buurt.”
De plannen voor die egel-buurtdag zijn ambitieus. De Egelstichting zou een presentatie kunnen geven en tuinen zouden geschouwd kunnen worden voor een egelkeurmerk. Tuinen kunnen één, twee of drie egelpootjes krijgen, afhankelijk van toegankelijkheid, groen en onderdak. Ook willen de initiatiefnemers de jeugd betrekken. Een bijzonder idee is de samenwerking met de Internationale Schakel Klas, waarbij leerlingen die nog maar kort in Nederland wonen samen met buurtbewoners egelhuizen zouden kunnen bouwen. De ISK is al enthousiast begonnen met plannen maken en er zijn inmiddels vier aanmeldingen voor een samen gebouwd egelhuis.
Ook andere Goudse wijken leggen egelroutes aan. Inmiddels zijn bordjes gespot in Westergouwe, de Kadebuurt en de Steinenbuurt.
Zelf aan de slag
Goudse buurten kunnen nog tot 1 februari meedoen met de wedstrijd en kans maken op een egelhuis.
Een egelroute aanleggen is niet moeilijk. Vraag eerst je buren om mee te doen. Maak samen een opening van minimaal 13 bij 13 centimeter onderin de schutting of heg. Zorg dat de randen glad zijn, zodat egels zich niet verwonden.
Deelnemers kunnen een wedstrijdpakketje aanvragen met een doorgeef-egelpoortje, tips om de tuin egelvriendelijk te maken en een bouwtekening van een egelhuis. Alle deelnemers krijgen een bordje ‘Egelroute Gouda’ voor naast hun doorgang. Meer informatie via buurtgroengouda.nl of buurtgroen@goudabruist.nl.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Liesbeth Riekwel
