De prachtige ruige westkust in Zuid-Afrika mist al jarenlang een belangrijke inwoner van dit natuurgebied: de luipaard. Er was al 170 jaar lang geen luipaard meer gezien. Maar hier is onlangs verandering in gekomen. Het South Africa National Parks (SANparks) publiceerde recentelijk een foto, die met een cameraval was gemaakt, van een luipaard in West Coast National Park. Deze foto laat zien dat deze grote kat zich opnieuw heeft gevestigd in een gebied waar het een lange tijd afwezig was. De ontdekking is een teken van ecologisch herstel.

Luipaard na 170 jaar terug in het westen van Zuid-Afrika
Luipaard na 170 jaar terug in het westen van Zuid-Afrika (foto is illustratief) | Foto: publiek domein

Voor natuurbeschermers is dit een mijlpaal voor herintroductie- en beschermingsprogramma’s na 170 jaar. Zo zijn er habitats hersteld, hebben geleidelijke veranderingen plaatsgevonden in het landgebruik, werd er beschermende milieuwetgeving ingevoerd en was er een groeiende tolerantie tussen lokale gemeenschappen en wilde dieren.

Veel instanties hebben een rol gespeeld aan de terugkeer van de luipaard naar de westkust. SANparks, particuliere landeigenaren, de Universiteit van West-Kaap, de lokale overheid van Saldanha Bay, Landmark Leopard en het Predator Project zijn hier voorbeelden van.

Verbinden versnipperde habitats

De laatste twee organisaties hebben de afgelopen twintig jaar geprobeerd om de terugkeer van de luipaard te bevorderen door het gebied tussen Kaapstad en de Berg River te monitoren. Ook werden wildcorridors in de noordelijke, westelijke en oostelijke Kaap hersteld om versnipperde habitats met elkaar te verbinden. Er kwam ook meer aandacht voor coëxistentie tussen mens in dier in plaats van alleen het beschermen van reservaten. Woordvoerder van SANParks, JP Louw zegt tegen Cape Town ETC:

“Dankzij deze inspanningen kunnen wilde dieren zoals luipaarden zich vrijer en veiliger door het landschap bewegen. De terugkeer van de luipaard naar het West Coast National Park bevestigt het succes van langdurige samenwerkingsverbanden op het gebied van natuurbehoud. Het benadrukt het belang van voortdurende samenwerking om ervoor te zorgen dat dit opmerkelijke herstel blijvend is. Dit resultaat is het vieren waard.”

Ondanks het succes, wordt de terugkeer van de luipaard nog goed in de gaten gehouden. Regional Communications Manager bij SANParks, Lauren Howard Clayton, zegt:

“Er worden voortdurend onderzoeken uitgevoerd naar de bewegingen van de luipaard in het park en de omliggende gebieden. We willen het park en de aangrenzende gemeenschappen voorzien van meer cameravallen om de bewegingen van de luipaard te monitoren en meer gegevens te verzamelen.”

Luipaard als ‘Ongedierte’ in de Kaap

De terugkeer van de luipaard is een verandering in de geschiedenis van Zuid-Afrika. Eeuwenlang werden luipaarden in de Kaap gezien als ‘ongedierte’ en koelbloedig werden ze gedood. Deze afschot in combinatie met het verlies van leefgebied, zorgde ervoor dat de diersoort halverwege de 19e eeuw vrijwel was uitgeroeid. De luipaard overleefde alleen in de ruige en ontoegankelijke berggebieden, zoals de Cederberg.

Tegenwoordig heeft het dier de status van ‘kwetsbaar’ op de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten. Ondanks het langzame herstel in beschermde gebieden, nemen hun aantallen buiten de beschermde gebieden nog steeds af en komen ze ook bijna niet meer voor. De grootste bedreiging voor deze imposante grote kat is het verlies aan leefgebied. Maar ook het feit dat de dieren nog te verspreid leven om met soortgenoten in contact te komen speelt een grote rol.

Prachtige vachtkleuren

De Afrikaanse luipaard (Panthera pardus) is een ondersoort van de luipaard. Deze soort komt voor in het grootste deel van Sub-Saharisch Afrika. Met hun prachtige vachtkleuren, van bleek geel tot diep goud, geelbruin en soms zwart zijn ze bijna niet te zien met het blote oog. Ze komen voor in het regenwoud, maar ook in woestijngebieden.

luipaard
Luipaard (Panthera pardus) | Foto: Derek Keats via Wikimedia CC BY 2.0

Luipaarden uit de bergen van de Kaapprovincie zijn anders dan de dieren die meer in het noorden leven. Ze zijn een stuk kleiner dan de Afrikaanse luipaard. De populatie is klein en de soort wordt bedreigd. De Kaapse luipaard is een ondersoort van de Afrikaanse luipaard, maar ze worden op dit moment niet als aparte soort erkend, dus vallen ze ze nog steeds onder de luipaard.

Bronnen:

#GNvdD: Indiase sneeuwluipaard gedijt goed in Ladakh

Exponentiële groei van luipaardpopulatie in Zambia

©AnimalsToday.nl Jane Sauer

Gerelateerde berichten