Stel je eens voor: een eiland bestaande uit voornamelijk tropisch regenwoud. Het gefluit van ijsvogels, orang-oetans die in de toppen van de hoge bomen van boom naar boom springen, bijzondere plantensoorten zoals de roodgekleurde rafflesia en de schaduwen van Sumatraanse tijgers tussen de struiken. Dit was het Indonesische eiland Sumatra in het verleden. Totdat mensen de natuur wilden overnemen en het einde van de Sumatraanse tijger in zich leek. Maar er is hoop.
Sumatra is het op vijf na grootste eiland van de wereld, met een oppervlakte van ongeveer 470.000 vierkante kilometer. Verlies van habitat en stroperij betekenden bijna het einde van de Sumatraanse tijger. Maar uit een recent onderzoek met cameravallen lijkt de kleine populatie Sumatraanse tijgers langzaam toe te nemen.
Cameravallen
Mogelijk heeft een populatie van Sumatraanse tijgers een leefgebied gevonden in het Leuser-ecosysteem, dat hen genoeg ruimte, bossen en prooidieren biedt om te overleven en hun jongen groot te kunnen brengen.Binnen het Leuser-ecosysteem ligt het Gunung Leuser National Park. Maar het onderzoek is uitgevoerd in bossen onder beheer van de provinciale overheid van Atjeh. In Indonesië krijgen provinciaal beschermde bossen veel minder middelen dan nationale parken, die worden ondersteund en beheerd door de centrale overheid.
.
.
Voor een recent onderzoek met cameravallen, installeerden onderzoekers in samenwerking met lokale boswachters infraroodcamera’s in bossen buiten de nationale parken. Dit resulteerde in bijna drie keer meer foto’s en geïdentificeerde individuele tijgers dan bij eerdere onderzoeken op andere locaties op Sumatra. De resultaten zijn gepubliceerd in een nieuwe studie van Frontiers in Conservation Science.
Succes van beschermingsmaatregelen
Dit is het gevolg van beschermingsmaatregelen. Het bewijst dan ook dat zulke maatregelen werken en noodzakelijk zijn om de soort van uitsterven te behoeden. Conservatiebioloog Joe Figel, van de natuurbeschermingsorganisatie Hutan Harimau:
“Het overtrof mijn verwachtingen, alleen al omdat in de literatuur tot aan dit onderzoek werd gezegd dat we in deze dichtheden geen tijgers zouden moeten vinden. We hebben een robuuste tijgerpopulatie gedocumenteerd, die blijkbaar tot de gezondste op het eiland behoort. Voor degenen die ter plaatste zijn, is het nu onze taak om onze inspanningen te verdubbelen en hen te beschermen.”
In veel opzichten is het Leuser-ecosysteem een ideale leefomgeving voor Sumatraanse tijgers. Het is drie keer zo groot als Yellowstone National Park (VS) en het enige grootste aaneengesloten tijgergebied dat er nog over is op Sumatra. Het gebied bestaat uit laagland-, heuvel- en bergbossen. De bewaking door boswachters is er ook beter dan op andere plekken van het eiland.
.
In samenwerking met lokale partners uit gemeenschappen aan de rand van het onderzoeksgebied heeft het team camera’s geplaatst in het noordelijke deel van Leuser, in de provincie Atjeh. Zo werden er tussen maart en mei 2023 34 camera’s geïnstalleerd, tussen juni en december 2023 59 camera’s en tussen mei en november 2024 74 camera’s.
Identificatie 27 individuen
Tijdens de monitoringsperiodes legde het onderzoeksteam 282 duidelijke beelden van Sumatraanse tijgers vast voor de identificatie. Door een analyse van het voor iedere tijger unieke streepjespatroon, wat vergelijkbaar is met een ‘vingerafdruk’, werden er 27 individuen geïdentificeerd. Het gaat om 14 vrouwtjes, 12 mannetjes en een tijger waarbij het geslacht nog onbekend is. Het aantal tijgers suggereert dat er voldoende prooidieren in het gebied leven. De hoge dichtheid van vrouwelijke tijgers duidt op een gezond sociaal systeem. Het huidige onderzoek biedt waardevolle informatie voor toekomstige monitoring van tijgers. Figel:
“Het grote aantal tijgerwaarnemingen dat hier is gemeld, onderstreept een succesverhaal dat te danken is aan meerdere factoren. Het voortbestaan van deze habitats en prooidierpopulaties zijn de belangrijkste redenen voor onze bevindingen. Dankzij het werk, de activiteiten en de steun van overheidsinstanties, lokale Acehnese en Gayo gemeenschappen, donateurs en andere onderzoekers heeft Leuser belangrijke stukken laagland- en heuvelbossen behouden, waar de prooidichtheid van tijgers op Sumatra het hoogst is.”
.
Het onderzoeksgebied wordt bewaakt door boswachters betaald door de NGO’s Forum Konservasi Leuser en Hutan Harimau, in samenwerking met de Dienst Milieu en Bosbouw van de regio Atjeh. Maar uit onderzoek blijkt dat er meer boswachters nodig zijn. De afgelopen jaren zijn tijgers uitgestorven in Vietnam, Cambodja en Laos. Figel:
“Wat voor wake-up call hebben we nog meer nodig? De tijger in Zuidoost-Azië verkeert momenteel echt in ernstige nood.”
Sumatraanse tijger
De Sumatraanse tijger (Panthera tigris sumatrae) is de kleinste tijgerondersoort en komt alleen voor op het Indonesische eiland Sumatra. Hij leeft in tropische regenwouden en hoge graslanden op het eiland. Deze ondersoort heeft een donkerbruine kleur. De rest van de vacht is donker oranje gekleurd. De soort verschilt van andere tijgers door een verschil in afmetingen van enkele delen van de schedel.
Vroeger kwam de Sumatraanse tijger voor op heel Sumatra. Tegenwoordig leven er slechts 800 exemplaren, waarvan 350 in het wild. Volgens de Rode Lijst van de IUCN wordt deze tijgersoort ernstig bedreigd, met als status ‘kritiek’. Een belangrijke oorzaak is het verlies van habitat. Dit komt deels door de ontbossing voor landbouw, denk hierbij aan palmolie- en rubberplantages. En deels door de stedelijke ontwikkeling. Dit heeft weer tot gevolg dat hun leefgebied wordt versnipperd en leidt tot conflicten met mensen. Een andere belangrijke oorzaak is stroperij. De dieren worden gedood voor hun lichaamsdelen. De illegale jacht voor lichaamsdelen zoals huid en botten worden nog steeds gebruikt in de traditionele Aziatische geneeskunde.
.
Sumatraanse tijger extra kwetsbaar
Doordat de Sumatraanse tijger endemisch is aan het eiland Sumatra, is het dier nog eens extra kwetsbaar. De gevolgen van de tsunami van 2004 zijn desastreus geweest voor de Sumatraanse tijger. De diersoort leefde voornamelijk in het noordelijkste puntje van Sumatra, in Atjeh. Door de tsunami is een groot deel van het natuurreservaat verwoest. Instanties zijn wel bezig met de wederopbouw van het gebied, maar mocht zo’n ramp weer gebeuren, dan kan dit het einde betekenen van de Sumatraanse tijger in het wild. Daarom is het belangrijk dat de diersoort strikte bescherming geniet en dat er meer fokprogramma’s komen.
Bronnen:
- Good News Network
- Frontiers
- NewScientist
- Wikipedia
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Jane Sauer
#GNvdD: Sprankje hoop voor de Sumatraanse tijgers in Indonesië
